روز شمار دهه فجر انقلاب اسلامی
۱۳۹۳/۱۱/۱۲

امام خمینی پس از سال ها دوری و تبعید به کشور بازگشت. ایران اسلامی شاهد بزرگترین و تاریخی ترین استقبال بود. حضور میلیونی مردم که صف مستقبلین را از فرودگاه تهران تا بهشت زهرا(س) امتداد داده بود، حاکی از عشق و علاقه بی نظیر آنها به رهبر خویش بود. حضرت امام به هنگام خروج از فرانسه با ارسال پیامی خطاب به مردم فرانسه، ضمن اظهار تشکر از آنها خداحافظی کردند.

12 بهمن 1357

 

·       امام خمینی پس از سال ها دوری و تبعید به کشور بازگشت. ایران اسلامی شاهد بزرگترین و تاریخی ترین استقبال بود. حضور میلیونی مردم که صف مستقبلین را از فرودگاه تهران تا بهشت زهرا(س) امتداد داده بود، حاکی از عشق و علاقه بی نظیر آنها به رهبر خویش بود

·       حضرت امام به هنگام خروج از فرانسه با ارسال پیامی خطاب به مردم فرانسه، ضمن اظهار تشکر از آنها خداحافظی کردند

·       امام خمینی(ره) پس از اقامه نماز در کف هواپیما، روی دو پتو با آرامش خوابیدند. این در حالی بود که همه علاقمندان، دوستداران و نزدیکان ایشان، نگران انجام این پرواز بودند. خطر انهدام هواپیما و یا ربودن آن در آسمان چیزی بود که همه را تا لحظه فرود آن در فوردگاه تهران، نگران ساخته بود

·       با ورود حضرت امام به سالن فرودگاه، فریاد «الله اکبر» سالن فرودگاه را به لرزه در آورد. مستقبلین با خواندن سرود «خمینی ای امام»، اشک های مشتاقان را بر گونه هایشان جاری کردند.

·       حضرت امام طی بیاناتی در فرودگاه تهران گفتند: من از عواطف طبقات مختلف ملت تشکر می کنم. عواطف ملت ایران به دوش من بارگرانی است که نمی توانم جبران کنم. ایشان ضمن اشاره به اینکه طرد شاه از کشور قدم اول پیروزی بود، همگان را به وحدت کلمه و ادامه مبارزه تا قطع کامل ریشه های فساد ترغیب کردند. ایشان سپس از آنجا عازم بهشت زهرا(س) شدند

·       حضرت امام در اولین سخنرانی خود در میان انبوه مستقبلین مشتاق در بهشت زهرا، گفتند: من وقتی چشمم به بعضی از اینها که اولاد خودشان را از دست داده اند می افتد، سنگینی ای در دوشم پیدا می شود که نمی توانم تاب بیاورم. محمدرضا پهلوی فرار کرد و همه چیز ما را به باد داد. مملکت ما را خراب کرد و قبرستان های ما را آباد. ایشان اضافه کردند: من دولت تعیین می کنم، من توی دهن دولت می زنم ... من به پشتیبانی این ملت، دولت تعیین می کنم. من به ارتش یک نصیحت می کنم و یک تشکر ..... [ما] می خواهیم ارتش مستقل باشد. آقای ارتشبد شما نمی خواهید؟ آقای سرلشکر شما نمی خواهید مستقل باشید؟ و اما تشکر می کنم از قشرهایی که متصل شدند به ملت

·       با وجود سرمای زمستان، دیشب هزاران مشتاق زیارت حضرت امام، در مسیر حرکت ایشان خوابیدند

·       شهرهای کشور در شادی ورود امام، غرق نور و گل و فریاد بود

·       از هنگام هجرت حضرت امام از نجف اشرف به پاریس، تراکم سخنرانی ها، مصاحبه ها و پیام های ایشان در این مدت کوتاه یعنی (118 روز اقامت در نوفل لوشاتو) ، قابل توجه و تأمل است. به طوریکه ایشان در برخی از روزها به سؤالات چندین رسانه خبری و تبلیغاتی پاسخ داده اند. مثلا در تاریخ نوزدهم دی سال جاری، ایشان در ده مصاحبه جداگانه شرکت کردند و کثرت مصاحبه ها، حکایت از علاقه خبرنگاران و اشتیاق امام برای رساندن پیام خود به دنیاست. آمار این مجموع عظیم از این قرار است:

سخنرانی ها 59 عدد

مصاحبه ها 108 عدد 

پیام ها 36 عدد

نامه ها و تلگراف ها و فرمان ها 6 عدد

جمع 209 عدد 

·       در حالی که مراسم ورود حضرت امام به طور مستقیم از تلویزیون پخش می شد، نظامیان با یورش به این سازمان از ادامه پخش آن ممانعت کردند

·       عده ای از مردم با قطع جریان پخش مستقیم ورود حضرت امام از تلویزیون به علت هجوم مأمورین نظامی، از عصبانیت تلویزیون های خود را به خیابان پرت کردند.

·       امام خمینی(ره) در شب اول اقامت خود در مدرسه رفاه، طی سخنانی با اعضای کمیته استقبال، بر لزوم حفظ وحدت تأکید نمودند.

·       روحانیون متحصن در دانشگاه، با انتشار آخرین اعلامیه خود، به تحصن پایان دادند.

·       در پی درخواست مجدد بختیار برای ملاقات با حضرت امام خمینی(ره)، ایشان گفتند: ملاقات با بختیار را در صورت استعفای وی می پذیرم.

·       شاپور بختیار در آستانه ورود امام خمینی(ره) پیامی انتشار داد. وی در پیام خود مردم را نسبت به ادامه اعتراضات و تظاهرات، خصوصا در روز ورود حضرت امام، تهدید کرد.

·       دکتر علی آبادی ، عضو شورای سلطنت، از عضویت این شورا کناره گیری کرد.

·       دانشجویان ایرانی در مقابل سفارت ایران در آمریکا تظاهرات کردند.

·       خبرگزاری فرانسه: سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد سخنان ضد آمریکایی آیت الله خمینی(ره)، تغییری در موضع ایالات متحده در قبال ایران به وجود نیاورده است.

·       آمریکا مقداری از دستگاه های الکترونیکی محرمانه خود را از ایران خارج کرد.

·       نیروی هوایی سیستم های محرمانه جنگنده های اف چهارده را مخفی کرد. گفتنی است که یکی از وظایف هایزر در ایران، انجام همین مأموریت بوده است.

·       بانک های سوئیس گفتند که پول های ایران را پس نمی دهند

·       مطبوعات و یونایتدپرس: قراردادهای خرید اسلحه ایران از انگلیس لغو شد. مقامات لندن گفتند به علت لغو این خریدها، انگلیس معادل چهارمیلیارد دلار بابت عدم فروش و بیکار شدن بیست هزار نفر، زیان خواهد دید.

·       در لیبی به حمایت از انقلاب اسلامی مردم مسلمان ایران، یک راهپیمایی ترتیب یافت.

·       یک سخنگوی جنبش پولیساریو در الجزیره اعلام کرد که امام خمینی(ره) قبل از عزیمت به ایران در فرانسه، هیأت نمایندگی پولیساریو را به حضور پذیرفته اند.

·       رایدو کویت: وزیر انرژی آمریکا اعلام کرد در صورت ادامه عدم صدور نفت ایران، کشورش مجبور به جیره بندی نفت خواهد بود. اوضاع ایران باعث شدیدترین بحران نفتی از زمان تحریم نفت توسط کشورهای عربی از سال 1352 تاکنون شده است.

·       سازمان چریک های فدایی خلق، ورود حضرت امام را تبریک گفت.

 

13 بهمن 1357

 

·       امام خمینی(ره) در جمع روحانیون بیانات مبسوطی ایراد کردند. ایشان در قسمتی از این بیانات فرمودند: رژیم سلطنتی از اول خلاف عقل بود ... هر ملتی باید خودش سرنوشت خودش را تعیین کند.

·       آسوشیتدپرس: بختیار گفت: طرفداران آیت الله خمینی(ره) می توانند فریاد بزنند، غوغا کنند، توهین کنند، این کار چیزی را ثابت نمی کند، اما اینکه چندین میلیون نفر برای استقبال از آیت الله به تهران آمدند، مبالغه آمیز است. وی افزود: همچنان مشتاق ملاقات با ایشان است.

·       آسوشیتدپرس گزارش داد: امرای ارتش گفته اند که اگر آیت الله خمینی(ره) بر خلاف قانون اساسی اقدامی کند، آنها دست به اقدام خواهند زد

·       رادیو مسکو: دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا علیه مداخله آمریکائی ها در امور داخلی ایران، در برابر کاخ سفید تظاهرات کردند

·       در چند شهر کشور، ازجمله سمنان و تربت جام، در پی تظاهرات مردم چند نفر به شهادت رسیدند

·       یک ساواکی در تهران ترور شد. وی سرهنگ معتمدی نام داشت و یکی از اعضای بلند پایه ساواک بود

·       دکتر سنجابی خواستار استعفای بختیار شد. وی همچنین گفت: جبهه ملی به امام خمینی(ره) وفادار است.

 

 

14 بهمن 57

 

·       ساعت ۹ بامداد روز شنبه ۱۴ بهمن در محل مدرسه شماره ۲ علوی یک مصاحبه مطبوعاتی با حضور قریب به سیصد خبرنگار ایرانی و خارجی برگزار شد که در آن ابتدا خلاصه ای از نظریات امام خمینی(ره) خوانده شد؛ سپس سوالات خبرنگاران آغاز گردید که خلاصه ای از پاسخ امام خمینی(ره) به این شرح بود:

«کاری نکنند که مردم را به جهاد دعوت کنم، اگر موقع جهاد شد می توانیم اسلحه تهیه کنیم. دولت را بزودی معرفی خواهیم کرد. اعضای شورای انقلاب تعیین شده اند. از ارتش می خواهم هرچه زودتر به ما متصل شود. ارتشیان فرزندان ما هستند، ما به آنها محبت داریم باید به دامان ملت بیایند. قانون اساسی که تدوین شده به آراء عمومی گذاشته می شود تمام اتباع خارجی بطور آزاد در ایران زندگی خواهند کرد.» 

 

 

15 بهمن 1357

 

·       حضرت امام خمینی(ره) طی یک سخنرانی جوانان را به ادامه تظاهرات و اعتصابات فرا خواندند.

·       به دنبال جلسه روز گذشته شورای انقلاب ـ که نخست وزیری دولت موقت به مهندس بازرگان پیشنهاد شده بود ـ این شورا برای گرفتن جواب از وی تشکیل جلسه داد. بازرگان درباره این جلسه می گوید: ابتدا پس از تشکر از حُسن ظن آقایان، گفتم «اگر بنده را نامزد نخست وزیری نمایید با علم و اطلاع از افکار و اخلاق و سوابقم خواهد بود... همه می دانید که من معتقد به دمکراسی و مشورت و اعتقاد به دیگران هستم و از تندی و تعجیل احتراز دارم و علاقمند به مطالعه و علم تدریجی هستم. حال اگر با این سوابق و شرایط قبولم دارید، پیشنهاد فرمایید.» عکس العمل مثبت یا منفی در مجلس ندیدم. سکوت و قبولی و اصرار مجدد آقایان روحانی عضو شورا و امام در برابر شرایط و اتمام حجت من باعث تعجبم شد و انتظار آن را نداشتم.

·       شاپوربختیار گفت: درهای مذاکره با آیت الله خمینی(ره) همچنان باز است ... جمهوری اسلامی برای من مجهول است. وی افزود که من نه با شاه و نه با (امام) خمینی(ره) سازش نمی کنم و اجازه تشکیل دولت موقت را به او (امام خمینی(ره)) نمی دهم.

·       رادیو عدن: عده زیادی از افسران پایگاه هوایی همدان، در پایگاه بازداشت و زندانی شدند.

·       وزرای خارجه آمریکا و انگلیس طی دیدار دیوید اوئن از آمریکا، در مورد اوضاع ایران به گفتگو نشستند. بغداد نیز با اعزام هیأتی به عربستان، به بررسی اوضاع ایران و منطقه پرداخت.

·       ژنرال هایزر، فرستاده ویژه آمریکا به ایران، با اتمام مأموریت حساس خود و مذاکرات مکرر با مقامات ایرانی، عازم آمریکا شد. سخنگوی وزرات خارجه آمریکا گفت: هایزر سعی کرد تا نظامیان ایران از بختیار حمایت کنند. وی به این علت ایران را ترک کرد که اقامت وی به احساسات ضد آمریکایی در ایران دامن می زد.

·       بنا به گزارش دولت آمریکا، ایران به علت کمبود مالی در اثر از دست دادن فروش نفت، قرارداد ده میلیارد دلاری خرید اسلحه از آمریکا را لغو کرد. گفتنی است چون امریکا نظام سلطنتی ایران را در خطر می دید، فروش این سلاح ها، از جمله چندین فروند آواکس را به مصلحت خویش نمی دید. لذا یکی از مأموریت های هایزر، بر هم زدن این قرارداد به نحوی بود که آمریکا متضرر نشود.

·       خانواده های همافران و درجه داران بازداشتی و نیروی هوایی، با تجمع در دادگستری به عنوان اعتراض به دستگیری آنها، خواهان آزادی این همافران شدند.

·       همافران نیروی هوایی در بهبهان به عنوان طرفداری از امام خمینی(ره)، دست به راهپیمایی زدند.

·       از سوی آیت الله گلپایگانی(ره) ، اعلامیه ای خطاب به نمایندگان مجلس، هیأت دولت و امراء ارتش، منتشر شد

·       آیت الله سیدمحمدباقر صدر با ارسال نامه ای از عراق برای حضرت امام، از مبارزات ملت ایران حمایت کرد.

·       به مناسبت ورود حضرت امام به ایران، از سوی آیت الله مرعشی نجفی(ره) تلگرافی برای ایشان ارسال شد.

·       دولت بختیار برداشت از پس انداز و سپرده های بانکی مردم را محدود کرد.

·       یک خبرگزاری ژاپنی گزارش داد: یک نماینده از سوی امام خمینی(ره)، با برژنف در بلغارستان، ملاقات و گفتگو کرده است

تذکر: برژنف از سیزدهم تا هفدهم ژانویه 1979، مطابق با بیست و سوم دی ماه 1357، در بلغارستان بسر می برده است

·       شهردار تهران در حضور حضرت امام استعفا کرد. امام سپس وی را مجددا به عنوان شهردار منصوب کردند. جواد شهرستانی از سوی دولت بختیار ممنوع الخروج شد.

·       گروهی از نمایندگان مستعفی مجلس شورا با حضرت امام دیدار کردند.

·       رادیو لندن: از تظاهرات دیشب تهران هیچ گزارشی که حاکی از برخورد مردم با نظامیان باشد، نرسیده است.

·       دو تن از وزرای سابق به نام های عبدالمجید مجیدی و هوشنگ نهاوندی، توسط فرمانداری نظامی بازداشت شدند.

·       خسرو قشقایی پس از بیست و پنج سال تبعید در آمریکا، به ایران بازگشت. وی یکی از رهبران ایل قشقایی است.

 

16 بهمن 1357

 

·       انتخاب بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت، رسما اعلام شد. حکم و فرمان نخست وزیری که با اتفاق آراء شورای انقلاب و تصویب امام خمینی(ره) صادر شده بود، توسط حجت الاسلام والمسلمین رفسنجانی در حضور حضرت امام و آقای بازرگان قرائت شد.

·       حضرت امام در حکم نخست وزیری بازرگان، وی را موظف به انجام رفراندوم تغییر نظام به جمهوری اسلامی، تشکیل مجلس مؤسسان (خبرگان) برای تصویب قانون اساسی، برگزاری انتخابات مجلس شورا طبق قانون اساسی جدید و انتخاب هیأت وزیران بدون در نظر گرفتن روابط حزبی کردند. در متن حکم آمده است: بنا به پیشنهاد شورای انقلاب، بر حسب حق شرعی و قانونی ناشی از آراء اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طی اجتماعات عظیم نسبت به رهبری جنبش ابراز شده است، جنابعالی را مأمور تشکیل دولت موقت می نمایم.

·       مهندس بازرگان پس از قرائت حکم نخست وزیری گفت: خدای بزرگ را شکر می کنم که چنین اعتبار و حُسن شهرتی را که به هیچوجه اهلیت و لیاقت آن را نداشتم، به من ارزانی داشته و همین موهبت الهی باعث شده که آیت الله، ابراز اعتماد و ارجاع چنین مأموریتی را به بنده عنایت بفرمایند و همچنین تشکر از ملت ایران می کنم.

·       حضرت امام در فرمایشات خود بعد از سخنان مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر، از مردم خواستند تا با تظاهرات آرام و از طریق مطبوعات، نظر خود را درباره دولت بازرگان ابراز نمایند. ایشان در یک مصاحبه قبل از قرائت حکم گفتند: مخالفت با این حکومت، مخالفت با شرع است.

·       بازرگان پس از خروج امام از محل جلسه، در رابطه با تهدید بختیار در مورد نخست وزیری دولت موقت، گفت: از این اخطار نمی ترسیم، اگر تهدید می خواهند بکنند، به چیز دیگری ما را تهدید کنند. این چیز خیلی کوچکی است و اگر عملی شود، بنده شخصا خیلی ممنون می شوم؛ چون راحت می شوم.

·       رادیو مسکو برای اعلام نخست وزیری بازرگان برنامه خود را قطع کرد.

·       بختیار گفت: هر کس اکثریت داشت، حکومت می کند.

·       آسوشیتدپرس: با توجه به اینکه شانس موفقیت بختیار روز به روز کمتر می شود، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به ابراز حمایت ملایم از بختیار بسنده کرد.

·       بنا به نوشته مجله تایم: سالیوان، سفیر آمریکا در ایران، از همکاران خود خواسته است که با مخالفان رژیم گفتگو کرده، سیاست آمریکا را برای آنان تشریح کند.

·       رییس سازمان سیا اعتراف کرد که در رابطه با پیش بینی مسائل ایران، این سازمان ناکام بوده است. وی گفت: چیزی که ما پیش بینی نمی کردیم، این بود که یک مرد هفتاد و هشت ساله که مدت چهارده سال در تبعید بود، این نیروها را به هم پیوند زند.

·       کیسینجر گفت: بیم آن می رود که انقلاب اسلامی به سایر کشورها سرایت کند و گناه این حرکت، متوجه هدف توخالی حقوق بشر است.

·       آیت الله گلپایگانی(ره) بازگشت حضرت امام به میهن را به ایشان تبریک گفت.

·       آیت الله گلپایگانی(ره) با صدور پیامی خطاب به ارتش، از فرماندهان نظامی خواست تا از مقابله با انقلاب اسلامی بپرهیزند.

·       چند وزارتخانه، از جمله وزارت آموزش و پرورش، امور اقتصاد و دارائی، بهداری و دادگستری، توسط نیروهای ارتش اشغال شد.

·       حزب توده از شورای انقلاب اسلامی اعلام پشتیبانی کرد.

·       سازمان چریک های فدایی خلق، در مخالفت با شورای انقلاب گفت: شورای انقلاب باید توسط میلیون ها اعتصاب کننده تشکیل شود. گفتنی است که این گونه سازمان ها که تنها خود را قیام خلق می دانند، اعتماد و حمایت میلیونی مردم از حضرت امام را ندیده گرفته و به دنبال جایگاهی در آینده نظام برای خود هستند.

·       بیست و دو نماینده دیگر مجلس شورا، استعفا دادند.

·       در تظاهرت مردم آغاجاری، عده ای به شهادت رسیدند.

·       غلامرضا کیانپور، وزیر اسبق اطلاعات و دادگستری و استاندار آذربایجان غربی و اصفهان، بازداشت شد.

·       هشت هزار یهودی از ایران به اسرائیل رفتند.

 

17 بهمن 1357

 

·       امام خمینی در سخنان خود گفتند: کار عاقلانه و مفید به حال کشور این است که بختیار و ارتش در مقابل انقلاب اسلامی، عکس العملی مثبت داشته باشند.

·       در پاسخ به پیام های تشکر از سوی مردم و یا شخصیت ها و گروه های مختلف به مناسبت ورود حضرت امام به کشور، از سوی ایشان پیام تشکری خطاب به عموم انتشار یافت.

·       با فراخوانی مردم به راهپیمایی عمومی در تأیید دولت بازرگان از سوی جامعه روحانیت تهران، مردم ایران حکومت مهندس بازرگان را تأیید کردند و موج راهپیمایی، شهرها را فرا گرفت.

·       خبرگزاری فرانسه: جبهه ملی از مقامات و سازمان های حاکمه و تمام مردم خواست تا از دولت بازرگان حمایت کنند.

·       بازرگان در اولین مصاحبه خود به عنوان نخست وزیر دولت موقت، برنامه و وظایف دولت خود را تشریح کرد.

·       بازرگان موقتا از رهبری نهضت آزادی کناره گیری نمود و به مدرسه علوی نقل مکان کرد.

تذکر: در حکم نخست وزیری حضرت امام از وی خواسته شده بود تا بدون وابستگی حزبی و گروهی به پست نخست وزیری اشتغال یابد.

·       صبح امروز در پی تشکیل جلسه مجلس و حضور بختیار، فانتوم ها و هلیکوپترهای نیروی هوایی بر فراز تهران مانور دادند.

·       بختیار به هنگام سخنرانی در مجلس شورا گفت: دولت موقت تا شوخی و حرف است، تحمل می کنم ... من در مقام نخست وزیری قانونی مملکت می مانم تا انتخابات آزاد آینده را انجام دهم.

·       بختیار ضمن اظهاراتش به یکی از فرماندهان ارشد ارتش، اظهار داشت: این محل های خالی را که در هیأت دولت می بینید، من مخصوصا خالی نگاه داشته ام تا با تعدادی از افراد که آقای مهندس بازرگان معرفی می کند، پر نمایم و من با آقایان مشغول مذاکره هستم.

·       دکتر سعید، رییس مجلس شورا، در جلسه امروز مجلس اظهار داشت: بازگشت حضرت آیت الله العظمی خمینی(ره)، مرجع عالیقدر تشیع را به خاک وطن از طرف خود و عموم نمایندگان خوش آمد می گویم.

·       لوایح محاکمه وزرای سابق و انحلال ساواک، در جلسه مجلس شورا به تصویب رسید.

·       حجت الاسلام والمسلمین صادق خلخالی از سوی امام اعلام کرد که اجازه نمی دهیم حتی یک نفر از همافران آسیب ببینند. این در حالی است که عده ای از همافران پادگان شاهرخی در همدان، در بازداشت به سر می برند.

·       از سوی آیت الله مرعشی نجفی(ره)، به مناسبت انتصاب مهندس بازرگان به نخست وزیری، پیام تبریکی ارسال شد.

·       مردم زاهدان، اعم از شیعه و سنی، که به پشتیبانی دولت مهندس بازرگان دست به راهپیمایی زده بودند، از سوی چماق به دستان مورد هجوم قرار گرفتند. در این حادثه، شصت و دو نفر کشته یا زخمی شدند.

·       در مراسم فارغ التحصیلی دانشجویان دانشکده افسری، افسران جوان از سوگند وفاداری به شاه معاف شدند.

·       میرفندرسکی، وزیر امورخارجه، گفت: حضور ایران در پیمان سنتو در چهارچوب سیاست خارجی ایران قابل توجیه نیست.

·       حجت الاسلام فلسفی پس از هشت سال ممنوعیت از سخنرانی، در حضور امام و مردم دیدار کننده از ایشان، سخنرانی کرد.

 

18 بهمن 1357

 

·       حضرت امام در دیدار با روحانیون شهر اهواز گفتند: ادامه نهضت یک تکلیف است.

·       در ملاقات وکلای دادگستری با حضور امام، ایشان گفتند که شاه باید محاکمه شود.

·       رییس جمهور و وزرای خارجه و دفاع آمریکا، پس از پایان مأموریت ژنرال هایزر در ایران، جلسه ای با حضور وی تشکیل دادند.

·       سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: ما از اجرای قانون اساسی پشتیبانی می کنیم. ما از راه دیپلماتیک با همه گروه ها، از جمله مهدی بازرگان، در تماس بوده ایم؛ اما پس از انتخاب وی به نخست وزیری، هیچگونه تماسی با وی برقرار نشده است.

·       وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد هنوز دولت بختیار را به رسمیت می شناسد. از طرفی سخنگوی کاخ سفید گفت: بختیار باید نظر اکثریت مردم را بپذیرد.

·       پس از اعلام نخست وزیری مهندس بازرگان، بین آقایان یدالله سحابی، امیرعباس انتظام، بختیار، قره باغی رییس ستاد ارتش و رییس اداره دوم ارتش، ملاقاتی انجام شد. در این ملاقات، آقای سحابی و امیرانتظام در صدد بر می آیند که بختیار را راضی به استعفا نمایند. از طرفی بختیار برای قدرت نمایی، از قره باغی و مقدم خواست در حضور آنان حمایت مجدد خود را از بختیار اعلام کنند.

·       دکتر سنجابی اعلام کرد مذاکره و تبادل نظر بین بختیار و بازرگان برای حل مسالمت آمیز مسائل ادامه دارد.

·       رادیو لندن: گفتگو میان جنبش آیت الله خمینی(ره) و ارتش آغاز شده است.

·       گروهها و اقشار مختلف مردم، از جمله دانشگاهیان، از دولت موقت مهندس بازرگان پشتیبانی و حمایت کردند.

·       روحانیون و مردم زنجان و بخش های تابعه در یک راهپیمایی بی سابقه پنجاه هزار نفری، حمایت قاطع خود ار از امام خمینی(ره) و نخست وزیر منصوب او اعلام داشتند. در این اجتماع، حجت الاسلام ابوالفضل شکوری به نمایندگی از مردم و روحانیت، قطعنامه سه ماده ای را مبنی بر:

1.      انحلال رژیم شاهنشاهی

2.      انحلال مجلس و دولت بختیار

3.      مشروعیت دولت مهندس بازرگان

را قرائت کرد و مورد تأیید قرار گرفت.

·       آسوشیتدپرس: دیپلمات های غربی نزدیک به ارتش معتقدند که ژنرال ها به این نتیجه رسیده اند که برای کودتا قوی نیستند.

·       رادیو لندن و رادیو مسکو: صدها تن از افسران سابق، از جمله چند تن از امرای ارتش که به علت مخالفت شاه از ارتش اخراج شده اند، پشتیبانی خود را از آیت الله خمینی(ره) اعلام کردند.

·       فرماندار نظامی تهران به این دلیل که مردم به مقررات حکومت نظامی اهمیت نمی دهند، ساعات منع عبور و مرور را کاهش داد.

·       سیزده نفر دیگر از نمایندگان مجلس استعفا دادند.

·       جمعی از هواداران رژیم به طرفداری از قانون اساسی، در یکی از سالن های ورزشگاه امجدیه اجتماع کردند.

·       سادات، رییس جمهور مصر، با شاه در مراکش تماس گرفت.

·       سرهنگ شکوری، رییس آجودانی ستاد لشکر شصت و چهار رضائیه، به هنگام رفتن به پادگان، ترور شد.

·       شرکت های مهم حمل و نقل هوایی به علت ناامن بودن قلمرو هوایی ایران، پرواز های خود را به ایران قطع کردند.

·       مجمع عمومی سازمان ملل متحد از اوضاع ایران اظهار نگرانی کرد.

·       یک تبعه آمریکا که در اصفهان راننده ای را مضروب کرده بود، توسط محکمه شرعی مردم، پس از پرداخت دیه، آزاد شد.

·       لازم به تذکر است که طبق قانون کاپیتولاسیون، محاکم ایران حق محاکمه هیچیک از افراد تبعه آمریکا را ندارند. تشکیل این دادگاه مردمی نشانه قوت یافتن روز افزون مردم مسلمان است.

 

19 بهمن 1357

 

·       جمعی از پرسنل نیروی هوایی با انجام رژه و خواندن سرود در مقابل حضرت امام، با حرکت اسلامی مردم ایران و رهبری نهضت اعلام همبستگی کردند. ایشان همچنین از راهپیمایی مردم در حمایت از دولت مهندس بازرگان تشکر کردند.

·       مطبوعات و رادیو ریاض: مهندس بازرگان اعلام کرد نتوانسته است رضایت ارتش را جلب کند و ارتشیان از قانون اساسی حمایت می کنند. وی طی اولین سخنرانی عمومی پس از اعلام نخست وزیری دولت موقت گفت: بنده ماشین سواری نازک نارنجی هستم که باید روی جاده های آسفالت و راه هموار حرکت کنم.

·       ستاد ارتش، عکس روزنامه کیهان مبنی بر رژه افسران نیروی هوایی در مقابل حضرت امام را تکذیب کرد.

·       طرفداران قانون اساسی، شهر خوی را به آتش کشیدند و در شهر گنبد به یک حمام زنانه یورش بردند.

·       عده ای از هواداران رژیم که به طرفداری قانون اساسی در تهران تجمع کرده بودند، با مخالفین خود به زد و خورد پرداختند.

·       خبرنگار لس آنجلس تایمز، در تیراندازی های خیابان فرح آباد ژاله تیر خورد و کشته شد.

·       طی روزهای گذشته و امروز، شهر تهران شاهد تظاهرات مردم و فریاد و خشم کلیه اقشار در مقابل رژیم بود. بانک ها و دیگر مؤسسات دولتی مورد هجوم مردم به ستوه آمده از جنایت های شاه قرار گرفتند و شعله های آتش از همه سو زبانه می کشید.

·       امام خمینی(ره) طی نطق کوتاهی که از شبکه تلویزیونی کارکنان اعتصابی رادیو و تلویزیون بطور مستقیم پخش می شد ضمن آرزوی موفقیت برای کارکنان رسانه های گروهی گفتند: دستگاه هایی در این قسمت بوده و هست که بایستی در خدمت مردم می بودند. ولی رژیم غاصب از آنها در راه هدف های نامشروع استفاده کرده است.

·       سرهنگ قذافی حمایت خویش را از انقلاب مردم ایران اعلام داشت

·       در درگیری های گرگان، پنج نفر کشته و یازده نفر مجروح شدند.

·       خانواده افسران بازداشتی نیروی هوایی، همچنان با ادامه تحصن، تهدید به اعتصاب غذا کردند.

·       مهندس شریف امامی که از طرف دادستانی ممنوع الخروج شده بود، از کشور گریخت.

·       گروه منصورون، ترور رییس گارد دانشگاه جندی شاپور اهواز را به عهده گرفت.

·       افراد مسلح به یک شعبه بانک ملی در کرمان دستبرد زدند. همچنین موجودی یکی از شعب این بانک در تهران نیز سرقت شد.

 

20 بهمن 1357

 

·       با حمله مأموران گارد به پادگان نیروی هوایی تهران، جنگ خیابانی آغاز شد. به گفته همافران، وقتی که رادیو اعلام کرد فیلم ورود امام خمینی(ره) بعد از اخبار تلویزیون نمایش داده خواهد شد، آنها در سالن پادگان اجتماع کردند. با ظاهر شدن تصویر حضرت امام بر صفحه تلویزیون، طنین صلوات سالن را پر کرد و در این هنگام، افراد گارد به سوی آنها تیراندازی کردند و درگیری آغاز شد

·       مردم ساکن در اطراف خوابگاه همافران، هنگامی که از حمله نیروی گارد به همافران آگاه شدند، اهالی خیابان های اطراف را نیز با خبر کردند و طولی نکشید که جمعیت انبوهی در کنار دیوار خوابگاه گرد آمدند که با فریاد الله اکبر از همافران حمایت می کردند

·       اجتماع مردم در کنار خوابگاه همافران نیروی هوای یکه از ساعت ده شب آغاز شده بود همچنان ادامه یافت. ترس مردم این بود که در صورت پراکنده شدن، نیروهای گارد، مجددا به همافران حمله کنند، لذا از دفتر حضرت امام کسب تکلیف کردند و دفتر امام توصیه کردند که پراکنده نشوید

·       مردم در کنار خوابگاه نیروی هوایی همچنان شعار می دادند و خود را با آتش لاستیک های فرسوده گرم می کردند که در ساعت 5/3 بعد از نیمه شب مأموران حکومت نظامی با خودروهای نظامی و در حالیکه از دور با شلیک رگبار مسلسل ها به طرف هوا در صدد ترساندن مردم بودند، به اجتماع مردم حمله کردند. در این هنگام مردم به کوچه های اطراف پناه بردند اما مأمورین توانستند یکصد و پنجاه و دو نفر را دستگیر و به محل استقرار حکومت نظامی در کلانتری تهران و منتقل کنند. در بین دستگیر شدگان دو روحانی نیز حضور داشتند.

تذکر: ظاهرا اولین کلانتری ساقط شده در جریان هجوم مردم همین کلانتری بود.

 

21 بهمن 1357

 

·       با آغاز درگیری مسلحانه، پرسنل انقلابی نیروی هوایی برای تسلیح مردم در ازاء کارت پایان خدمت سربازی، یک قبضه سلاح و هفت فشنگ در اختیار آنان قرار می دادند

·       درساعت 5/4 بعدازظهر کلانتری تهران نو ـ پس از پنج ساعت زد و خورد شدید بین مأمورین گارد و مردم ـ سقوط کرد و مردم و گاردی ها در این زدو خورد چندین کشته و مجروح داشتند . از این پس، کلانتری ها یکی پس از دیگری به دست مردم ساقط شدند

·       فرماندار نظامی تهران در اعلامیه شماره چهل خود، ساعات حکومت نظامی را از ساعت چهار و نیم بعدازظهر تا ساعت پنج صبح افزایش داد. پس از شدت گرفتن حملات مردم به کلانتری ها و پادگان ها، فرماندار نظامی تهران در همین روز ساعت منع عبور و مرور را تا ساعت دوازده ظهر افزایش داد. یعنی مردم تنها از ساعت دوازده شهر تا چهار و نیم بعدازظهر اجازه خروج از منازل خود را دارند

·       رژیم در تدارک یک کودتای نظامی است. سپهبد رحیمی، فرماندار نظامی تهران و حومه، طی دستورالعملی به یگان های تابعه خود، از آنها خواست تا بی درنگ کلیه رهبران نهضت را دستگیر و با هواپیما به یکی از جزایر منتقل نمایند. همراه این دستورالعمل، لیستی از اسامی صدها نفر که باید بازداشت شوند، الصاق شده است که در رأس آنها نام حضرت امام، آیت الله طالقانی(ره) و مهندس مهدی بازرگان به چشم می خورد. در این دستورالعمل، پیش بینی شده است که کلیه رهبران درجه دوم که اقدام به تحریک در مقابل این دستگیری ها بکنند، بازداشت شوند

·       حضرت امام خمینی(ره) در رابطه با حکومت نظامی اعلام شده از طرف فرماندار نظامی تهران، آن را ملغی اعلام کردند و گفتند: اعلامیه امروز حکومت نظامی خدعه و خلاف شرع است و مردم به هیچوجه به آن اعتنا نکنند ... اخطار می کنم که اگر دست از این برادرکشی برندارند و لشگر گارد به محل خودش برنگردد ... تصمیم آخر خود را به امید خدا می گیریم. همچنین دولت موقت، اعلامیه حکومت نظامی را یک توطئه توصیف کرد

·       مینی بوس ها و ماشین های وابسته به ستاد کمیته امام خمینی(ره)، با بلندگو، لغو اعلامیه فرماندار نظامی را در سطح تهران اعلام کردند. گفتنی است که بنا به گفته رحیمی، یکی از سران ارتش، حکومت نظامی تصمیم داشت که با افزایش ساعات حکومت نظامی، به انجام کودتا و سرکوب مردم و خصوصا ترور و دستگیری رهبران نهضت، بپردازد. این تصمیم حضرت امام، توطئه بزرگی را در آستانه پیروزی نهضت در نطفه خفه کرد

·       امام خمینی(ره) در جواب به استعفای افراد نیروی مسلح نوشتند: قسم برای حفظ قدرت طاغوتی صحیح نیست و مخالفت با آن واجب است و کسانی که قسم خورده اند باید بر خلاف آن عمل کنند

·       مردم مسلح به یاری افراد نیروی هوایی رفتند. جنگ خیابانی در تهران اوج بیشتری پیدا کرد

·       ده ها هزار تن از مردم در خیابان فرح آباد، پشت کیسه های شن و خاک سنگر گرفتند

·       کلانتری های تهران نو، (چهارده ، شانزده ، بیست و یک ، نه) و نارمک ده و یازده و شهر ری، سقوط کردند و همچنین یک هلی کوپتر گارد در تهران در هوا ساقط شد

·       حجت الاسلام دکتر مفتح از جانب حضرت امام، عکس مندرج در روزنامه کیهان مبنی بر رژه افسران نیروی هوایی در مقابل ایشان را کاملا صحیح و واقعی دانست

·       بازرگان گزارش مطبوعات را در زمینه تماس با بختیار و سران ارتش، قویا تکذیب کرد

·       از سوی دفتر تبلیغات امام خمینی(ره)، هر گونه تماس با بختیار و سران ارتش تکذیب شد

·       امام خمینی(ره) اعلام کردند که من خودم اهل قلم و بیان هستم و هیچ سخنگویی ندارم

·       ستاد امداد و سازمان ملی پزشکان، تعداد شهدا را تا ساعت یازده امشب، صد و بیست و شش تن ، و مجروین را ششصد و سی و چهار نفر ذکر کرد

·       شما کشته شدگان که به بیمارستان جرجانی منتقل شده اند، به چهل و شش نفر رسید و تعداد زخمی ها به علت کثرت آنها قابل شمارش نیست

·       آیت الله شریعتمداری ضمن آرزوی موفقیت برای دولت بازرگان، انتخاب وی را تبریک گفت

·       مهندس بازرگان در شرکت نفت اعلام کرد: با استقرار دولت موقت، اعتصاب شرکت نفت پایان خواهد یافت

·       حزب کمونیست قبرس اعلام کرد که تجهیزات جاسوسی آمریکا از ایران به قبرس منتقل شده است.

 

22 بهمن 1357

 

·       با تلاش برخی از دوستان بختیار و نیز نزدیکان مهندس بازرگان، بنا شد جلسه ای با حضور بازرگان، بختیار و قره باغی تشکیل گردد. امیرعباس انتظام درباره این جلسه می گوید: قبل از جلسه، بختیار به من تلفن زد و گفت استعفای خود را در جلسه تسلیم خواهد کرد. لیکن بختیار در جلسه حاضر نشد و تنها استعفا نامه خود را برای جلسه فرستاد

·       واحدهای نظامی چند شهر، از جمله لشگر زرهی قزوین، به سوی تهران روانه شدند. مردم، جاده تهران ـ کرج را به منظور جلوگیری از ورود واحدهای نظامی، مسدود کردند

·       نبرد شدید مردم با نیروی گارد در خیابان های تهران شدت بیشتری پیدا کرد

·       در پی درگیری های اخیر، پزشکی قانونی مملو از شهدایی است که در چند روز اخیر کشته و شناسایی نشده اند

·       تسلیحات ارتش، زندان اوین، ساواک سلطنت آباد، مجلس سنا و شورا، رادیو و تلویزیون، نخست وزیری، ژاندارمری و شهربانی، به دست مردم تصرف شد

·       نصیری، رییس ساواک، سالار جاف، قاتل مردم کردستان و سپهبد رحیمی، توسط مردم بازداشت شدند. همچنین سپهبد بدره ای، فرمانده نیروی زمینی، محمد امین و بیگلری، جانشین فرماندگان گارد، به هلاکت رسیدند

·       فرماندهان نیروهای سه گانه ارتش با حضور در خدمت امام خمینی(ره)، استعفای خود را تقدم کردند

·       با مراجعه به منزل حضرت امام، گروه های مسلح پشتیبانی خود را از امام اعلام کردند

·       حضرت امام به دنبال سقوط نهادهای اصلی رژیم و عقب نشینی ارتش از مردم خواستند که آرامش و نظم را مجددا برقرار کنند

·       رییس ستاد کل ارتش از جمله مواردی که موجب شد ارتش اعلام بی طرفی کند، اینها بود: رییس ستاد شهربانی به کلانتری ها گفته بود مقاومت نکنند؛ در حالیکه این خلاف دستور بود. اعزام نیروهای زبده کمکی برای افسران محاصره شده در مسلسل سازی به جهت تمرد آنها بی نتیجه ماند. سربازان به طور دسته جمعی فرار می کردند و بدون اجازه به پادگان ها بر می گشتند. نیروهای زرهی به علت سد شدن راه آنها توسط مردم و تیر خوردن سرلشکر ریاحی، موفق به کار نشدند. نیروی هوایی به علت پیوستن افسران و همافران به مردم، قدرت انجام پرواز نداشت. بی نظمی عمومی، نافرمانی و اعلام همبستگی افسران عالی رتبه با کمیته امام خمینی(ره) همه گیر شده بود

·       انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره)، نظام دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی را سرنگون کرد

·       امام خمینی(ره) طی پیام دیگری خطاب به مردم گفتند: توجه داشته باشید که انقلاب ما از نظر پیروزی بر دشمن هنوز به پایان نرسیده است. دشمن از انواع وسایل و دسایس بهره مند است و توطئه ها در کمین است. تنها هوشیاری و انضباط انقلابی و اطاعت از فرمانهای رهبری و دولت موقت اسلامی است که توطئه ها را نقش بر آب می سازد ... با دولت موقت اسلامی همکاری نمایید تا با حول و قوه الهی هر چه زودتر با همکاری یکدیگر ایران اسلامی آباد و آزاد را مورد غبطه جهانیان بسازیم

·       مهندس بازرگان طی یک نطق تلویزیونی، ضمن تشکر از آحاد مختلف مردم و خصوصا از اعلام بیطرفی ارتش در مسائل سیاسی گفت: تیمسار قره باغی در ملاقات حضوری، همکاری خود را با دولت موقت اینجانب اظهار نموده است

·       از سوی حضرات آیات مرعشی نجفی و شیرازی، اعلامیه های جداگانه ای خطاب به ملت ایران منتشر گردید و پیروزی انقلاب اسلامی تبریک گفته شد

·       پس از سقوط رژیم سلطنتی، همافران نیروی هوایی که در حرکت نظامی مردم نقش مهمی داشتند ، از همکاری و مدد رسانی به موقع مردم تشکر کردند

·       به مناسبت سقوط رژیم شاه، از سوی یاسر عرفات پیام تبریکی خطاب به حضرت امام فرستاده شد

·       خسرو قشقایی ضمن ملاقات با حضرت امام، از دولت بازرگان پشتیبانی کرد

·       آیت الله خویی(ره) با ارسال تلگرافی برای حضرت امام، ورود ایشان را به ایران تبریک گفت

·       حمایت گسترده از دولت بازرگان در شهرهای مختلف کشور ادامه دارد و در همه شهرها و بخش های کشور، مردم با رهبری روحانیان مبارز محلی، مراکز اداری و دولتی مانند شهربانی، ساواک، استانداری، فرمانداری و غیره را به تصرف خود در می آورند و کمیته های مسلح انقلابی تشکیل می دهند

·       وقایع انقلاب آن قدر سریع بود که حتی مقامات آمریکایی در آخرین روزها نمی دانستند انقلاب پیروز شده است. اتاق عملیات کاخ سفید از طرف برژینسکی، تلفنی از سالیوان می پرسید: آیا هنوز امکان کودتا وجود دارد؟