بازی‌ها کارگاه‌های تمرین زندگی هستند که فرزندان ما را آماده پذیرش مسئولیت‌ها، الگوپذیری و حتی ساخت زندگی می‌کنند. بازی‌ها به فرزندان ما می‌آموزند چگونه مثل بزرگترها زندگی کنند، چگونه به استقبال مشکلات بروند و حتی راه‌های جدید را بشناسد. بازی مهمترین دریچه ارتباط با کودک است. از این روست که بیشتر روانشناسان و علمای مذهبی، آموزش دین و ساخت جهانبینی کودک را منوط به بازی دانسته و آن را بهترین راه برای صورت دهی معماری و هستی‌شناسی او می‌دانند:

ایده

فراخوان مسابقات شن‌بازی مسجدی در تفریحگاه‌های دریایی در ایام نوروز و تابستان

مسئله

اکثر بازی‌های نوین الکترونیکی هستند و نسخه‌ای جدای از طبیعت دارند که می‌تواند برای فرزندان مضر بوده و استعدادهای آنها را پنهان سازد. بازی در دل طبیعت توانمندی فرزندان را شکوفا ساخته و با الگو گرفتن از طبیعت فرصت تفکر و تمرین را برای آنها باز می‌گذارد.

شرح ایده

شن‌بازی برای کودکان فعالیتی خوشایند و لذتبخش است. کودک از لمس کردن شن و بازی با آن لذت بسیار می‌برد. شن می تواند خاصیت مایعات را داشته باشد از نظر اینکه می‌ریزد و اگر آن را در ظرفی بریزیم به شکل آن ظرف در می‌آید. بازی با شن تجارب مفید و لذتبخشی را برای کودک ایجاد می‌کند.امروزه شن‌بازی به قدری دارای اهمیت است که در تمامی کلینیک‌های مشاوره و روان درمانی کودک به عنوان یکی از وسایل ضروری اتاق بازی محسوب می‌شود.

کودک در شن به حفر کردن و ساختن دالان(تونل) می‌پردازد. برج، تپه و خانه می‌سازد و به انجام بازی‌های تخیلی مشغول می‌گردد. کودک می‌تواند معمار هستی خود باشد و قصر خود را در داخل شن‌ها خلق کند و دنیای خویش را پر از کسان و خویشاوندانی سازد که ساخته و پرداخته ذهن او هستند. او می تواند کاری را انتخاب کند و یا از آن دست بکشد. نیز می‌تواند بیافریند و یا نابود کند. بسیاری از آداب و رفتار را با همین شن‌ بازی می‌توان به کودکان آموخت مثل خانه داری، کمک به والدین، مهربانی و احسان و...همچنین می‌تواند با قدرت تخیلش مسجدی بسازد از آنجا به تمام دنیا بگوید: «من می‌توانم برای خود، مسجد بسازم».

بایدها

یک مربی کودک در محل حضور داشته باشد تا در نحوه ساخت مسجد و ویژگی‌های آن با بچه‌ها همراهی نماید.

تهیه وسایل لازم برای شن‌بازی؛ جعبه شن، حوض ساده کم عمق، طشت لباسشویی پلاستیکی یا روحی می‌تواند وسیله خوبی برای بازی کودک باشد. همچنین وسایل زیر:

ماشین‌های کمپرسی، بلدوزر و گریدر(جاده صاف کن)، بیل و سطل، ظروف مختلف در اندازه ‌های مختلف (قیف و …)، غربال (الک)، قاشق‌های کهنه و مستعمل، ماشین بازی(کمپرسی، بلدوزر، تراکتور و …)، قالب‌های چوبی مختلف، ترازوهای ساخته شده توسط کودک، قوطی‌های کنسرو که لبه های آن تیز نباشند.

برای شن‌بازی و ساختن چیزهای مورد نظر بایستی آب در اختیار و در نزدیکی کودک قرار داشته باشد.

 زمانی که کودکان سرگرم بازی هستند ممکن است به علت بی‌توجهی، دست‌های آغشته به شن را به چشم‌هایشان بمالند و یا به خاطر پاشیدن شن به هوا، سر و صورت و چشم‌هایشان آسیب ببیند. والدین و مربیان باید توجه کنند و این نکات را به کودکان یادآور شوند.

برایشان توضیح دهید که پس از بازی، شن را جمع کرده، داخل ظرف و یا جای مخصوص بریزند، نیز وسایل بازی را تمیز کرده و در جای خود قرار دهند.

فضای مرطوب حوضچه‌های شنی، جای مناسبی برای گربه‌هاست. باید پس از بازی کودکان، روی حوضچه‌ها را با تور سیمی یا وسیله دیگری پوشاند و بدین وسیله شن را از آلودگی محفوظ داشت.

نبایدها

در هنگام شن‌بازی هرگز به کودکان اجازه ندهید که آن را به طرف یکدیگر بپاشند.

فقط در محلی که برای بازی مشخص شده شن‌بازی کنند، از جابه جایی شن در محیط های دیگر و یا آوردن به اتاق و … پیشگیری نمایید.

هنگام شن‌بازی روپوش مخصوصی به تن کودک کنید تا لباس‌هایش کثیف نشود.

به آنان بگویید که شن‌ها را با گِل مخلوط نکنند.

پشتوانه نظری

امام خامنه ای(حفظه الله)

در مورد بازی کردن پرسیدند؟ بله، بازی هم می‌کردیم. منتها در کوچه بازی می‌کردیم؛ در خانه جای بازی نداشتیم و بازی‌های آن وقت بچه‌ها فرق می‌کرد. یک مقدار هم بازی‌هایی ورزشی بود؛ مثل والیبال و فوتبال و این‌ها که بازی می‌کردیم. من آن موقع در کوچه، با بچه‌ها والیبال بازی می‌کردیم؛ خیلی هم والیبال را دوست می‌داشتم. الان هم اگر گاهی بخواهیم ورزش دست جمعی بکنیم – البته با بچه‌های خودم – به والیبال رو می‌آوریم که ورزش خیلی خوبی است.

بازی‌های غیرورزشی آن وقت، «گرگم به هوا» و بازی‌هایی بود که در آن‌ها خیلی معنا و مفهومی نبود؛ یعنی اگر فرض کنی که بعضی از بازی‌ها ممکن است برای بچه‌ها آموزنده باشد و انسانِ با تفکر، آن‌ها را انتخاب کند، این بازی‌هایی که الان در ذهن من هست، واقعاً این خصوصیت را نداشت؛ ولی بازی و سر گرمی بود.

 گفت و شنود رهبر معظم انقلاب با گروهی از نوجوانان و جوانان، 14 بهمن 1376‌