حرم حضرت سید امیر محمد بن موسی
۱۳۹۲/۰۶/۲۰

در حرم مطهر شاه چراغ مرقد مطهر دیگری وجود دارد که منسوب است به جناب سید امیر محمد بن موسی. ﺣﻀﺮت ﺳﯿﺪ اﻣﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮزﻧﺪ ﮔﺮاﻣﯽ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم ﺑﺎ ﺑﺮادرش ﺣﻀﺮت ﺷﺎﻫﭽﺮاغ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم از ﯾﮏ ﻣﺎدرﻧﺪ. در زﻣﺎن ﺧﻼﻓﺖ ﻣﺄﻣﻮن ﻋﺒﺎﺳﯽ، ﺣﻀﺮت در ﻣﻌﯿﺖ ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﻮارﺷﺎن ﺣﻀﺮت اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﻤﻌﯽ از ﺷﯿﻌﯿﺎن و ﻧﺰدﯾﮑﺎن اﻫﻞ ﺑﯿﺖ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ زﯾﺎرت اﻣﺎم ﻫﺸﺘﻢ ﺣﻀﺮت رﺿﺎ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم از ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﻃﻮس ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﭘﺲ از آن ﮐﻪ در ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻓﺎرس ﻣﯽ رﺳﻨﺪ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻗﺎﯾﻊ روی داده در آن زﻣﺎن، ﺑﺎ ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن ﺣﺎﮐﻢ ﻓﺎرس رودررو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺿﻤﻦ ﺟﻨﮓ ﺳﺨﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ اﻫﻞ ﺑﯿﺖ و ﯾﺎراﻧﺸﺎن ﺑﺎ ﻟﺸﮑﺮ ﻗﺘﻠﻎ ﺧﺎن ﺣﺎﮐﻢ ﻓﺎرس روی ﻣﯽ دﻫﺪ، در اﯾﻦ ﻧﺒﺮد ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺪﻋﻪ و ﻧﯿﺮﻧﮓ ﺳﭙﺎه ﺟﻮر و ﻇﻠﻢ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻋﺪه ای از ﺑﻨﯽ ﻫﺎﺷﻢ ﺷﻬﯿﺪ و ﺑﺮﺧﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻔﺮق ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.

ﺣﻀﺮت ﺳﯿﺪ اﻣﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ وﻗﺎﯾﻊ ﻣﺨﻔﯽ ﺷﺪه و ﺷﻬﺎدت ﯾﺎ رﺣﻠﺖ اﯾﻦ ﺑﺰرﮔﻮار ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ. اﻣﺎ آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ اﯾﺸﺎن در ﺧﻔﺎ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺑﺖ ﻗﺮآن ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮده و از ﻫﻤﯿﻦ راه ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺑﺴﯿﺎری را آزاد ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ. ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻮﯾﻨﺪ او ﻗﺎﺋﻢ اﻟﯿﻞ و ﺻﺎﺋﻢ اﻟﻨﻬﺎر، اﻫﻞ ﻓﻀﻞ، ﺻﻼح و ﺗﻘﻮی ﺑﻮده و از ﮐﺜﺮت ﻋﺒﺎدت ﺑﻪ «ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎﺑﺪ» ﻣﺸﻬﻮر ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ.

در ﺣﺪود سال 527 ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی، ﻣﺮﺣﻮم ﻣﯿﺮزا ﻋﻨﺎﯾﺖ اﷲ دﺳﺘﻐﯿﺐ رﺿﻮان اﷲ ﻋﻠﯿﻪ ﺟﺪ ﺑﺰرﮔﻮار ﺷﻬﯿﺪ ﻣﺤﺮاب ﺣﻀﺮت آﯾﺖ اﷲ دﺳﺘﻐﯿﺐ، ﮐﻪ از اﻋﺎﻇﻢ و ﺑﺰرﮔﺎن ﻋﺼﺮ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻮد، در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻧﻮری را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﻪ ﻟﻮح ﻗﺒﺮی ﺑﺮﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ و ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺟﺴﺪ ﻣﻄﻬﺮ ﺣﻀﺮت ﺳﯿﺪ اﻣﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم در اﯾﻦ ﻣﮑﺎن ﻣﺪﻓﻮن اﺳﺖ.

ﺟﻨﺎب ﻣﯿﺮزا ﻋﻨﺎﯾﺖا ﷲ دﺳﺘﻐﯿﺐ، ﺑﺎﻧﯽ ﺑﺎرﮔﺎه اﯾﻦ ﺑﺰرﮔﻮار ﺷﺪه و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺧﺎﻧﻪ اﻃﺮاف را ﺧﺮﯾﺪه و آن را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و اﻣﻼﮐﯽ را ﻧﯿﺰ ﺑﺮ آن ﺑﺎرﮔﺎه وﻗﻒ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﻨﺪ. ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻌﯿﻦ اﻟﺪﯾﻦ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺟﻨﯿﺪی ﺷﯿﺮازی در ﮐﺘﺎب ﺷﺪ اﻻزار آورده اﺳﺖ: «ﻣﻘﺒﺮه ﺣﻀﺮت ﺳﯿﺪ اﻣﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺮادر ﺣﻀﺮت اﻣﯿﺮ اﺣﻤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم زﯾﺎرﺗﮕﺎﻫﯽ ﭘﺮﺑﺮﮐﺖ و ﻋﺎﻟﯽ ﻣﺮﺗﺒﻪ دارد ﮐﻪ ﻣﺤﻞ وﺛﻮق و اﻋﺘﻤﺎد ﻣﺮدم ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺎﯾﺶ ﺑﻪ درﮔﺎه ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻬﺘﺮان ﻧﯿﮑﻮﮐﺎر و راﺳﺘﮑﺎران ﭘﺮﻫﯿﺰﮐﺎر آﻧﺠﺎ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻣﯽ ﮔﺰﯾﻨﻨﺪ و ﺑﺮ ﻣﺮﻗﺪ ﻣﺒﺎرﮐﺶ ﭘﯿﻤﺎن ﻣﯽ ﺑﻨﺪﻧﺪ و رﺟﺎل اﻟﻐﯿﺐ ﺑﺮای ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺮ آن ﺗﺮﺑﺖ ﺷﺮﯾﻒ ﺣﻀﻮر ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ.»

ﺷﯿﺦ ﻣﻔﯿﺪ ﻧﯿﺰ در ﮐﺘﺎب ارﺷﺎد ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ: «ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻮﺳﯽ اﻟﮑﺎﻇﻢ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺰرﮔﻮار و ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺑﺨﺸﺶ، ﺧﯿﺮ و ﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺑﻮد.»

در ﮐﺘﺎب آﺛﺎر اﻟﻌﺠﻢ ﻧﯿﺰ ﭘﺲ از ذﮐﺮ ﻣﻘﺎم و ﻣﺮﺗﺒﺖ ﺣﻀﺮت آﻣﺪه اﺳﺖ: «ﺑﻘﻌﻪ ﻣﻨﻮره اش ﻣﻄﺎف و زﯾﺎرﺗﮕﺎه و ﻣﺤﻞ ﻓﯿﺾ اﺳﺖ. ﺑﺴﯿﺎری از ﺳﺎدات و اﺧﯿﺎر و ﺻﻠﺤﺎء و اﺑﺮار در ﺟﻮارش ﻣﺪﻓﻮﻧﻨﺪ. در ﻃﺮف ﺳﻤﺖ ﭼﭗ آن ﺑﺰرﮔﻮار ﻣﺮﻗﺪ ﮐﻮﭼﮑﯽ اﺳﺖ و در آن ﻟﻮﺣﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روی آن ﻧﻘﺶ اﺳﺖ، اﺑﺮاﻫﯿﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم و ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﻓﺮزﻧﺪ آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ» وی ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﺪ: «در ﻋﻬﺪ ﻧﺎدرﺷﺎه اﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺣﮑﻢ وی آن ﺑﻘﻌﻪ ﻣﺮﻣﺘﯽ ﺷﺪه و ﺿﺮﯾﺢ آن را ﻣﺮﺣﻮم ﺷﺎﻫﺰاده ﻣﻌﺘﻤﺪاﻟﺪوﻟﻪ اوﯾﺲ ﻣﯿﺮزا ﻃﺎب ﺛﺮاه ﻧﻘﺮه ﻧﻤﻮده و ﻣﺮﺣﻮم ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺷﻌﺎری ﺳﺮوده ﮐﻪ ﺑﺮ ﻧﻘﺮه ﻧﻘﺶ ﮔﺮدﯾﺪه... دﯾﻮار ﻣﺠﺎور اﻃﺮاف ﺿﺮﯾﺢ را ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻫﺰاده ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺬﮐﻮر آﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﮐﺮده و ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت ﺑﺴﯿﺎری آن ﺣﻀﺮت داﺷﺘﻪ از ﺿﯿﺎع ﺟﻮب و اﻣﻼک ﻣﺮﻏﻮب و ﺗﻮﻟﯿﺖ آن ﺑﻪ ﺳﺎدات دﺳﺘﻐﯿﺐ ﺑﻮده، در اﯾﻦ اوﻗﺎت ﺑﻪ ﺳﻌﯽ و اﻫﺘﻤﺎم ﺟﻨﺎب ﺳﯿﺎدت اﻧﺘﺴﺎب ﻋﺎﻟﻢ ﻋﺎﻣﻞ و ﻓﻘﯿﻪ ﮐﺎﻣﻞ اﻟﻤﺠﺘﻬﺪ ﻣﻦ ﻋﻨﺪاﷲ آﻗﺎ ﻣﯿﺮزا ﻫﺪاﯾﺖ اﷲ ﺟﺰﯾﯽ از آن ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت را ﺑﺎز ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ وﺟﻪ آن را ﺑﻪ ﻣﺼﺎرف ﺑﻘﻌﻪ ﺷﺮﯾﻔﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ. دﯾﻮار ﻣﺠﺎور ﺑﻪ ﺿﺮﯾﺢ و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺳﻘﻒ آن ﺑﻪ ﺳﺎل 9521 ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی ﺑﻪ دوران ﺣﮑﻮﻣﺖ اوﯾﺲ ﻣﯿﺮزا آﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﺷﺪه اﺳﺖ...».

آستان ﻣﻘﺪس ﻣﺤﻤﺪی ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻗﺒﻼ دارای ﺻﺤﻦ و ﺣﯿﺎط ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎزار ﺑﯿﻦ اﻟﺤﺮﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﺤﻦ ﻣﻄﻬﺮ ﺣﻀﺮت ﺷﺎﻫﭽﺮاغ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﻧﺘﺼﺎب ﺣﻀﺮت آﯾﺖ اﷲ ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪی دﺳﺘﻐﯿﺐ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺖ آﺳﺘﺎن ﻣﻘﺪس اﺣﻤﺪی و ﻣﺤﻤﺪی ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺑﺎرﮔﺎه ﻣﺒﺎرک ﺣﻀﺮت ﺳﯿﺪ ﻣﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص ﻣﻌﻄﻮف ﮔﺮدﯾﺪ و ﺗﻌﻤﯿﺮاﺗﯽ اﺳﺎﺳﯽ در آن اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻀﺎی ﺳﺮﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﺒﻮد ﻓﻀﺎی ﺳﺮﭘﻮﺷﯿﺪه در ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﺣﻀﺮت ﺳﯿﺪ ﻣﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﺎﻟﻦ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎﻻی ﺳﺮ ﺿﺮﯾﺢ اﺣﺪاث ﮔﺮدﯾﺪه. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ اﯾﻮان اﯾﻦ ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﭼﮏ و ﻓﺎﻗﺪ ﻫﻨﺮ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻮد، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺸﺎﯾﺶ در اﻣﺮ زﯾﺎرت زوار، اﯾﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ وﺳﻌﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻧﻤﺎﺳﺎزی آن ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﺎرﮔﺎه ﻣﻠﮑﻮﺗﯽ ﺣﻀﺮت ﺷﺎﻫﭽﺮاغ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﯿﺪه اﺳﺖ. زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻣﺪﺧﻞ ورودی و ﭼﻬﺎر ﮐﺎﺳﻪ ﻫﺎی اﺑﺘﺪای ورودی دو ﻃﺮف اﯾﻮان ﺗﺤﺴﯿﻦ ﻫﺮ ﻫﻨﺮ دوﺳﺖ را ﺑﺮﻣﯽ اﻧﮕﯿﺰد.