فضائل و برکاتی که شامل حال اهل مسجد می شود

 سکونت در جوار عرش الهی پاداش مسجد است. در فردای قیامت و کسب مغفرت گناهان از خداوند متعال یکی دیگر از فوائد و آثار رفت و آمد به مسجد است و فرشتگان از اهل مسجد دیدار می­کنند و تسبیح زمین برای انسانهای مسجدی یکی دیگر از آثار و برکات رفت و آمد به مسجد است. امام صادق (ع) می­فرماید: «مَنْ مَشَى إِلَى مَسْجِدٍ مِنْ مَسَاجِدِ اللَّهِ فَلَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ خَطَاهَا حَتَّى یَرْجِعَ إِلَى مَنْزِلِهِ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ مُحِیَ عَنْهُ عَشْرُ سَیِّئَاتٍ وَ رُفِعَ لَهُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ ». «کسی که به سوی مسجد گام بر می­دارد بر هیچ خشک و تری پا نمی­گذارد مگر اینکه از زمین اول تا هفتم برای او تسبیح می­کنند». (وسائل الشیعه، ج 3، ص 483)

فوائد علمی- اجتماعی و اخلاقی رفت و آمد به مسجد

فائده و بهره­ای که از رفت و آمد و انس با مسجد نصیب انسان مسلمان می­شود تنها ثواب بردن و در سرای دیگر مشمول لطف الهی واقع شدن نیست بلکه در همین جهان نیز فوائد و آثار اصلاح تربیتی علت اجتماعی و سیاسی فراوانی در سایه رفت و آمد به مسجد برای انسان مؤمن حاصل خواهد شد که ما به موارد معدود از این فوائد به صورت خلاصه اشاره می­کنیم.

 مسجد مرکز یافتن دوستان الهی

هیچ انسانی در زندگی اجتماعی خویش از دوستان خوب بی­نیاز نیست. دوست خوب معین و یاور انسان در طی راه سعادت و کمال و یار و غمخوار او در عرصه بروز مشکلات و سختیها است. مشکلاتی که لازمه اجتناب ناپذیر عالم بشری و زندگی اجتماعی است و هیچ انسانی هر قدر هم که توانا و نیرومند باشد گریزی از آنها ندارد بنابراین مسأله دوست­یابی و اینکه انسان دوستان صمیمی و همدل خویش را از میان چه افرادی برگزیند از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از مراکزی که در روایات به عنوان کانون یافتن دوست خوب و صمیمی مطرح شده است مسجد است.

 در حدیثی از امام علی (ع) که از مسجد به عنوان مرکز یافتن برادرانی که انسان را در مسیر الله یاری می­دهند یاد نموده بودند. و در روایات دیگری نیز بر این امر تأکید شده است. (من لا یحضره الفقیه، ج 1، باب فضل المساجد و حرمت، ص 237-713).

 مؤمن بودن انسان های مسجدی

علت این امر آن است که مسجد اساساً محل اجتماع و آمد و شد انسانهای برگزیده و صالح و تقوی پیشه است و این مطلب در روایات متعددی به صراحت بیان شده است. در حدیثی از رسول اکرم (ص) آمده: «إِذَا رَأَیْتُمُ الرَّجُلَ یَعْتَادُ الْمَسَاجِدَ فَاشْهَدُوا لَهُ بِالْإِیمَانِ لِأَنَّ اللَّهَ یَقُولُ إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّه». «هنگامی که دیدید مردی بر رفت و آمد به مسجد مداومت می­کند وی را مؤمن بدانید.

 خداوند متعال می­فرماید: تنها آنان که ایمان به خداوند دارند مساجد خدا را آباد می­کنند». ( مستدرک الوسائل، ج 3، ص 362، باب 3، روایت 18). این حدیث شریف به خوبی گویای آن است که انسانهای مسجدی مؤمن به خداوند متعال می­باشند. پیامبر (ص) در حدیثی دیگر از مسجد به عنوان خانه انسانهای متقی یاد کرده است و فرموده­اند: «الْمَسَاجِدُ بُیُوتُ الْمُتَّقِینَ وَ مَنْ کَانَتِ الْمَسَاجِدُ بَیْتَهُ ضَمِنَ اللَّهُ لَهُ بِالرَّوْحِ وَ الرَّاحَةِ وَ الْجَوَازِ عَلَى الصِّرَاط». «مساجد خانه انسانهای متقی است و خداوند متعال رحمت و راحت و عبور بر صراط را برای آنان که مساجد را خانه­های خویش قرار داده­اند ضمانت نموده است». و روایت دیگری انسانهای مسجدی را فرخنده و مبارک آراسته (بر زیورکی آلات انسان) و محفوظ (از اغرافات) معرفی نموده است.

 انسان های مسجدی الگوها و نمونه­های جامعه

امام صادق (ع) نیز انسانهای مسجدی را از برترین و برگزیدگان جامعه معرفی نموده است. انسان مسجدی اهل بهشت است: پیامبر (ص) در حدیثی می­فرمایند: که آنان که به ندای مؤذنین پاسخ گویند و به سوی مسجد می­شتابند از اهل بهشت معرفی کرده­اند. (بحارالانوار، ج81، ص154، کتاب صلاة، باب اذان و اقامه).

اهل مسجدی مانع نزول عذاب الهی

علاوه بر آنکه در برخی از روایات صریحاً اهل مسجد را انسانهایی فرخنده و مبارک به شمار آورده­اند در پاره­ای دیگر از روایات وجود انسانهای مسجدی را مایه رفع بلا و تأخیر در نزول خشم و غضب الهی بر جامعه شناخته­اند. (حدیثی در مستدرک الوسائل، ج 3، ص 366، باب 6، روایت3).

 اهل مسجد انسانهایی جوانمرد و با مروت

جوانمردی و بزرگواری نیز یکی از خصوصیاتی است که در باب دوست­یابی کاملاً مورد توجه قرار می­گیرد و در کوران حوادث این دوستان غیرتمند و جوانمرد هستند که مدافع انسان و یاور او خواهند بود اتفاقاً در روایات نیز یکی از خصوصیات انسانهای مسجدی جوانمرد بودن آن ذکر کرده و حضور یافتن در مساجد یکی از لوازم مروت و جوانمردی به شمار رفته است.

 سالم ماندن اهل مسجد از بلاهای آسمانی

آنگاهی که در صورت ادامه عصیان و سرکشی انسانها بر اساس سنت و تغییر ناپذیری الهی عذاب و خشم خداوند نازل می­شود این انسانهای مسجدی هستند که رحمت حق تعالی شامل حال آنان شده و از بلا و انتقام الهی مصون و محفوظ می­مانند.در حدیثی از پیامبر (ص) آمده است: «إِذَا نَزَلَتِ الْعَاهَاتُ وَ الْآفَاتُ عُوفِیَ أَهْلُ الْمَسَاجِدِ ». «به هنگام نزول بلا و آفت اهل مساجد سالم و محفوظ هستند».

 مسجد پناهگاهی در بروز حوادث و گرفتاری ها

هر انسان در گیر و دار مسائل زندگی طبعاً با برخی از ناراحتیها و مشکلات خواهد شد. گاهی این ناراحتیها به قدری شدید است که به صورت غم و اندوهی جانگاه ظاهر می­شود و جلوی انسان را به قصد از پا در آوردن می­فشارد. پناه بردن به مسجد و نماز و دعا در چنین اوقاتی یکی از راههای الیتام و رفع این گونه ناراحتی­هاست.

 مسجد بازار آخرت و برترین مکان در زمین

در برخی از روایات با تعبیری لطیف از مسجدها به عنوان بازار آخرت یاد شده یعنی همان گونه که بازار محل خرید و فروش و مبادله کالا و متاع­های دنیوی است مسجد نیز محل کسب امور معنوی و اسبابی است که در سرای آخرت دارای کاربرد و تأثیر می­باشد. در حدیثی از رسول اکرم (ص) آمده: «المساجد سوق من السواق الاخرة قراها المغفرة و تحضتها الجنة». «مساجد بازاری از بازارهای آخرت است از کسانی که به آن وارد می­شوند با مغفرت پذیرای می­شود و هدیه آنان بهشت است».

از سوی دیگر از آنجا که بیشترین اهتمام انسان مؤمن متوجه تهیه و تأمین اسبابی است که در سرای آخرت بدان نیاز دارد شوق و انس وی به بازار آخرت (مسجد) به مراتب بیش از علاقه او به بازارهای دنیاست و در جانب مقابل آنان که دنیا و حرص و آز بر متاع آن را وجه همت خویش قرار داده­اند معمولاً سودجویی و سودگرایی انس بیشتری دارند. بنابراین طبیعی است که مؤمنین در هنگام رفتن به مساجد سعی کنند بر دیگران پیشی گیرند و به هنگام خروج دیرتر از همه مسجد را ترک گویند. و بالعکس اهل دنیا پیش از همه به بازار رفته و پس از همه خارج شوند و در برخی از روایات از آنان در رفتن به مسجد شتاب کرده و گوی بسقت را از دیگران می­برند. به عنوان پرچمدار بهشتیان که در روز قیامت پیش از دیگران به بهشت وارد می­شوید.
 
محبت و عشق مؤمن به مسجد

پیامبر و اهل بیت تنها رفتن به مسجد را توصیه نفرموده­اند بلکه از این بالاتر ما را به محبت ورزیدن و انس و علاقه قلبی داشتن به مسجد تشویق نموده­اند و این امر ناشی از آن است که مسجد متعلق به حق تعالی و محبوب حق تعالی و محبوب انسان مسلمان است و مؤمن همان گونه که به ذات مقدس حضرت حق تعالی شدیدترین علاقه­ها را دارد به مسجد هم که خانه اوست عشق می­ورزد. و چوب و سنگ و اشیایی که به عنوان اجزای مسجد به کار رفته است قبل از اینکه اجزای مسجد باشد آن ربط خاص را با خداوند متعال نداشتند اما اینکه به عنوان اجزای مسجد به کار برده شده­اند این ارتباط آنها را در دید انسان مؤمن محبوب و دوست داشتنی می­کند و باعث می­شود وی از صمیم قلب به در و دیوار خانه خدا عشق ورزیده و به آن بوسه می­زند.