حجت الاسلام و المسلمین مقدسی معتقد است که راز موفقیت یک امام جماعت حضور مداوم در مسجد، عالم بودن، حسن خلق، تواضع و به طور کلی پایبندی به اخلاق اسلامی است.
حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن مقدسی حاجی آباد، امام جماعت فعلی مسجد شهید بهشتی، از روحانیون مبارز دوران انقلاب اسلامی و از ائمه جماعات فعال در دوران پس از انقلاب است که در مساجد تهران منشا خدمات بسیاری بوده است.
وی بیست سال است در مسجد شهید بهشتی میدان نبرد واقع در جنوب شرق تهران فعال است. پیش از آن از سال ۱۳۵۸، هجده سال هم در مسجد انقلاب اسلامی بلوار ابوذر امام جماعت بوده است. حاج آقا مقدسی که به برخورد پدرانه با نمازگزاران و به خصوص کودکان مشهور است به ائمه جماعات توصیه میکند که برای موفقیت باید پیش از حد معمول وقت خود را در مسجد بگذرانند.
به بهانه انتخاب حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن مقدسی به عنوان امام جماعت نمونه در اجلاس روز جهانی مسجد، به گفتگو با وی نشستیم. حاج آقا مقدسی با بیانی گیرا و جذاب از تجربیات خود در طول سالیان دراز در مسجد میگوید و از سئوالات ما استقبال میکند.
متن زیر حاصل گفتگوی خبرنگار محراب (پایگاه اطلاع رسانی مرکز رسیدگی به امور مساجد) با اوست:
بنده از سالهای ۱۳۴۴ به بعد منبرهای خود را در سراسر ایران برپا کردم تا اینکه از سال ۵۸ به تهران آمدم و در مسجد انقلاب اسلامی مشغول به فعالیت شدم. زمین آن مسجد را خودم گرفته بودم و در ساخت آن هم از همشهریانم کمک گرفتم. در آن زمان البته سازمان تبلیغات اسلامی من را به این مسجد فرستاده بود که تا سال ها آنجا امام جماعت بودم. از ۲۰ سال پیش که من به مسجد شهید بهشتی آمدم از لحاظ ظاهری این مسجد خیلی عوض شده و در طول این سال ها در زمانهای مختلف بنّایی و تعمیرات در مسجد دایر بوده است.
در سال ۱۳۴۴در تهران کلاس آموزش قرآن به روش جدید داشتم
البته قبل از از انقلاب هم بنده از سال ۱۳۴۴ کلاسهای تعلیم قرآن بر اساس روشهای جدید داشتم. فرزندان من هم هر چند روحانی معمم نیستند اما یکی از آنها طلبه است و دو تای دیگر هم در علوم اسلامی وقرآنی تحصیل و مطالعه کردهاند.
مساجد در دوران بعد از انقلاب بسیار تغییر کردهاند هم از این جهت که جمعیت بیشتری در مساجد حضور پیدا میکنند و هم اینکه آگاهی نمازگزاران با آن دوران قابل مقایسه نیست.
ما در مسجد برنامههای زیادی برای نمازگزاران داریم، به طور مثال بزرگان تهران به صورت دوره ای به مسجد دعوت میشوند به خصوص صبحهای جمعه، افراد سرشناسی مانند حجت الاسلام و المسلمین شیخ حسین انصاریان، حجت الاسلام و المسلمین عبدوس و حجت الاسلام والمسلمین صدیقی و دیگر سخنرانان معروف را دعوت میکنیم. بطور کلی شبها برنامههای متنوعی داریم و شبی نیست که برنامههای قرآنی و بیان مسایل شرعی و اخلاقی در مسجد دایر نباشد چرا که برگزاری این برنامهها را وظیفه خودمان میدانیم و خجالت میکشیم اگر شبی بگذرد و ما برنامهای برای نمازگزاران نداشته باشیم.
هفته ای دوشب برای مردم یک صفحه از قرآن را از حفظ می خوانم
بنده خودم هفتهای دو شب یعنی شبهای یکشنبه و سه شنبه برای تشویق نمازگزاران به حفظ، یک صفحه از قرآن را از حفظ میخوانم. در شبهای دیگر هم احادیث، مباحث اخلاقی و مسایل شرعی را بیان میکنم.
حضور کودکان و نوجوانان در مسجد ما را هم باید از نزدیک ببینید. مسجد شهید بهشتی یکی از مساجدی است که بیشترین حضور جوانان و کودکان را در خود دارد. در مسجد ما دارالقرآن وجود دارد که علاوه بر آموزش کودکان و نوجوانان به طلبهها درسهای دینی داده میشود و درسهای جامع المقدمات و دیگر دروس حوزوی برپا است.
هنوز از حضور بچه ها در مسجد راضی نیستم
البته ما از حضور کودکان و نوجوانان در مسجد راضی نیستیم به این معنی که ظرفیت مسجد بیشتر از این حرفا هاست اما با اقداماتی که انجام شده فعالیتهای خوبی در جریان است.
زمانی روزنامه کیهان در گزارشی، برخورد من با مردم و بخصوص با بچهها را پدرانه خوانده بود. در برخورد با کودکان اولین نکته سلام کردن به بچه هاست که من این را رعایت میکنم. وقتی این کار را انجام بدهیم خود بچهها به ما و یکدیگر سلام میکنند و این به گوش خانوادهها هم میرسد و موجب جذب به مسجد میشود.
مردم باید امام جماعت خود را دوست داشته باشند
رونق هر مسجد به امام جماعت، هیئت امنا و خادم آن مسجد بستگی دارد. البته در این میان بیشترین تاثیر را امام جماعت دارد. درباره راز موفقیت امام جماعت در مسجد یک نکته اساسی وجود دارد که مردم باید امام جماعت خود را دوست داشته باشند. نباید خدای ناکرده مردم با اکراه پشت سر او نماز بخوانند. در مقابل امام جماعت هم باید به رسالت الهی خود پایبند باشد و دلهای نمازگزاران را بدست بیاورد.
نباید مردم مدام انتظار امام جماعت را بکشند
درباره شاخصهای امام جماعت طراز اسلامی موارد بسیار زیادی دخیل است. یک امام جماعت باید بطور منظم و قبل از وقت اذان در مسجد حاضر شود تا نمازگزاران مدام انتظار او را نکشند. این باعث میشود که اگر مردم گرفتاری دارند یا برای اموری مانند استخاره به امام جماعت نیاز دارند به او دسترسی پیدا کنند.
مورد دوم اینکه امام جماعت باید آگاه و عالم باشد تا اگر سئوالی از او میپرسند بتواند جواب دهد. حسن خلق و تواضع و پایبندی به اخلاق اسلامی در برخورد با نمازگزارن هم به نظر من از شاخصهای یک امام جماعت ممتاز است.
در حال حاضر مشکل جدی در مسجد ما وجود ندارد چون بسیج، هیئت امنا و خادم با همدیگر همکاری میکنند.
شکوه حضور مردم برای نماز عید فطر در ذهنم مانده است
در طی سالهایی که من در این مسجد بودم زیباترین تصویر مربوط به برگزاری نماز عید فطر است که بیشتر از ۱۵ هزار نفر شرکت میکنند. علاوه بر این شبهای قدر هم استقبال بینظیری از مسجد شهید بهشتی میشود.
امور مساجد برای اداره بهتر و رونق مساجد زحمات زیادی میکشد و اجتماعات زیادی را راه میاندازد که استقبال از برنامهها نشان دهنده لبیک ائمه جماعات به امور مساجد است.
امیدوارم با عنایت امام زمان(ع) و همت ائمه جماعات و مسئولین، مساجد ما روز به روز به جایگاه اساسی خود نزدیک تر شوند.