مسجدی با خشت خام!

فرمود: « باشد ».

دستور داد بر آن افزودند و آن را به صورت یک‏ خشت و نیم خشت، بنا کرد. باز هم مسلمانان، بسیار شدند و گفتند: ای پیامبر خدا ! کاش دستور می‏ دادی مسجد را بزرگ کنند. 

فرمود: «باشد». 

دستور داد آن را بزرگ کردند و دیوار آن را با آجر یک در میان افقی و عمودی، بنا نمودند. سپس گرما بر آنان، شدّت یافت. گفتند: ای پیامبر خدا! کاش دستور می‏ دادی سایه ‏بانی بر مسجد می‏‌ساختند. 

دستور داد تا ستون‏هایی از تنه درخت خرما بر پا کنند . سپس چوب‏های پهن ، شاخ و برگ خرما و اِذخَر بر آن افکنند و در آن به سر بردند، تا آن که باران بارید و از [ سقف] مسجد بر آنان چکید. گفتند: ای پیامبر خدا! کاش دستور می‏‌دادی مسجد را گِل‏اندود کنند. 

فرمود: « نه ! و سایه ‏بانی همچون سایه‏ بان موسی [کافی است]» .

چنان بود تا آن که پیامبر خدا از دنیا رفت. دیوار مسجد پیش از آن که سایه‏ بان بر آن بزنند، به اندازه یک قامت بود. هر گاه که سایه به اندازه یک گز ـ که به اندازه آغل بُز بود ـ می‌‏رسید، نماز ظهر را ، و چون سایه دو برابر آن می‏‌شد ، نماز عصر را می‏‌خواند.

متن حدیث: 

الامام الصادق علیه السلام: إِنَّ رَسُولَ اللّه‏ِ صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله بَنی مَسجِدَهُ بِالسَّمیطِ ، ثُمَّ إنَّ المُسلِمینَ کَثُروا فَقالوا : یا رَسولَ اللّه‏ِ لَو أمَرتَ بِالمَسجِدِ فَزیدَ فیهِ ، فَقالَ : نَعَم فَأَمَرَ بِهِ فَزیدَ فیهِ وبَناهُ بِالسَّعیدَةِ ، ثُمَّ إنَّ المُسلِمینَ کَثُروا فَقالوا : یا رَسولَ اللّه‏ِ لَو أمَرتَ بِالمَسجِدِ فَزیدَ فیهِ ، فَقالَ : نَعَم فَأَمَرَ بِهِ فَزیدَ فِیهِ وبَنی جِدارَهُ بِالاُنثی وَالذَّکَرِ ، ثُمَّ اشتَدَّ عَلَیهِمُ الحَرُّ فَقالوا : یا رَسولَ اللّه‏ِ لَو أمَرتَ بِالمَسجِدِ فَظُلِّلَ ، فَقالَ : نَعَم فَأَمَرَ بِهِ فَاُقیمَت فیهِ سَوَاری مِن جُذوعِ النَّخلِ ثُمَّ طُرِحَت عَلَیهِ العَوارِضُ وَالخَصَفُ وَالإِذخِرُ فَعاشوا فیهِ حَتّی أصابَتهُمُ الأَمطارُ فَجَعَلَ المَسجِدُ یَکِفُ عَلَیهِم ، فَقالوا : یا رَسولَ اللّه‏ِ لَو أمَرتَ بِالمَسجِدِ فَطُیِّنَ ، فَقالَ لَهُم رَسولُ اللّه‏ صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله : لا عَریشٌ کَعَریشِ موسی علیه ‏السلام فَلَم یَزَل کَذلِکَ حَتّی قُبِضَ رَسولُ اللّه‏ وکانَ جِدارُهُ قَبلَ أن یُظَلَّلَ قامَةً ، فَکانَ إذا کانَ الفَیءُ ذِراعاً وهُوَ قَدرُ مَربِضِ عَنزٍ صَلَّی الظُّهرَ وإِذا کانَ ضِعفَ ذلِکَ صَلَّی العَصرَ.

" اصول کافی، جلد ۳، صفحه ۲۹۵- تهذیب الاحکام، جلد۳، صفحه ۲۶۲"