به گزارش پایگاه تخصصی مسجد؛ زندگانی حضرت زینب(س) ابعاد مختلفی از کودکی گرفته تا جلسات تفسیر و حادثه کربلا و خطبه‌های آن حضرت دارد؛ این شخصیت از هر بعدی که واکاوی شود خالی از درس و عبرت برای امروز مرد و زن مسلمان و ایرانی و غیرایرانی نیست. ایشان که به عقیله بنی‌هاشم نیز معروفند، فرزند امیرالمؤمنین(ع) و فاطمه زهرا(س) است؛ بنابر قول مشهور در روز پنجم ماه جمادی‌الاولی سال ششم هجری قمری در شهر مدینه چشم به جهان گشود. پنج سال اول عمر شریف ایشان تحت سرپرستی جد بزرگوارش پیامبر اکرم(ص) سپری شد. پس از رحلت رسول خدا، حدود شش ماه نیز در از درک محضر مادر ارجمندش بهره‌مند شد. بعد از شهادت مادر، در جوار پدرش امیرالمؤمنین علی(ع) بود و پس از شهادت پدر ۱۰ سال با برادر بزرگترش امام حسن مجتبی(ع) و پس از ایشان ۱۰ سال با امام حسین(ع) مصاحبت داشتند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدابراهیم ایزدخواه، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، در گفت‌وگو با ایکنا، گفت: شخصیت حضرت زینب(س) از چند بعد حائز اهمیت است؛ اول اینکه امام سجاد(ع) در مورد ایشان فرمودند که عالمه غیرمعلمه است زیرا در دامان پیامبر(ص)، امام علی(ع) و فاطمه زهرا(س) و خاندان وحی پرورش یافتند و طبیعی است که عالمه غیرمعلمه باشند.
وی با بیان اینکه خطبه حضرت در کوفه و شام بیانگر عمق ادبی و علمی و نشانه شجاعت آن حضرت است اظهار کرد: وقتی ایشان آن خطبه را در کوفه بیان کردند؛ امام سجاد چون از جان زینب می‌ترسیدند فرمودند «یا عمه اسکتی؛ انت عالمة غیرمعلمه و فهمة غیر مفهمه»؛ یعنی ایشان بالذات درک و شعور بالایی داشتند.
ایزدخواه ادامه داد: مسلم گچ کار می‌گوید وقتی حضرت خطبه خواندند، دیدم هیاهو می‌آید و صدایی مانند صدای علی(ع) می‌شنوم؛ چندهزار نیروی مسلح آورده بودند زیرا مردم به شدت گریه می‌کردند و حکومت احساس خوف و خطر می‌کرد، حضرت خطاب به مردم کوفه فرمود «ای نیرنگ بازان، اشک چشمتان هرگز خشک نباد، شما مانند زنانی هستید که رشته‌های بافته خود را واتافتید ... در میان شما جز لاف زدن چیزی نیست؛ فراوان گریه خواهید کرد و کم می‌خندید زیرا ننگ کشته شدن فرزند پیامبر(ص) دامان شما را می‌گیرد».
وی افزود: آن حضرت همچنین در سخنان دیگری خطاب به سر بریده امام فرمودند «ای ماه یک شبه من(هلال شب اول)» که اشاره دارد به اینکه نیمی از سر امام در خاک و خون پیدا نبود؛ در شام هم خطبه عجیب و دقیقی بیان فرمودند و گفتند که جز زیبایی چیزی ندیدم؛ یکی از مهم‌ترین بخش‌های سخنان آن حضرت در شام اشاره به بحث حجاب است. آن حضرت با آن‌که آن همه مصیبت را تحمل کرد وقتی سخن گشودند فرمودند «آیا این عدالت است که تو زنان و خانواده خود را در پس پرده نگهداری و فرزندان رسول الله(ص) را اسیر کرده و چهره آنان را در معرض دید نامحرم بگذاری؟»
درس حجاب
وی افزود: این برای زنان و دختران امروز جامعه ما که متأسفانه از حجاب فاصله می‌گیرند درس بزرگی است؛ گاهی در جامعه برعکس به جای آن که دختران جوان محجبه‌تر باشند مادران و مادربزرگ‌ها محجبه هستند و دختران بی‌حجاب.
ایزدخواه همچنین با اشاره به تعبیر «یابن الطلقاء» که حضرت در مورد یزید به کار برد، تصریح کرد: این عبارت کاملاً از روی دقت و تیزبینی است؛ زیرا بزرگان بنی‌امیه در فتح مکه به اسارت پیامبر(ص) در آمدند و انتظار داشتند که پیامبر(ص) آنان را از دم شمشیر بگذراند، ولی پیامبر(ص) آنان را «الطلقاء» خواند و رها فرمود؛ حضرت زینب(س) اشاره فرمودند که جد تو آزادشده دست پیامبر(ص) است، ولی ببینید شما با فرزندان رسول الله(ص) چه کرده‌اید و به بزرگ و کوچک آن رحم نکردید؛ ایشان در واقع دنائت و پستی خاندان بنی‌امیه را در حضور مردم و در دربار یزید به رخ او کشید.
استاد دانشگاه قم با بیان اینکه یکی از القاب آن حضرت محدثه است و محدثه به کسی می‌گویند که حدیث نقل کرده و مورد اعتماد است، تصریح کرد: ایشان خطبه فدکیه را که مادرشان در مسجد مدینه و در جمع صحابه و امام علی(ص) بیان فرمودند را با اینکه خردسال بودند نقل کرده‌اند. گاهی هم محدثه بودن ایشان را به خاطر الهاماتی که به ایشان می‌شده در نظر گرفته‌اند که این الهام الهی که به نیکان صورت می‌گیرد و با کلام مبارک امام سجاد(ع) هم سازگارتر است.
ایزدخواه بیان کرد: به ایشان عارفه، عابده و کاملة گفته‌اند که هر کدام دلیلی دارد؛ امام سجاد(ع) فرمود که عمه‌ام در شب عاشورا و در شب یازدهم هم نماز شبشان ترک نشد؛ در شب یازدهم تمام اجساد در کربلا بر زمین افتاد و همه شهید شدند و حتی فرزندان امام حسین(ع) هم سر به بیابان گذاشته و پراکنده شدند. حتی برخی بچه‌ها گم شدند و خیمه‌گاه به آتش کشیده شد و از طرفی امام سجاد(ع) هم مریض شده بودند و بار سنگین همه این مصائب بر دوش زینب کبری بود. باز در این شرائط هم نماز شبشان ترک نمی‌شود و این درس‌هایی است که ما و به ویژه زنان ما باید بگیرند.
ایزدخواه با بیان اینکه صبر از توکل و یقین و خشوع برمی‌آید، اظهار کرد: وقتی کسی به قیامت باور و یقین داشته باشد و بداند که چند روزه به دنیا آمده‌ایم و هدف راحت‌طلبی نیست بلکه عبادت، تکامل و امتحان پس دادن است در سختی‌ها و مصیبت‌ها صبور می‌ماند. حضرت زینب(س) چهار پسر و یک دختر داشتند و در کربلا جدا از تمام مصیبت‌ها، دو فرزند پسر خود را از دست دادند. صبر بر تمام این مصیبت‌ها برخاسته از یقین است.
درس صبر، خشوع و یقین
ایزدخواه با اشاره به آیات 155 تا 157 سوره مبارکه بقره اظهار کرد: انسان در زندگی مورد ابتلا در ابعاد مختلف مالی و جانی و ثمرات و ... قرار می‌گیرد، اما این افراد اهل صبر و یقین هستند که می‌توانند از زیر این مصیبت‌ها به سلامت عبور کنند؛ بنابراین ریشه صبر، در یقین به آخرت است و اینکه زندگی ابدی در آن جا است. همچنین قرآن کریم در آیه شریفه «وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِینَ» (بقره/۴۵﴾؛از شکیبایى و نماز یارى جویید و به راستى این [کار] گران است مگر بر فروتنان. براساس این آیه هم انسان‌هایی می‌توانند اهل اهل صبر و صلاة باشند که خشوع داشته باشند؛ ترکیب حلم، ادب، خشوع، علم و صبر از زینب(س) شخصیت جامعی ساخته است که تا قیامت برای همه انسان‌های آزاده و نه تنها شیعیان و مسلمین درس و عبرت و الگو هستند.
وی به سختی‌های فراروی ملت ایران در 40 سالگی انقلاب اشاره و بیان کرد: وقتی حرکتی را آغاز کرده‌ایم و یقین داریم که درست است آثار آن را می‌بینیم؛ از جمله اینکه انقلاب محصور در ایران نیست و بیداری مسلمین را سبب شده است بايد امیدوار باشیم؛ انقلاب دنبال عزت مسلمانانی است که حداقل 5 قرن است زیر چکمه و سلطه اجانب هستند و در ذلت به سر برده و کشورهایشان تکه‌تکه شده است. آیا ننگ نیست که کافری بگوید عربستان مانند گاوی است که باید شیرش را بدوشیم و او را رها کنیم.
وی تأکید کرد: انقلاب می‌خواهد این ذلت‌ها را از همه مسلمین بردارد و آنان را عزیز کند. در این صورت آیا ارزش ندارد مشکلات را تحمل کنیم در حالی که می‌دانیم و باید بدانیم که در قیامت هم اجر اخروی داریم.
اهداف انقلاب نیازمند صبر زینبی است
استاد دانشگاه قم افزود: تحقق اهداف انقلاب، نیازمند صبر و زحمت است و باید این زحمات را کشید و مطمئن هستیم که این انقلاب به سرنوشت سعادتمندانه و آینده خوب خواهد رسید، همان طور که ممکن است قیام امام حسین(ع) در دوره ایشان نتیجه نداد، ولی بنی امیه را ساقط کرد و سبب شد تا حاکمان بنی عباس هم جرئت نکنند چنین برخوردی با ائمه(ع) داشته باشند.
وی افزود: در تاریخ است که به یکی از حاکمان بنی‌عباس توصیه می‌کردند که امام دوره خود را بکشد، ولی گفت که مگر ندیدید خون امام حسین(ع) با بنی‌امیه چه کرد؟ لذا از این رو هیچ امامی را به آن شکل به شهادت نرساندند بلکه مخفیانه و با سم این کار را می‌کردند. در انقلاب هم می‌بینیم مهم‌ترین عامل انگیزش مردم همین پیوند انقلاب با نهضت امام حسین(ع) است.
تلفیق اجتهاد و نقل؛ ویژگی جلسه تفسیر زینب(س)
ایزدخواه در مورد جلسات تفسیر در تاریخ نقل شده که بانوان در کوفه از امام علی(ع) درخواست مباحث تفسیری داشتند و حضرت زینب از سوی ایشان به تفسیر پرداختند، ادامه داد: هر درسی دو نوع است؛ گاهی ابداعی و تصنیفی است و گاهی تألیفی؛ امروز عمده عالمان مؤلف هستند و مصنف بر خلاف گذشته کم داریم؛ در گذشته عمدتاً مصنف بودند و از اجتهاد خود می‌نوشتند، ولی الان اکثراً مؤلف هستند؛ حضرت زینب(س) میان این دو جمع کرده بود، یعنی هم از الهام الهی و اجتهاد صحیح برخوردار بودند و هم اقوال امام علی(ع) و پیامبر(ص) را میفرمودند.
وی تأکید کرد: این برای ما درس است که هر کسی نمی‌تواند بگوید خودم از قرآن استنباط می‌کنم؛ این خطر است و آسیب‌هایی متوجه جامعه کرده و گاهی برخی افراد دچار تفسیر به رأی شده‌اند؛ از این رو تفسیر باید مبنا داشته باشد.
انتهای پیام/