«صبر»، نیاز به یک پشتوانه معرفتی دارد؛ یعنی انسان باید حقیقت امور را بشناسد تا بتواند صبر کند، اگر انسان بداند که در پس آنچه برایش اتفاق می‌افتد، چه حقیقت و حکمتی نهفته است، آن‌گاه در برابر سختی‌ها صبر و شکیبایی می‌کند که این امر در حضرت زینب(س) مصداق می‌یابد.
حضرت زینب(س) از جمله افرادی در خاندان رسول‌الله(ص) هستند که نام شریفشان را خود خداوند متعال تعیین کرده‌اند؛ یعنی این فرزند بزرگوار امیرالمؤمنین علی(ع) از ابتدای تولدشان مورد توجه خاص خداوند متعال بوده‌اند، ایشان تحت تعالیم الگوهای بالای انسانیت؛ یعنی در کنار خاندان وحی تربیت شدند و یکی از توصیفات حضرت زینب(س) این بود که پیامبر اکرم(ص) درباره ایشان فرمودند: «او شبیه همسرم خدیجه(س) است».
ویژگی ممتاز بانوی صبر و استقامت
ویژگی‌های حضرت زینب(س) این بود که تا حدی که توان داشت، به خانواده خود، چه به برادرانش و چه به همسرش عبدالله بن جعفر خدمت می‌کرد، به طوری که در تاریخ آمده که هیچ‌گاه خلاف خواسته شوهر خود کاری انجام نداد و البته تمام این‌ها را از مادرش حضرت فاطمه(س) آموخته بودند.
جمله ای در بیان مقام علم لدنی حضرت زینب(س)
امام سجاد(ع) جمله معروفی درباره حضرت زینب(س) دارند، که به ایشان می‌فرمایند: «أنْتِ الْحَمْدُ للهِ عالِمَةٌ غَیْرُ مُعَلَّمَة وَ فَهِمَةٌ غَیرُ مُفَهِّمَة؛ شکر خدا، تو دانای بدون آموزگار هستی و تو بانوی فهیمی هستی که فهماننده‌ای نداشته‌ای» حضرت زین‌العابدین(ع) در این جملات به صراحت اعلام می‌کنند که عمه‌شان حضرت زینب(س) علم لدنی دارند؛ یعنی خداوند متعال مستقیما علم الهی را در وجود این بانوی بزرگوار قرار داد و ایشان بدون این‌که تحت تعلیم ظاهری قرار بگیرند، واجد علوم الهی شدند.
عفت و حجب و حیای حضرت زینب(س)
نقل است که یکی از همسایگان امیرالمؤمنین(ع) در کوفه می‌گوید: «من پنج سال در همسایگی ایشان زندگی می‌کردم، اسمی از زینب(س) شنیدم، ولی شخصیت او را ندیدم» یعنی آنقدر حیا و عفت حضرت زینب(س) زیاد بود که حتی در برابر چشمان نامحرمان ظاهر نمی‌شد.
اگرچه حضرت زینب(س) در واقعه عاشورا بسیار بی‌تابی می‌کردند، ولی امام حسین(ع) دعا کردند که خداوند آرامش و سکینه را بر قلب ایشان فرود آورد و بدین ترتیب، ایشان آرامش پیدا کردند و تمام سختی‌ها و مصیبت‌های کربلا را تحمل کردند و توانستند پیام کربلا را به گوش کسانی‌که از آن غافل بودند و از ترس، به یاری سیدالشهداء(ع) نیامدند، برسانند
ایشان در تمام جنگ‌ها همراه امیرالمؤمنین(ع) و امام حسن(ع) بود و بردباری بسیار زیادی داشت .
ایشان صبر و رضا را از پدر و برادر خود آموخته بود، صبر پدر را در فقدان حضرت زهرا(س) و صبر برادر را در برابر دشواری‌های کربلا دیده بود، همان‌طور که امام حسین(ع) می‌فرماید: «إلهِی صَبْراً بِقَضَائِکَ، تَسْلیماً لِأمْرِکَ؛ خدایا من، در برابر قضاء تو صبر می‌کنم و در برابر امر تو تسلیم هستم» حضرت زینب(س) نیز در برابر امر و تقدیر الهی کاملاً صبور و شکیبا بود.
حضرت سیدالشهداء(ع) در هنگام وداع به خواهر گفتند: «مرا در نماز شبت دعا کن» وقتی امام معصوم(ع) به کسی بگوید مرا دعا کن، جایگاه چنین فردی بسیار بالا و متعالی است و این نشان می‌دهد که حضرت زینب(س) به جایگاه عصمت بسیار نزدیک بوده‌اند.
آرامش خواهر به واسطه دعای برادر
اگرچه حضرت زینب(س) در واقعه عاشورا بسیار بی‌تابی می‌کردند، ولی امام حسین(ع) دعا کردند که خداوند آرامش و سکینه را بر قلب ایشان فرود آورد و بدین ترتیب، ایشان آرامش پیدا کردند و تمام سختی‌ها و مصیبت‌های کربلا را تحمل کردند و توانستند پیام کربلا را به گوش کسانی‌که از آن غافل بودند و از ترس، به یاری سیدالشهداء(ع) نیامدند، برسانند.
رضایت و تسلیم محض در برابر پیشگاه خداوند
وقتی حضرت زینب(س) پیکر آغشته به خون برادر را دیدند، به خداوند عرضه کرد: «أللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنَّا هَذا الْقُرْبان؛ پروردگارا این قربانی را از ما بپذیر» و حضرت با این جمله نشان دادند که رضایت و تسلیم در برابر امر الهی در گفتار و شخصیت او موج می‌زند .
حضرت زینب
یکی دیگر ازجملات حضرت زینب(س) که نشان‌دهنده صبر بالای ایشان است، این جمله است که فرمودند: «ألْحَمْدُ للهِ الَّذی أکْرَمَنَا بِالشَّهَادَةِ؛ سپاس خدایی را که ما را با شهادت گرامی داشت»، حتی حضرت زینب(س) هنگامی‌که فرزندان خود را در کربلا از دست داد، از خیمه بیرون نیامدند و این نشان می‌دهد که روح این بانوی بزرگوار، چقدر باعظمت بوده است.
جز زیبایی هیچ ندیدم !
پس از واقعه کربلا، هنگامی‌که یزید به حضرت زینب(س) گفت: «آیا دیدی خداوند با شما چه کرد و در کربلا چه به سرتان آمد؟» حضرت در جواب یزید فرمودند: «مَا رَأیْتُ إلَّا جَمِیلاَ؛ من چیزی جز زیبایی ندیدم» این جمله بسیار پر معنای حضرت زینب(س) نشان‌دهنده مقام صبر و رضای این بانوی با عظمت است که همیشه تسلیم امر و قضای الهی بودند و هیچ‌گاه به درگاه الهی شکوه و شکایت نکردند.
زینب (س) حافظ پیام عاشورا بود!
سخنرانی حضرت زینب(س) در کوفه که هیچ مردی جرأت بیان آن سخنان را نداشت، حقیقتا برای همه بهت‌‌آور بود، اگر سخنرانی حضرت زینب(س) در کوفه نبود، قطعا حضرت سیدالشهداء(ع) نمی‌توانستند پیام خود را به گوش جهانیان برسانند.
چگونه می‌توان از این صبر و شکیبایی حضرت زینب(س) الگو گرفت؟
صبر، نیاز به یک پشتوانه معرفتی دارد؛ یعنی انسان باید حقیقت امور را بشناسد تا بتواند صبر کند، اگر انسان بداند که در پس آنچه برایش اتفاق می‌افتد، چه حقیقت، معنا و حکمتی نهفته است، آن‌گاه می‌تواند در برابر سختی‌ها و ناملایماتی که برایش رخ می‌دهد، صبر و شکیبایی کند.
نکته دیگر برای الگو گرفتن از صبر و شکیبایی حضرت زینب(س) توجه به جایگاه صابرین در قرآن کریم است، آنجا که خداوند متعال می‌فرماید: «إِنَّمَا یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَیْرِ حِسَابٍ؛ شکیبایان پاداش خود را بىحساب [و] به تمام خواهند یافت.» (سوره مبارکه زمر، آیه شریفه 10)
خبرگزاری ایکنا