مسجد از آغاز شکل گیری اسلام بهعنوان عامل وحدت و مؤلفه بسیار تأثیرگذار در بسط و ترویج فرهنگ و معارف ناب اسلامی بوده است.
با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره)، مساجد نیز همانند دوران صدر اسلام جایگاه واقعی خود را بازشناختند، به طوری که نیروهای فعال در مساجد به طور مستقیم در متن انقلاب شرکت جستند، به گونهای که از آن پس مساجد نقش پایگاه ارتباطی مردم را به عهده داشتند؛ و در شرایط حساسی که نهضت اسلامی فاقد هرگونه تشکیلات منطبق با معیارهای اسلامی بود مساجد توانستند این نارسایی مهم را جبران کرده و به انسجام نیروهای مردمی بپردازند. علاوه بر این بسیاری از برنامههای انقلاب مانند رفراندوم، شوراهای محلی، کانونهای بسیج و دیگر ضرورتهای زمان در مساجد انجام میگرفت.
از جمله ترفندهای استعمار و دشمنان داخلی و خارجی برای محو اسلام، خاموش کردن چراغ و رونق مساجد بوده است که این حیله خائنانه در رژیم گذشته تا حد زیادی مؤثر افتاد، و الان نیز تمام سعی و تلاش دشمنان در خلوت کردن مساجد به عنوان پایگاه ضداستکباری است.
مسجد، پایگاه اول اسلام
همه مذاهب الهی و آسمانی و بسیاری از مکتبهای بشری که تکیه گاه اجتماعی داشتهاند، انتخاب و تعیین مکانی را به عنوان یک پایگاه خاص جهت انجام برنامهها و مراسم مخصوص خود لازم میدانسته و وجود آن را برای پیروان خود یک امر مسلم و ضروری تلقی میکرده و جزء اولین برنامههای خود میدانستهاند و در صورت نداشتن چنین پایگاهی خود را ضعیف و بی تکیه گاه و شکست خورده و پیروان خود را بدون تکیه گاه و پراکنده میپنداشتند و بر این اساس میبینیم حتی بتپرستان نیز پایگاهی برای خود انتخاب کرده و بتهای خود را در آن محل خاص جمع میکردند و برای انجام مراسم خاص خود (پرستش، نذر، دعا، مدیحه سرایی و خواندن اشعار ) به آنجا میرفتند.
مسجد، اولین منزلگاه
همزمان با ورود پیامبر گرامی اسلام (ص) از مکه به مدینه آن هنگام که طوایف، قبایل و افراد ذی نفوذ و حتی افراد عادی و فقیر جامعه مدینه از ایشان خواستند که در منزل آنان سکونت کند، تا جایی که این موضوع زمینه ساز نوعی افتراق را سبب شده بود، پیامبر گرامی اسلام (ص)، با تصمیمی بسیار مدبّرانه از همان آغاز، سنگ بنای وحدت را با انتخاب خانه دو یتیم که شتر پیامبر (ص) در آنجا نشسته بود، فراهم ساخت و با تأسیس مسجد در این مکان، اساس و بنیان وحدت و انسجام مسلمین را بنا نهاد.
روایت شده که پیامبر خدا هر شنبه با پای پیاده یا سواره به مسجد قبا(نخستین مسجدی که در اسلام ساخته شد) میآمد و در آن نماز میگزارد و میفرمود: دو رکعت نماز در مسجد قبا برای من بهتر از آن است که دوبار به بیت المقدس بروم. اگر میدانستند در قبا چیست، جگرهای شتران را میزدند وبه سوی قبا می تاختند تا از فضیلتش بهره مند شوند.
مساجد، محل ملاقات مستقیم خداوند
ربابه واحدی فرمانده پایگاه بسیح خواهران مسجد فاطمه الزهرا(س) فریدونکنار، مسجد را محل ملاقات مستقیم خداوند متعال ذکر میکند و میگوید: مسجد جایگاهی است که زمینه عبادت خالصانه را فراهم می کند تا مسلمانان زنگار گناه و غفلت را از جان خود بشویند، از صدر اسلام تا کنون مسجد به هیج عنوان تک بعدی نبوده است، بلکه ابعاد تربیتی آن در ارتباط با ابعاد عبادی مسجد است.
وی در همین زمینه میافزاید: مسجد همانند پناهگاهیست برای مومن، وقتی با حضور در مسجد و نماز جماعت پیوند و آشنایی با دیگر مومنین ایجاد میکند، در واقع بعد تربیتی و اجتماعی مسجد جلوه پیدا میکند.
این خواهر مسجدی با بیان اینکه آنچه که به عنوان معبد در دیگر ادیان وجود دارد تمایز فراوانی با مسجد مسلمین دارد و این تفاوت در نگاه تربیتی، آموزشی و اجتماعی مسجد است، اظهار میدارد: همین نگاه تربیتی مساجد کشورمان موجب اعزام جوانانی به مناطق جنگی در 8 سال دفاع مقدس شد و مساجد پایگاهی بود برای پشتیبانی از رزمندگان اسلام.
مساجد، محل مبارزه با فقر و فساد
حجت الاسلام سید محمود میری امام جماعت مسجد مهدیه جویبار میگوید: در جامعه اسلامی عبادتگاه یا همان مسجد، به غیر از بار معنوی و عبادی، وظیفه پرورش نیروهای متعهد را بر عهده دارد، در سایه رفت و آمد به مسجد است که بسیاری از خلق و خویها و آداب و منش افراد ظاهر میشود. این شناسایی در روابط اجتماعی سازنده است. همیشه در طول تاربخ مسجد جایگاه جوانمردانی بود که در برابر نا عدالتیها و بی احترامیها به مقدسات ایستادند و عرصه را بر متجاوزان تنگ کردند. الحمدلله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مساجد از حالت انفعال خارج شده و به مرکز فعال اجتماعی در آمدند. در کنار هر مسجدی پایگاه بسیج و یا کانونهای فرهنگی و تربیتی بر پا شد، بر نقش محوری مساجد در شهرها و روستاهای ما افزود.
وی در ادامه یادآور شد: قطعا سلایق گوناگونی در محل و یا شهر دیده میشود و تبلور آن در مساجد که پایگاه شهری هم هست دیده خواهد شد، اما تفاوت در بعد معنوی مسجد است که قطعا از این تفاوت فکرها هم موقعیتی برای رشد و تعالی جامعه اسلامی میسازد.
حسین اعتصامی کارشناس ارشد امور اجتماعی و خانواده هم به نقش تربیتی مساجد اشاره دارد و میگوید: مبالغه نیست که مسجد همان نقشی را ایفا میکند که مدرسه و دانشگاه در تربیت و اعتلا فرهنگ در جامعه و خانواده داراست.
وی با بیان اینکه جماعتی ساعاتی از وقت روزانه خود را صرف گذراندن در مسجد میکنند، قطعا مراودات و تعاملاتی با هم خواهند داشت که بسیار ثمر بخش خواهد بود.
این کارشناس ارشد مسائل خانواده سپس میافزاید: زن نقش ریشه خانواده را دارد و پدر ایستایی خانواده است. حال اگر کودک رامحصول درخت خانواده بدانیم و والدین اهل مسجد باشند، ثمرات خانواده بر طبق همین تربیت اسلامی و آئینی رشد خواهند کرد.
مسجد، مبداء حرکت اسلام
حجتالاسلام ناصرشکریان مسجد مرکز و مبدأ حرکت فرهنگی است که باید موجب ارتقای فکر، فرهنگ و تربیت انسان در جامعه اسلامی باشد و تنها متولی و مربی این عرصه روحانیت هستند.
وی افزود: با توجه به هجمههای سنگین تبلیغاتی جنگ نرم دشمن در جامعه اسلامی مساجد تنها تکیهگاه اصلی جوانان و نوجوانان و مرکز تربیت تفکر ناب اسلامی است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران در ادامه به برنامهها و ترفندهای گسترده نظامهای سلطه و استکبار در خصوص منحرف کردن جامعه جوان در نظام اسلامی به اشکال مختلف مانند فضای مجازی، ماهواره، ایجاد فرقههای نوظهور، شبهه افکنیها اشاره کرد و تصریح کرد: در شرایطی که متأسفانه کار فرهنگی و دینی در مراکز فرهنگی در حاشیه قرار گرفته است، مساجد باید پویا و با انگیزه و دغدغهمند کار فرهنگی و دینی را در متن فعالیتهای خود قرار دهند.
عضو شورای فرهنگ عمومی مازندران، مسجد را تأثیرگذارترین مکان برای ایجاد گفتمان یاد کرد و خاطر نشان کرد: ضرورت توجه جدی به کار فرهنگی و تبلیغی در مساجد از سوی روحانیان امروزه یک امر اجتناب ناپذیر است.
حجتالاسلام شکریان با اهمیت نقش روحانیت در مساجد و تکایا خاطر نشان کرد: مسجد کارکرد اصلی اش کار فرهنگی و تربیتی است؛ بنابراین مدیریت مسجد هم باید با کسی باشد که کار فرهنگی انجام میدهد؛ بر همین اساس مسؤولیت این مسأله مهم بر عهده امام جماعات مساجد است.
مردم، متولی اصلی مساجدند
وی، مردم را متولی اصلی مساجد دانست و تاکید کرد: جوانان و نوجوانان را به واسطه ارتباط با مسجد بیمه کنیم؛ چرا که در سایه این ارتباط آنان از بسیاری از آفات و بلایا مصون خواهند ماند.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به نقش مسجد در پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی تاکید کرد: انقلاب اسلامی ایران مولود مساجد است و تداوم انقلاب اسلامی، رشد و تعالی جامعه نیازمند تقویت و رشد کانون های مساجد در نقاط مختلف جامعه اسلامی است و مسجد مهم ترین سنگر برای مبارزه با توطئه های دشمنان نظام اسلامی است.
وی مساجد را یکی از مهم ترین مراکز مهم تبلیغی جهان اسلام برشمرد و گفت: این پایگاه معنوی همواره مهم ترین مرکز نشر و گسترش ارزش های ناب دینی بوده است.
حجتالاسلام شکریان با بیان این که نقش مساجد در تبیین و گسترش حقایق ناب انقلاب اسلامی بسیار پر رنگ بوده است، افزود: مهم ترین حوادث جهان اسلام همواره از طریق مساجد در جامعه منتشر می شده است.
عضو شورای فرهنگ عمومی مازندران، مساجد را بهترین پایگاه برای خنثیکردن توطئههای نرم دشمنان نظام اسلامی دانست و خاطرنشان کرد: امروز بسیاری از سران کشورهای غربی به نقش مساجد در خنثی شدن نقشههای شوم آنها اعتراف دارند.
حجتالاسلام شکریان با بیان این که مساجد حساسترین نقاط اطلاعرسانی جهان اسلام هستند و در همه دورانها چه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و چه بعد از آن، مهمترین گامهای عقیدتی، سیاسی و فرهنگی را برداشتهاند، تصریح کرد: مساجد از صدر اسلام تا کنون و روحانیان شیعی به لحاظ تاریخی نشان دادهاند که از مهمترین عوامل بسیج کننده و حرکتدهنده جامعه به سوی ارزشهای سیاسی و فرهنگی بودهاند.
مازندران، سرزمین عشق به مساجد
حجتالاسلام علیزاده، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان مازندران تعداد مساجد این استان را بیش از چهار هزار ذکر کرد و عناون داشت: این استان شیفته دین و اهلبیت(ع) به دلیل شکل جغرافیایی خود، در بعضی از نقاط با کمبود مسجد مواجه است، اما در مجموع تعداد مساجد استان، خوب و قابل توجه است.
وی اعتبار ساخت مساجد را مردمی توصیف کرد و گفت: بار اصلی ساخت مساجد به دوش خود مردم است، اما از محل تملک دارائیهای مازندران نیز با همت استاندار محترم، رقم خوبی برای این منظور لحاظ شده است که لازم است مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
وی با اشاره به نحوه انتخاب هیئت امناء مساجد، گفت: روحانی مسجد و مسئول پایگاه بسیج، دو عضو رسمی هیئت امناء هستند و سه یه پنج نفر دیگر هیئت امناء را امام جماعت معرفی میکند و این اسامی در کمیسیونی با حضور رئیس اوقاف شهرستان، معتمد شهر، نماینده ولی فقیه در سپاه، امام جمعه و یک شخصیت فرهنگی مورد بررسی و صدور حکم قرار میگیرند.
مشکل مساجد مازندران
حجتالاسلام علیزاده در تبیین مشکلات مساجد مازندران اظهار داشت: مشکلات مساجد کشور مشابه هم هستند که یکی از آنها، مدیریت بر مساجد است که بعضاً دچار مشکل میشوند، اما الحمدلله در ذیل مدیریت خوب روحانی مسجد و هیئت امناء و پایگاه مقاومت، تاکنون در مازندران مشکل قابل ذکری بروز نکرده است.
وی با تاکید بر لزوم حمایت جدیتر از مساجد در مازندران، از همه مسئولان و مردم خوبی که به عمران و اداره مساجد در استان ولایتمدار مازندران کمک میکنند، تقدیر و تشکر کرد.
منبع: بلاغ نیوز