Khalid Alavi, Islam, mosque, education
2014 December 01
در این نوشتار در پی پاسخ به این سؤال هستیم که در حال حاضر مساجد با چه مسائلی در زمینه جذب جوانان مواجه هستند؟ برای پاسخ به این سؤال با استفاده از روش مطالعۀ کیفی و رویکرد تحلیل محتوای کیفی و با انجام مصاحبه با 90 نفر از مردم و امامان جماعت مساجد شهر تهران، به دو نوع وضعیت در این زمینه برخورد کردیم. این دو وضعیت عبارت بودند از رهیافت نیاز محور و رهیافت آسیب محور. نتیجه حاصل از این دو رویکرد نشان دهنده این نکته بود که از یک سو ما برای انجام فعالیت جامعه پذیری دینی در مساجد نیاز به برنامه و اتاق فکر قوی داریم و از سوی دیگر امروزه مسجد به محلی برای پر کردن خلأهای دیگر نهادهای جامعه تبدیل شده است.
2014 November 22
جوانان به عنوان آینده سازان جامعه اسلامی از بزرگ ترین سرمایههای این کشور به شمار میروند و تلاش در جهت توسعه آگاهیهای دینی آنان از اهمیت به سزایی برخوردار است. اگر میزان معرفت جوانان به آموزههای دینی و زلال معارف دین از رشد و نمو مطلوبی بهره مند باشد، شخصیت دینی آنان به گونه ای شایسته شکل خواهند گرفت و هنگام ورود به جامعه اسلامی تأثیر به سزایی در آن جامعه پدید خواهند آورد، اما اگر خدای ناکرده از تربیت لازم برخوردار نباشند زمینه اصلاح جامعه فراهم نخواهند شد. یکی از مکانهایی که میتواند شخصیت جوان را مطابق آموزههای دینی بارور سازد و روح خداجویی و عدالت خواهی را در اعماق وجود آنان ریشه دار سازد مسجد میباشد که کانون انسانی سازی است.
در تأثیرگذاری و قابلیت مسجد در ارتقاء و آموزشهای دینی تردیدی وجود ندارد اما نکته ای که اینجا باید مورد توجه قرار گیرد حضور جوانان در مسجد است، که با وجود تبلیغات گستردۀدشمنان اسلام و موانع موجود در مدیریت مساجد، امری سخت، اما اجرایی است.
پس لازم است راهکارهای جذب جوانان و هدایت آنان به مساجد شناسایی شده و مورد اهتمام قرار گیرد تا رفته رفته زمینههای حضور فعال تر جوانان در مساجد فراهم شود. در این یادداشت تلاش گردیده تا به مهم ترین این راهکارها بپردازد.
برای این هدف ابتدا مقدمه ای در تبیین و توصیف موضوع آورده، سپس به شیوهها و راهکارهای عملی جذب جوانان به مسجد از قبیل نوع طراحی مسجد، هیئت امنای مسجد، امام جماعت، برنامههای فرهنگی-هنری مسجد، خانواده، مدرسه و دیگر عوامل پیوند دهندۀ میان مسجد و جوانان (همراه با آسیب شناسی علل ایجاد فاصله بین مسجد و جوانان) پرداخته شده و در پایان مقاله بخش نتیجه گیری ومنابع و مآخذ آورده شده است.
مساجد آنگاه خواهند توانست نقش تاریخی خود را در تربیت دینی، عبادی، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی ایفا کنند که بتوانند مخاطبان خود، به خصوص نسل نوجوان و جوان را جذب و حفظ نمایند.تقویت مساجد از نظر امکانات ظاهری مانند رسیدگی به ساختمان مسجد، تغییر در معماری مسجد، نظافت و امکانات گرمازا و سرمازا، افزودن بر جاذبههای مسجد مانند برگزاری کلاسهای هنری و علمی در رشتههای گوناگون، برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی، نمایش فیلم و اجرای تئاتر و مانند آن با رعایت موازین اسلامی، تأسیس مکانهای ورزشی و دعوت از مربیان مجرّب برای آموزش، دقت درانتخاب امام جماعت مسجد با ویژگیهای خاص (خوش رفتاری با جوانان، برخورداری از تقوای کافی، توانایی علمی و...)، طولانی نشدن نمازهای جماعت، تشکیل و تقویت کتابخانۀ مناسب برای مسجد، برگزاری مسابقات کتابخوانی، قصه نویسی، بیان لطافتها و ظرافتهای نماز، بیان آثار معنوی نماز، تشویق و تحسین جوانان نمازگزار با اعطاء جایزههای متنوع و... از راهکارهای عملی برای جذب نوجوانان و جوانان به مسجد، نماز جماعت و شرکت در سایر برنامههای فرهنگی آن میباشند.
2014 November 19