در سکوت بن‌بست گیاهی، منشعب از خیابان آیت‌الله ملکی میدان تجریش، مسجدی را می‌بینی که به نام "گیاهی" مزین است. شاید فکر کنی چون مسجد در میانه باغی بزرگ و در منطقه شمیران ساخته شده آن را بدین نام می‌خوانند، اما اگر از همسایگان مسجد سوال کنی، برایت قصه خاندانی را خواهند گفت که در میانه خانه باغ خود، مسجدی برای خدا ساخته‌اند:
شناسنامه مسجد
نام مسجد: مسجد گیاهی
واقف مسجد: مرحوم حاج مرتضی گیاهی
محل ساخت: میدان تجریش، ابتدای خیابان آیت‌الله ملکی
سال ساخت: 1320 شمسی
مسجد گیاهی یکی از قدیمی‌ترین پایگاه‌های تجمع شمیرانی‌هاست. مرحوم حاج مرتضی گیاهی تا سال‌های سال خودش سرایداری و خادمی مسجد را برعهده داشت. یک ساعت قبل از اذان صبح از در باغ وارد مسجد می‌شد و نماز شب می‌خواند و هنگام اذان صبح در مسجد را باز می‌کرد.صدای اذان صبح مسجد را همه دوست داشتند...
معرفی مسجد
حاج حیدر گیاهی پدر مرحوم حاج مرتضی گیاهی بود و روبه‌روی مسجد سیدعزیزالله در محله بازار تهران عطاری داشت. حاج حیدر انواع بذر گل را در مغازه عطاری‌اش داشت. برای همین هم نام فامیل‌شان را گیاهی گذاشتند. تابستان ها تهران گرم و بی‌امان بود و همین شد که اول شاهان و بعد مردم کم‌کم آب و هوای مطبوع شمال تهران را کشف کردند.
یکی از کسانی که به شمیران آمد و برای خودش باغ ییلاقی ساخت، مرحوم حاج مرتضی گیاهی بود. او سال 1310 باغی به مساحت 9 هزار‌مترمربع، درست در ضلع شمال غربی میدان تجریش خرید تا خانواده و اقوامش از گرمای تابستان در امان باشند.
حدود سال 1320 شمسی بود که پهلوی اول دستور داد تفریحگاهی تمام و کمال در میدان تجریش برای مردم ساخته شود و تمام لوازم و بساط خوشگذرانی فراهم باشد. اما مرحوم حاج مرتضی گیاهی، با درایت تمام در اعتراض به این دستور نابخردانه، مسجدی در باغ خود ساخت و زمینش را وقف کرد تا عبادتگاهی ماندگار برای بندگان خدا باشد.
مرحوم حاج مرتضی گیاهی پنجم محرم‌الحرام سال 1356 از دنیا رفت اما وقف او برای همیشه ماندگار گردید و قطب فرهنگی منطقه شمیران شد. اگر گذرتان به میدان تجریش، ابتدای خیابان آیت‌الله ملکی افتاد، حتماً سری به مسجد گیاهی بزنید. حوض فیروزه‌ای6 پَر وسط حیاط با آن گلدان‌های شمعدانی رنگین حسابی روح‌تان را جلا می‌دهد.
ویژگی‌ مسجد
قطب فرهنگی منطقه شمیران تهران
ایده‌های مسجد
اینجا زمین خداست!
چند سال از ساخت باغ ییلاقی حاج مرتضی گیاهی می گذشت تا تابستان1320 که چشم رضاخان باغ را گرفت. باغ ییلاقی پر بود از انواع و اقسام درختان میوه و گل‌های رنگارنگ و زیبا که حاج مرتضی خودش کاشته و پرورش‌شان داده بود. پهلوی اول پیغام می‌دهد «اینجا باید تفریحگاه شود!‌». حاج مرتضی تازه ساختمان دوطبقه‌ای هم در باغ ساخته بود و هنوز بندکشی‌اش هم خشک نشده بود.
اطرافیان از ترس پهلوی به حاج مرتضی گفتند ساختمان را خراب کن و بگذار مصالح هم در همین باغ بماند. اما این خرده فرمایش ظالمانه پهلوی، مصادف ‌شد با شهریور 1320 و تبعید رضاخان به جزیره موریس. حاج مرتضی هم اعلام کرد «اینجا زمین خداست.» حاج مرتضی معتقد بود با این دستور رضاخان حکمت بر این است که اینجا مسجد و خانه خدا ساخته شود. او تصمیم گرفت 500‌ مترمربع از باغ را وقف مسجد کند و اینگونه بانی مسجد گیاهی شد.
مرواریدی در صدف
افسر متین پور، نوه حاج مرتضی گیاهی در خاطراتش اشاره می‌کند: «ایام سیزده‌به‌در یا تابستان‌ها یا به هر مناسبتی که در باغ دور هم جمع می‌شدیم و آقاجان فقط روی حجاب ما تأکید داشت. آقاجان به قدری جذبه و در عین حال لطافت داشت که کافی بود یکبار یک حرفی را به ما بزند.توجه ایشان به حجاب همیشه محسوس بود. زمانی که خانه آقاجان هم اینجا بود، از باغ به مسجد دری گذاشته بود تا مادربزرگم فخرالسادات به راحتی از باغ به مسجد برود و لازم نباشد از خانه بیرون بیاید.
مسجدی با معماری اسلامی
نکته حائز اهمیت این مسجد این است که معمار آن استادحسین لرزاده، استاد مسلم معماری ایران به‌خصوص مسجدهاست که به او لقب معمار محراب‌ها را داده‌اند. در کارنامه او معماری بیش از 600 مسجد در ایران از جمله مسجد سپهسالار در میدان بهارستان به چشم می‌خورد. مسجد گیاهی هم با زیبایی تمام و طبق اصول معماری مسجدهای ایرانی همراه با مقرنس‌کاری و شمسه و تمام ظرافت‌های هنری استاد لرزاده ساخته می‌شود.