به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه لرستان، این بنا یکی از نخستین مسجدهای ساخته شده در ایران است که در قرن دوم تا سوم هجری در دل یکی از محله‌های تاریخی شهر به نام دو دانگه ساخته شده و به لحاظ معماری و قدمت، از بناهای منحصر به فرد لرستان و شهر بروجرد محسوب می‌شود.

بر اساس تخمین مورخان، طاق میانی این مسجد آتشکده ای باستانی بوده که پس از ورود اسلام و گسترش آن به ایران به مسجد تبدیل شده است.

گنبد مسجد که در قسمت میانی ساختمان بنا شده تا سطح زمین ارتفاعی برابر ‎20متر داشته و دو گلدسته آن که در سال ‎1209هجری قمری ساخته شده در دو طرف گنبد قرار دارد.

بر بالای محراب و دیوارها کلمات مقدس و آیات قرآنی با آجر و خط کوفی نوشته و بر بالای درب غربی مسجد نیز سنگ نوشته‌ای وجود دارد که تاریخ ورود شاه عباس صفوی در سال ‎ 1022هجری قمری به بروجرد را نشان می‌دهد.

معماری مسجد جامع بروجرد از شاهکارهای تاریخی معماری ایران است که ویژگی‌های معماری اسلامی و باستانی ایران (ساسانیان) را در خود جای داده است.

یکی از دیدنی‌های این مسجد منبر چوبی ‎ 9پله آن است که بسیار هنرمندانه ساخته شده و حکاکی روی آن، تاریخ هزار و ‎ 608هجری قمری را نشان می‌دهد.

این بنا در گذشته به‌صورت یک مجموعه شامل مسجد، حمام، آب انبار ، غریب خانه (آبریزگاه کنونی)، میدان و سایر متعلقات بوده که امروزه بخشی از این آثار از بین رفته‌اند.

بنای موجود مسجد از نظر فرم از نوع مساجد تک ایوانی است که دارای دو درب ورودی در جهات شرق وغرب بوده و شامل یک حیاط مرکزی مستطیل، ایوان، فضای گنبدخانه و شبستان‌های اطراف آن و یک شبستان وسیع زمستانی در طرف شمال حیاط مرکزی می باشد.

براساس پژوهش‌های صورت گرفته قدیمی‌ترین بخش این مسجد، فضای زیر گنبدخانه است که مربوط به اواسط قرن چهارم هجری است و شواهد آن در عمق ‎180 سانتیمتری از کف فعلی مسجد به‌صورت سالم یافت شده است.

مسجد جامع بروجرد که با شماره ‎ 228در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین بناهای تاریخی بروجرد در ایام سال مورد توجه مسافران و گردشگران بوده است.

بر اساس آمار موجود ‎165بنای تاریخی شهرستان بروجرد در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.