مسجد«عتیق» در لیبی یکی از قدیمی ترین مساجد شمال آفریقاست که به همین دلیل به آن مسجد «عتیق» (کهن) گفته می شود.
این مسجد شبه مستطیل است که طول آن به 24 متر و عرض آن به 19 متر می رسد در چهار جهت آن حیاط به عرض 4 متر قرار دارد و 9 در دارد که یکی از درهای آن به میدان قصر اورومان که آثار باستانی قدیمی است، باز می شود.

 

مسجد به پنج رواق تقسیم شده است که از وسط به تعدادی ستونهای بهم چسبیده به شکل قوس مانند متصل است و تعداد گنبدها به 20 عدد می رسد که کار این گنبدها پخش نور خورشید و منعکس کننده نور خورشید به داخل مسجد است.
این مسجد در زمان شکوفایی خود مکان تجارت کاروانهایی که از غرب به شرق و از شمال به جنوب می رفتند، بود و مسافران در رواقها و حیاط مسجد اتراق می کردند و در آنجا خوردنی و نوشیدنی های خود را میل می کردند و استراحت می کردند.

 

 

این مسجد علاوه بر معماری برجسته خود که بارها مرمت شده است، به دلیل مناره خود، یکی از قدیمی ترین و مهم ترین منارهای دوره فاطمی به شمار می رود که تا به امروز باقی مانده است.
تاریخ ساخت مسجد به سال 474 هجری به زمان خلیفه مستنصربالله فاطمی باز می گردد و در ابتدا خلیفه نام «مسجد العمری» را بر گرفته از مسجدی درقاهره گذاشت و بعدها تغییر کرد.

 

مناره مسجد عتیق در اسنا شاهکار معماری در دوره خود بوده است و این مناره از قسمت پایینی خود 5 متر و 10 سانت ارتفاع دارد و روی این طبقه مربعی شکل، طبقه استوانه ای شکل به ارتفاع 8 متر قرار دارد و یک سوم آن چوب است.
ارتفاع مسجد به طور کلی به حدود 25 متر می رسد و در عملیات ساخت آن از ترکیب آجر و چوب استفاده کرده است.
این مسجد در طول سالیان سال در معرض حوادثی همچون زلزله قرار گرفت و مرمت شد