تربیت جسم و افزایش توکل با گسترش فعالیت های ورزشی مساجد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محراب، تربیت جسم با تقویت روح و اراده ارتباط مسقیم دارد و این ارتباط در مسجد به راحتی امکان تحقق دارد، قرآن کریم می فرماید:  «فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللَّهُ فَلا غالِبَ لَکُمْ وَ إِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ » زمانی که عزم و اراده ات را جزم کردی بر خدا توکل کن که خدا آنان را که بر او اعتماد کنند دوست دارد و یارى مى‏کند .اگر خدا شما را یارى کند، محال است کسى بر شما غالب آید و اگر به خوارى واگذارد آن کیست که بتواند بعد از آن شما را یارى کند؟ و اهل ایمان تنها به خدا (و قدرت و رحمت او) باید اعتماد کنند.( آل عمران 159 و 160)

 

علامه طباطبایی در ذیل این آیه می فرماید:

و چون خداى تعالى تو را به خاطر اینکه به او توکل کرده‏اى دوست مى‏دارد در نتیجه ولى و یاور تو خواهد بود، و درمانده‏ات نخواهد گذاشت و به همین جهت که اثر توکل به خدا یارى و عدم خذلان است، دنبال این جمله فرمود:" إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللَّهُ ..." و مؤمنین را هم دعوت کرد به توکل و فرمود: اگر خدا شما را یارى کند کسى نیست که بر شما غلبه کند، و اگر شما را درمانده گذارد کیست که بعد از خدا شما را یارى کند؟ آن گاه در آخر آیه با بکار بردن سبب توکل (که ایمان باشد) در جاى خود توکل مؤمنین را امر به توکل نموده و مى‏فرماید:" وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ"، یعنى مؤمنین به سبب اینکه ایمان به خدا دارند و ایمان دارند به اینکه ناصر و معینى جز او نیست باید فقط بر او توکل کنند.( ترجمه المیزان‏4 /88  )

 

پس ورزش و تربیت و تقویت  جسمانی سبب تقویت اراده شده و اراده اگر همراه  با ایمان الهی  باشد و در بستری صحیح همچون مسجد  توکل بر خدا را به دنبال دارد و نتیجه توکل نصرت و یاری الهی است.

 

تربیت جسم و روح زمینه رعب در دشمنان:

قرآن کریم می فرماید:

وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ “هر آنچه در توان دارید از نیرو وسوار برای نبرد با آنها “کفار” آماده کنید تا بوسیله آنها دشمنان خدا ودشمنان خودتان را مرعوب نمایید”.( انفال 60)

کلمه" قوة" چه کلمه کوچک و پر معنایى است، نه تنها وسائل جنگى و سلاح‏هاى مدرن هر عصرى را در بر مى‏گیرد، بلکه تمام نیروها و قدرت‏هایى را که به نوعى از انواع در پیروزى بر دشمن اثر دارد شامل مى‏شود، اعم از نیروهاى مادى و معنوى.) تفسیر نمونه، ‏7/222  )

 

مسلما بارزترین این  قوه و قدرت ،قدرت جسمی و بدنی که با روحیه ایمانی توام شده باشد و ما نقش مساجد را در این باره در انقلاب اسلامی مان به خوبی دیده ایم آنجا که مساجد محل تجمع و آموزش نیروهای بسیجی و رزمی  در دفاع مقدس قرار گرفتند و به عنوان اصلی ترین پایگاه جذب نیروهای مستعد و با ایمان در دفاع از کیان اسلامی و مقابله با دشمنان نقش ایفا نمودند.

 

تربیت جسم زمینه امانت و صداقت:

در مواردى از آیات قرآنى قوى بودن  باامین بودن  قرین شده و گویا مکمل یکدیگر دانسته شده اند.
یکى از آن موارد، داستان حضرت موسى علیه السلام و دختران حضرت شعیب علیه السلام است
 زمانی که دختر حضرت شعیب علیه السلام مى خواهد حضرت موسى علیه السلام را براى استخدام شدن به پدر خود پیش نهاد کند، به دو ویژگى مثبت  وى اشاره نموده و مى گوید:
یا ابت استاءجره ان خیر من استاءجرت القوى الامین ؛( القصص  26)
پدر جان ! موسى را استخدام نما، زیرا بهترین کسى که مى توانى استخدام کنى ، کسى است که قوى و امین باشد            
به طور کلى اگر کسى قوى باشد، ولى امین نباشد از کسى که ضعیف است ، ولى او هم امین نیست ، خطرناک تر خواهد بود.مسجد به عنوان مظهر صدق و صفا  به نوجوان و جوان ورزشکار ما می آموزد که دروغ کلید همه بدی هاست و آنچه باعث نجات است صداقت و صفاست.

امام رضا علیه السلام فرمود: حضرت شعیب از دخترش پرسید: چگونه امانت‏دارى این جوان را فهمیدى که او را امین مى‏خوانى؟ گفت: وقتى دعوت شما را به او ابلاغ کردم، به من گفت: از پشت‏سر من، مرا راهنمایى کن. تا مبادا به قامت من چشم بدوزد.(  تفسیر نور، ‏9/40  )

انسان قوی و نیرومند بهتر می تواند امانت را حفظ نماید، و "امین بودن" با "قوی بودن" دارای ارتباط نزدیکی است؛ از این رو در آیه قرآن، دو کلمه "قوی" و "امین" در کنار یکدیگر به کار برده شده اند، و مسجد هم می تواند پرچمدار قوت  و هم امانت برای یک نوجوان باشد

 

 

تربیت جسمانی وکسب روحیه حماسی:

تربیت بدنی می تواند؛ روحیه جنگاوری و سلحشوری را در فرد بالا ببرد ؛ اگر چه سلحشوری تمام تربیت حماسی نیست و جزئی از آن است، اما مسجد که خود جایگاه حماسه است و امام جماعت آن سان که در پیش گاه خداوند  می ایستد به محراب یعنی محل حرب و محل جنگ با نفس خویش میرود، پس مسجد با محل حرب با شیطان است و تنها کسانی از آن سربلند بیرون می آیند که این روحیه حماسی را در خود تقویت کنند می توان ابعاد تربیت حماسی را در مسجد  این گونه بیان کرد:

 

الف) فتوت و جوانمردی:

در نزد مردم این سرزمین نام افرادی چون  تختی ها و نیز همت ها ، باکری ها، نامی آشناست . قرآن کریم اوج جوانمردی را در اصحاب کهف بیان کرده و از آنان به فتیه یاد کرده است. دو مشخصه فتوت؛یکی تعجیل در کار خیر و دیگری دستگیری از مظلومان است.خداوند همچنین در توصیف پیامبرانى همچون ابراهیم ، لوط، اسحق ، یعقوب ، نوح ، داود، سلیمان ، ایوب ، اسماعیل ، ادریس ، ذوالکفل ، یونس و زکریا مى فرماید:
انهم کانوا یسارعون فى الخیرات ؛( الانبیاء 90)

 و در باره حمایت از مظلومان از زبان موسی (ع) می فرماید:

قال رب بما انعمت على فلن اکون ظهیرا للمجرمین ؛
موسى باز گفت : پروردگارا! به شکرانه این نعمت (نیرو) که به من عطا فرمودى ، من هرگز یاور بدکاران نخواهم بود.( القصص 17.)

 

ب)شجاعت:

 

 شجاعت  اگر همراه با سرکشی باشد تهور است  که خود آفتی برای آن می باشد.

پیامبر اکرم (ص) می فرماید:

آفَةُ الشَّجَاعَةِ الْبَغْی

آفت شجاعت سرکشی است.( تحف العقول عن آل الرسول حدیث6)

 و نیزشخص شجاع  اگر احتیاط را  از دست   بدهد  شکست خواهد خورد. حضرت على (ع ) همین امر را آفت شجاعت دانسته و مى فرماید:
آفة الشجاع اضاعة الحزم
آفت شجاع ، از بین بردن احتیاط هوشیارى است . (تصنیف غرر الحکم و درر الکلم حدیث 259  )
آفة القوی استضعاف الخصم
آفت شخص قوی و شجاع ، دشمن را ضعیف شمردن است(همان. آفات متفرقة ... 347) .

 

ج)حکمت و بصیرت:

در قرآن حکیم ، در این خصوص چنین مى خوانیم :
و زاده بسطۀ فى العلم و الجسم

و او را (طالوت را) در دانش و قوت جسم فزونى بخشیده است .( البقره 247 )
درباره حضرت داوود (علیه السلام ) نیز که جوانى نیرومند و باایمان بوده و به همین مناسبت توانسته بود بزرگ ترین رهبر کافران را به قتل رساند، مى فرماید:

و قتل داوود جالوت و اتاه الله الملک و الحکمة و علمه مما یشاء⁽
و داوود، جالوت  را کشت ، و خداوند حکومت و دانش را به او بخشید، و از آن چه مى خواست به او تعلیم داد.
همچنین درباره او مى فرماید(البقره 251)
و شددنا ملکه و اتیناه الحکمة
ما پایه حکومت او را محکم ساختیم و به او دانش دادیم .( ص/ 20)

چنان که ملاحظه مى شود، داوود علیه السلام از ایمان و قدرت بدنى کافى برخوردار بوده است ؛ بنابراین لازم است که از نظر علم و دانش هم به اندازه کافى نیرومند شود، تا آمادگى رهبرى را پیدا کند. خداوند این علم و دانش را نیز خود به او تعلیم داده و ارزانى مى دارد.
گویا از نظر قرآن نوعى ارتباط بین کمال جسمانى و آمادگى جهت کسب دانش ، بینش ، حکومت و قضاوت وجود دارد؛ از این رو درباره برخى از پیامبران بزرگ چنین مى فرماید:
و لما بلغ اشده اتینه حکما و علما؛
و هنگامى که (یوسف ) به مرحله بلوغ و قوت رسید ما حکم  وعلم به او دادیم .( یوسف 22)
و لما بلغ اشده و استوى اتیناه حکما و علما؛
هنگامى که (موسى ) نیرومند و کامل شد، حکمت و دانش به او دادیم .( القصص/14)

 

د)عفو و بخشش:

امیرالمومنین (ع) در این باره می فرماید:

اذا قدرت على عدوک فاجعل العفو عنه شکرا للقدرة علیه ؛هرگاه بر دشمنت دست یافتى ، پس بخشش و گذشت از او را شکر و سپاس (نعمت ) توانایى بر او قرار بدهد.( نهج البلاغة470حکمت)

 

ه) تربیت حماسی و تواضع:

 

لا حول ولا قوة الا بالله العلى العظیم ؛
هیچ توان و نیرویى ، جز از ناحیه الله که بلند مرتبه و والامقام است ، وجود ندارد.
خداوند متعال نیز همین مطلب را در قرآن مجید تذکر داده و مى فرماید:
ان القوة لله جمیعا
همه نیروها (بدون استثنا) از آن خداوند است .( .البقره/165)
پس دلیلى وجود ندارد که یک  نوجوان ورزشکار  در محیط وابسته به مسجد به قوت و توان خود مغرور شده ، خدا را از یاد برده ، و از آن در راههاى غیر صحیح و غیر انسانى استفاده نمایند ، زیرا اولین درس مسجد این است که همه قدرت ها از آن خداست و هر چه غیر او محکوم به فناست. حضرت سلیمان که  با قدرتی فوق العاده   وقتى اراده نمود که تخت بلقیس را از کاخش در سرزمین سبا به کاخ خود آورد یکى از یارانش در کمتر از یک چشم به هم زدن ، این کار را برایش انجام داده و  به این قدرت و عظمت فوق العاده اى که در اختیار داشت مغرور نشده و مى گوید:
هذا من فضل ربى لیبلونى اشکر ام اکفر؛(النمل/40)
این از فضل پروردگار من است تا مرا آزمایش کند که آیا شکر او را به جاى مى آورم یا کفران نعمت  مى کنم .

هرچه درخت پر بارتر ،افتاده تر، و این افتادگی ثمره خود را دائما در محضر خدا حس کردن است  و مسجد در تقویت حس حضور در درگاه الهی نوجوان و جوان ورزشکار را یاری می کند.

 

و) تربیت حماسی ؛ تربیت اندیشه و تعقل:

در تربیت حماسی که ناشی از تربیت جسمانی ملازم ایمان است صرفا تکیه به زور بازو نیست و این نیرو که؛

             زنیرو بود مرد را راستی                             ز سستی کژی آید و کاستی

می بایست به جا و به موقع به کار گرفته شود و افسار آن در دست اندیشه و تعقل باشد که این همه "افلا تعقلون" ها که در کلام الهی به کار رفته به نقش سازنده این پیامبر درون در جهت دهی به اعمال وافکار ما ، و در این مورد خاص در سوق دادن تربیت جسمانی به سوی پیدایش روحیه حماسی دلالت دارد.

 

ادامه دارد...