مسجدجامع نیاوران، سنگر علم و دین است

   به گزارش سرویس مسجدخبر پایگاه تخصصی مسجد؛ تکیه و مسجد جامع نیاوران به دلایل مختلفی شناخته شده است. مثل قدمت و دکور خاص تکیه‌اش! همچنین، محوریت مسجد و امامش در محله نیاوران! اما این مسجد سالهاست که به عنوان یک پایگاه علمی مهم و برقرار شناخته می‌شود. طلاب و علاقمندان از نقاط مختلف تهران در نشست های علمی‌ای که در این مسجد برگزار می‌شود شرکت می کنند. این امر، البته مرهون زحمات و مجاهدت های عالم ربانی، فیلسوف، دانشمند و امام جماعتِ فقید مسجدجامع نیاوران، آیت‌الله سیدحسن سعادت مصطفوی(رضوان‌الله‌علیه) است که قریب به یک سال پیش دار فانی را وداع گفت. اما این محافل علمی همچنان در این مسجد برقرار است.

  مهرماه گذشته بود که خبرموفقیت آقای «محمد حسین بیننده دهاقانی» و کسب رتبه اول المپیاد بین المللی روسیه ۲۰۲۳ در سایت این مسجد و پایگاه تخصصی مسجد منتشر شد. ادامه این اخبار خوش از مسجد جامع نیاوران، البته به پیشینه‌ی مسجد در اهمیت دادن به نوجوانان و محافل علمی و همچنین همّت امام جماعت جوان این مسجد، حجت الاسلام «بشیر خیری» برمی‌گردد. در ادامه و در گفت و گوی ما با وی، نظرات ایشان را راجع به امامت جماعت، نگاه مدیریتی این امام جوان و همچنین سیره‌ی امام فقید مسجد جامع نیاوران را می‌خوانید و با آنچه در مقدمه گفته شد بیشتر آشنا خواهید شد.

در نظر شما یک امام جماعت موفق چه ویژگی هایی دارد؟

  ویژگیهای امام جماعت باید با رسالت و اهدافش مطابقت داشته باشد. اگر امامت جماعت، شأن پدری برای جامعه قائل هست، باید احساس مسئولیت پدرگونه و به داد مردم رسیدن را داشته باشد. اگر شأن معنوی برای امامت مسجد قائل باشد، باید از حیث تقوا و معنویت و زهد به مراتب شایسته رسیده باشد. اگر برای امامت جماعت شأن علمی قائل است؛ حتماً باید در علمیت و در مسیر اجتهاد گام بردارد و تکاپو داشته باشد. برای رسیدن به این رسالت‌ها و اهداف، باید ویژگی‌های مذکور را داشته باشد.

  همچنین چون رسالتِ امام جماعت محدود به زمان خاصی نمی‌باشد، به نظر می‌رسد که یکی از ویژگی‌های لازم و ضروری برای موفقیت او، این باشد که وقت کافی برای این امر اختصاص دهد.

  متأسفانه اکنون برخی از ائمه جماعات به دلیل مشغله‎ای که دارند از فضای علمی فاصله گرفته‌اند و به وسیله کثرت اشتغالات وقت کافی ندارند که برای رتق و فتق امور مسجد و زندگی کنار مردم صرف نمایند. این امر باعث شده به جایگاه امامت جماعت آسیبی جدی وارد شود.

در مورد ویژگی های یک برنامه خوب مسجدی هم برای ما بگوئید.

  در مورد برنامه‌ریزی باید بگویم؛ مهمترین نکته در این امر این است که برنامه‌ریزی در خلاء صورت نگیرد. برنامه‌ریزی باید ناظر بر خواست و نیاز جامعه باشد. اگر احتیاجات و نیاز فوری جامعه را در برنامه‌های خود لحاظ نمائیم، برنامه‌ها به طور طبیعی مورد استقبال و توجه جامعه قرار خواهند گرفت. اما اگر برنامه هیچ نسبتِ محسوس و مشهودی با فضای جامعه نداشته باشد قطعاً این برنامه ریزی و طراحی ابتر خواهند بود.

  مضاف بر نیازسنجی مردم، بالاخره هر برنامه‌ای یک تراز کیفی هم دارد. اگر برنامه‌ریزان و طراحان تلاش کنند برنامه خود را در بالاترین سطح کیفی اجرا کنند، بالاخره مخاطب آن را متوجه می‌شود و آن را به نوعی احترام به خودش برداشت می‌کند و فرض را بر این می‌گذارد که مجریان برنامه آنقدر برای و سلائق و نظرات مخاطب ارزش قائلند که تمام تلاش و سعی خود را برای اجرای برنامه‌ی مسجد انجام داده‌اند.

 بر همین اساس، اگر کیفیت برنامه از نظر محتوای سخنرانی، نورپردازی، صوت و پذیرایی و محترم شمردن مخاطب، در حد اعلی باشد و از طرفی منطبق با نیاز مخاطب باشد، قطعاً مورد استقبال مخاطب قرار می‌گیرد.

 پیشینه برنامه‌های علمی مسجدجامع نیاوران و انگیزه اجرای برنامه‌های سمینار گونه و علمی در این مسجد چیست؟

  واقعیت این است که اکنون مسجد اولین و از طرفی هم آخرین سنگر جبهه اسلام و حق، در کف میدان است. البته ما پشتیبان‌های قدرتمندی مثل حوزه‌های علمیه و علمای بزرگ اسلام داریم، که موجب غنا بخشی به مساجد هستند. اما آن سنگری که چهره به چهره با مردم است، همانا مسجد است. این امر به این معنا است که امروز، هر نیازی و لوازمی که حفظ و نگه‌داشتن اسلام متوقف بر آن‌هاست و باعث شود که مانع از سقوط اسلام شود و حتی باعث پیشرفت آن شود، در مسجد تحقق پیدا می‌نماید.

  همچنانکه که ما به حلقه ذکر نیاز داریم به حلقه علم هم نیاز داریم. همانطور که شاهد تلاش دشمن بر معنویت زدایی هستیم، شاهد هدایت مردم به سمت ناآگاهی و برداشت‌هایی سطحی از سوی دشمن هستیم. اکنون دشمن پیرامون هر موضوعی یک سری محتوای فست فودی تولید می‌کند. از همین روی، ما در کنار کارهای معنوی از سابق و زمان حضور و امامت مرحوم آیت الله مصطفوی در مسجد جامع نیاوران حلقه‌های علمی داشتیم. در زمان حضور ایشان، حلقه‌های علمی در سطوح بالاتری برگزار می‌شد و طلاب از سراسر تهران در این جلسات شرکت می‌کردند. معمولاً طلاب و علاقمندان، شب‌ها بعد از نماز مغرب و عشاء دروس حکمی را از محضر ایشان بهره می‌بردند.

  اکنون هم به نوعی دیگر، دانشجویان و طلابی که تشنه دانش و علم نافع هستند، در حول این حلقه‌های علم و ذکر جمع می‌شوند و راجع به مسائل بنیادین اسلام و جامعه اسلامی به بحث و گفتگو می‌نشینند.

  علت بیان مسائل بنیادین اسلام، فرمایش مقام معظم رهبری بود که در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری بیان فرمودند. ایشان در این جلسه فرمودند: « به نظر من امروز آن چیزی که میتواند به بهترین وجهی به صورت یک سلاح مؤثّری عمل کند، تبیین مفاهیم عالی اسلامی است در زمینه‌های مختلف. ما در زمینه‌ی مسائل معرفتی، مسائل معارفی، حرفهای نگفته زیاد داریم؛ حرفهای قابل گفتنی که برای دنیا جذّاب و شیرین است، زیاد داریم.». لذا موفق شدیم در مسجد جامع نیاوران جمعی را که طالب مسائل بنیادین اسلام هستند را گرد هم بیاوریم و هر هفته یک نشست علمی با این موضوع در صحن مسجد برگزار نماییم.

 درباره فعالیت‌های علمی و ارتباط مسجد با مکان های علمی بیشتر توضیح دهید.

  ما در حال حاضر در زمینه مسائل علمی، چندین فعالیت هم‌زمان انجام می دهیم. ما چند مدرسه اطراف مسجد را از لحظ آموزش قرآن، معارف و پرورشی، تحت پوشش قرار داده‌ایم. همچنین در این مدارس مربیانی را مامور نموده‌ایم که با هماهنگی آموزش و پرورش به صورت تمام وقت در حال فعالیت هستند. این امر باعث شده تا علاوه بر ترویج معارف دینی در مدارس، ارتباط وثیقی بین دانش آموزان و مساجد برقرار شود.

 همچنین به دلیل نزدیکی برخی از مراکز علمی با مسجد جامع نیاوران، مثل دانشکده‌هایی که در اطراف مسجد وجود دارد، ارتباط خوبی با آنها برقرار کرده و دانشجویان متدین و دلسوز را به سمت مسجد و کارِ علمی در مسجد دعوت نمودیم تا آنها هم در حلقه‌های علمی مسجد شرکت نمایند و از طرفی کمکی برای رده‌های سنی پایینتر در مسجد باشند.

یکی از این دانشجویان، آقای بیننده از دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه در نیاوران هستند که اخیراً در المپیاد علمی رشته‌های مرتبط با وزارت خارجه در کشور روسیه رتبه نخست را کسب نمودند، که باعث حیرت جهانیان شد و توسط رئیس جمهور روسیه مورد تقدیر قرار گرفتند.

  اکثر قریب به اتفاق برنامه‌های علمی مسجد جامع نیاوران که تحت عنوان نشست علمی برگزار می‌شوند، بیشتر در حوزه علوم انسانی به عنوان یک علوم زیربنایی هستند. از جمله موضوعاتی که در این حوزه پیرامون آن نشست علمی برگزار می‌نمائیم؛ فلسفه سیاسی، جامعه شناسی و تاریخ معاصر است تا زیربنای فکری مخاطبان جوان ما تقویت شود.

چند سال است در مسجد جامع نیاوران امام جماعت هستید؟

بنده حدود ۶ سال است که امام جماعت مسجد جامع نیاوران هستم. از سال ۱۳۹۶ که کسالت مرحوم آیت الله مصطفوی شدیدتر شد، ایشان امر فرمودند؛ من به عنوان امام جماعت در مسجد حاضر شوم.

 درباره امامتِ مرحوم آیت الله مصطفوی هم برای ما بگویید.

ایشان قریب به ۵۵ سال با حضور در محله و مسجد جامع نیاوران، یک سیره‌ی جذاب و روشنی به عنوان امام جماعت از خود به یادگار گذاشتند.

  در علمیت ایشان همین بس که هم در معقول و هم در منقول، در حد عالی‌ترین سطوح اجتهادی قرار داشتند و با تمام اشتغالات و برجستگی‌های علمی‌شان، تمام وقت، قائل به رسیدگی به امور مسجد بودند. البته جمع این‌ها در کنار هم، امری بسیار دشوار است. با این حال، ایشان مقید بودند و تمامی وعده‌های نماز را با امامت خودشان اقامه می‌کردند. بسیاری از وعده‌های نماز را با توجه به کهولت سن، از دانشگاه امام صادق علیه السلام، که در آنجا تدریس می‌کردند، به مسجد می‌آمدند، نماز جماعت را برگزار و دوباره به دانشگاه باز می‌گشتند.

  ترکیب علمیت و تعهد ایشان در کنار مردم‌داری، حسن سلوک و توجه به جوان‌ها، یک کانون حیرت انگیز و قابل استفاده برای توده‌های مردم خصوصاً جوان‌هایی که به دنبال مسائل علمی بودند ایجاد نموده بود. همین خصوصیات ایشان باعث شد تا من هم به دنیای طلبگی قدم بگذارم. من اصالتاً اهل نیاوران هستم و هیچ کدام از اعضای خانواده من تا آن‌زمان روحانی نبودند. آنچه بنده را به این وادی کشاند، عشق ما به ایشان و محبتی بود که ایشان نسبت به ما داشتند.

پایان پیام/