یکى دیگر از جلوه‏هاى «مسجد؛ نماد وحدت و همگرایى مسلمانان»، حضور افراد خیرخواه و صاحبان درک و فهم و دلسوز به سرنوشت جامعه است.

از نظر پیشوایان دین اسلام، مسلمانان که اهل مسجد نبوده و در قبال سرنوشت جامعه احساس مسؤولیت نمى‏کنند، سایر مسلمانان نباید با آنان اختلاط و معاشرت داشته باشند. چنان‏که از امام صادق  علیه‏السلام نقل شده که فرمود: «ان امیرالمؤمنین  علیه‏السلام بلغه انّ قوماً لا یحضرون الصلوة فى المسجد فخطب فقال: ان قوماً لایحضرون الصلوة معنا فى مساجدنا فلا یواکلونا ولا یشاربونا ولا یشاورونا ولا یناکحونا ولا یاخذوا من فیئنا شیئاً او یحضروا معنا صلوتنا جماعه و انى لاوشک ان آمر لهم بنار تشتعل فى دورهم فاحرق علیهم او ینتهون. قال: فامتنع المسلمون عن مؤاکلتهم و مشاربتهم و مناکحتهم حتى حضرو الجماعه مع المسلمین».

به امیرالمؤمنین  علیه‏السلام خبر رسید که گروهى از مسلمان‏ها در نماز جماعت مسجد حاضر نمى‏شوند. آن بزرگوار براى مردم خطبه‏اى ایراد کرد و فرمود: گروهى در نماز با ما حاضر نمى‏شوند و در اجتماع ما مسلمانان حاضر نمى‏گردند با آنکه خود را مسلمان و نمازخوان مى‏دانند (و ظاهراً هم اهل نماز بودند، ولى در مسجد و جماعت شرکت نمى‏کردند) نباید با آنان همسفره و هم غذا شد و یا با آنان چیزى نوشید و با آنان نباید مشورت نمود و به آنان نباید زن داد و یا از آنان زن گرفت و نباید از آنچه از بیت‏المال در دست ماست، استفاده کنند مگر آنکه با ما در نماز جماعت مسجد شرکت نمایند. نزدیک است اگر از کار خود دست برندارند فرمان دهم تا خانه‏هاى آنان را با آتش بسوزانند.