یکى دیگر از زیباترین و شکوهمندترین جلوه‏هاى وحدت و همگرایى مسلمانان برپایى نماز جماعت در مسجد است که در فرهنگ اسلام چیزى از آن بالاتر و با اهمیت‏تر نیست.

نماز جماعت که عبادت دسته‏جمعى است، نمایشگر شکوه و اقتدار و تجلى وحدت و هیبت مسلمانان مى‏باشد. مسلمانان در اجراى فرمان پروردگار عالم صرف‏نظر از تفاوت‏هاى سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و اقتصادى در صفوفى متحد و به‏هم فشرده، در کنار یکدیگر در پیشگاه حضرت بارى تعالى، به عبادت و نیایش مى‏پردازند. این عبادت جمعى پیراسته از شائبه فاصله‏هاى طبقاتى و امتیازات نژادى و رنگ و زبان به حدى ارزشمند و پرفضیلت است که مقدار ثواب آن قابل احصاء نمى‏باشد! چنان‏که به روایت ابى‏سعید خدرى در حدیثى نسبتاً مفصل از رسول خدا  صلى‏الله‏علیه‏و‏آله نقل شده که پیامبر فرمود:  پس از نماز ظهر، جبرییل با هفتاد هزار فرشته نزد من آمد و گفت:  اى محمد صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهپروردگارت به تو سلام مى‏رساند و دو هدیه که آن‏ها را به هیچ‏یک از پیامبران قبل از تو نداده، براى شما فرستاده است.

پیامبر  صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: آن دو هدیه چیست؟ جبرییل گفت: سه رکعت در نماز شب (دو رکعت شفع و یک رکعت وتر) و نمازهاى پنج‏گانه را به جماعت خواندن. پیامبر  صلى‏الله‏علیه‏و‏آله به جبرئیل فرمود: خداوند چه پاداشى براى امت من در نماز جماعت قرار داده است؟جبرئیل گفت: «اذا کانا اثنین کتب اللّه‏ لکلّ واحد بکل رکعه مائه و خمسین صلاة، و اذا کانوا ثلاثه کتب اللّه‏ لکل منهم بکل رکعه ستمائه صلاة، و اذا کانوا اربعه کتب اللّه‏ لکل واحد بکل رکعه الفا و مائتى صلاة، و اذا کانوا خمسه کتب اللّه‏ لکل واحد بکل رکعه الفین و اربعمائه صلاة. و اذا کانوا سته کتب اللّه‏ لکل واحد منهم بکل رکعه اربعه آلاف و ثمانمائه صلاه. و اذا کانوا سبعه کتب اللّه‏ لکل واحد منهم بکل رکعه تسعه عشر آلالف و ستمائه صلاة، و اذا کانوا ثمانیه کتب اللّه‏ لکل واحد منهم بکل رکعه تسعه عشرالفا و مائتى صلاة، و اذا کانوا تسعة کتب اللّه‏ تعالى لکل واحد منهم بکل رکعه سته و ثلاثین الفا و اربعمائه صلاة، و اذا کانوا عشر کتب اللّه‏ تعالى لکل واحد بکل رکعة سبعین الفا والفین و ثمانمائه صلاة فان زادوا على العشره فلو صارت السماوات والارض کلها قرطاسا و البحار مدادا، و الاشجار اقلاما، و الثقلان مع الملائکه کتابا، لم یقدروا ان یکتبوا ثواب رکعه واحده».

اگر در نماز جماعت، نمازگزاران دو نفر باشند، خداوند براى هر کدام از آنان در هر رکعت ثواب یکصد و پنجاه نماز مى‏نویسد، و اگر سه نفر بودند، براى هر یک رکعت ثواب 600 رکعت نماز، و اگر چهار نفر بودند، یک هزار و دویست نماز، و اگر پنج نفر بودند، دو هزار و چهارصد و اگر شش نفر بودند، چهار هزار و هشتصد نماز و اگر هفت نفر بودند، نه هزار و ششصد نماز، و اگر هشت نفر بودند، نوزده هزار و دویست، و اگر نه نفر بودند پاداش سى و شش هزار و چهارصد نماز (در نامه اعمال آنان) نوشته و ثبت مى‏کند، پس اگر تعداد نمازگزاران به جماعت از مرز ده نفر بگذرد، اگر همه آسمان و زمین کاغذ شوند و همه دریاها مرکب شده و درختان قلم شوند و جن و انس و فرشتگان نویسنده گردند، هرگز قادر نخواهند بود ثواب یک رکعت از نماز جماعت را بنویسند.

جالب است که حتى اگر نماز به جماعت، در منزل اقامه شود و افراد به دلیل بى‏رغبتى به مسجد و بى‏اعتنایى به اجتماع مسلمانان، بدون هیچ‏گونه عذر موجهى از شرکت در مسجد خوددارى ورزیده باشند، نماز جماعت‏شان ارزشى نخواهد داشت، چنان‏که از امام هشتم  علیه‏السلام نقل شده که فرمود: «من صلى فى بیته رغبه من المسجد فلا صلوة له ولا لمن صلى معه الامن عله تمنع من المسجد». کسى که در خانه‏اش نماز بگذارد و به نماز جماعت در مسجد به خاطر بى‏میلى نسبت به مسجد شرکت نکند، نمازش نماز نیست و نماز کسانى هم که به او اقتدا کرده‏اند ارزشى ندارد، مگر آنکه نیامدشان به مسجد به دلیل موجهى باشد که از رفتنشان به مسجد منعشان نموده باشد.