الحمداللّه رب العالمین و صلىاللّه على سیدنا محمّد نبیه و آله: «انما یعمر مساجد اللّه من آمن باللّه و الیوم الاخر واقام الصلوه و أتوا الزکوة و لم یخش الاّ اللّه فعسى اولئک ان یکونوا من المهتدین».[1]
ضمن عرض سلام به پیشگاه ولى عصر عجل اللّه تعالى فرجه الشریف، روح مبارک امام قدسسره، شهداى گرانقدر اسلام به پیشگاه مقام معظم رهبرى و تمامى بزرگوارانى که شرف حضور در محضرشان را پیدا کردم، اساتید گرانقدر بحمداللّه از صبح مطالبى که مى بایست گفته بشود. گفته شد و همه به فیض کامل که رسیدیم و استفاده کردیم، از محضر بزرگواران، بنده خیلى مُصّدع اوقات نخواهم شد، فقط به عنوان کسى که به شرف خدمتگزارى ملت در مجلس شوراى اسلامى نائل شدم، در جمع خواهران گرانقدرى که سنگربانان اسلام هستند و در محضر اساتید بزرگوار شرکت کردم.
در آیه شریفهاى که تلاوت شد، مطالبى نهفته است که خواهر عزیزمان به آن اشاره کردند، من به جنبههاى دیگرى مىخواهم، اشاره کنم و برداشت دیگرى دارم، یعنى اولاً ببینیم کسانى که مىخواهند حافظ مساجد باشند، متولیان امور مساجد باشند، چه کسانى باید باشند؟ آیا هر کسى به این مقام والا مىتواند دست پیدا کند یا باید ویژگىهایى داشته باشد؟ این آیه شریفه مى فرماید: کسى که مى خواهد عهدهدار این مقام والا باشد، کسى که مىخواهد پاسدار و نگهبان خانه خدا باشد، باید رنگ خدایى داشته باشد، باید کسى باشد که خود در اجراى احکام الهى پیشتاز باشد یعنى در واقع، مصداق فرمایش معصومین«علیهمالسلام» باشد که «کونوا دعاة النّاس بغیر السنتکم»؛ کسى که ایمان به خدا دارد، کسى که اقامه نماز مىکند، به قیامت عقیده دارد، خود او در مورد امور مالى، بویژه زکات به هر حال پیشگام است و تنها از خدا مىترسد، چنین کسى که این شرایط را داشته باشد، باید امید داشته باشد که خداوند دست او را بگیرد و هدایت کند و به آنجایى برساند که انشاءاللّه او هم بتواند هدایتگر باشد.
در آیات دیگر مىبینیم که حتى در ساخت مسجد، باید نیت خالص باشد، «لمسجد اسس على التقوى من اول یوم احق ان تقوم فیه، فیه رجال یحبّون ان یتطهروا، واللّه یحبّ المطهرین»[2]، یعنى توکه پیامبر هستى با این مقام بالایى که دارى، در هر مسجد نباید وارد شوى و نباید در آنجا اقامه نماز داشته باشى در ساخت مسجد نیّت باید لحاظ شود؛ مسجدى که براساس تقوى ساخته شده باشد، آنجا صلاحیت این را دارد که انسان در آنجا حاضر شود، چرا؟ چون در اینگونه مساجد است که حاضران در آن، همه نیّت الهى دارند، کسانى هستند که رجالٌ یُحبّون اَن یتطهروا، کسانى که با نیت پاک شدن در آن حاضر مىشوند، افراد شرکتکننده در این مساجد، هم با اخلاص آمدهاند. خوب در مقابل این یعنى در قبل از این آیه که در سوره مبارکه توبه آمده، ویژگى مساجدى که از جنبههاى منفى برخور دارند، لحاظ شده است؛ مسجد ضرار بهترین نمونه «و الذین اتخذوا مسجدا ضرارا و کفرا و تفریقا بین المؤمنین و ارصادا لمن حارب اللّه و رسوله»[3] که خداوند آن ویژگىها را مىفرماید؛ این مسجد مىشود، مسجد ضرار، مسجدى که با نیت زیان زدن و آسیب رسانیدن به اسلام بنا شده یعنى نیت، نیت صحیحى در بناى مسجد نبوده، مسجدى بوده که در مقابل مسجد نبى، مىخواسته ساخته شود، در مقابل مسجدى که پایگاه مسلمین بود، این مسجد صلاحیت ندارد که مسجد باشد، اگرچه که به اسم خانه خدا باشد، این مسجد، مسجدى است که سنگرى و پناهگاهى شده براى کسانى که به جنگ با خدا و رسول برخاستند، این مسجد باعث اشاعه مطالبى است که به سود کفر است چنین مسجدى صلاحیت برپا بودن را ندارد و باید خراب شود که پیامبر فرمان دادند به امر خداوند که این مسجد باید از بین برود و سوزانیده بشود؛ این هست که ما امروز مى بینیم کسانى که مى خواهند متولى مسجد باشند، خواهران عزیز، بزرگوارانى که در خدمتشان هستم، بحمداللّه همه این ویژگى را دارند و به وظایف خود آگاه هستند و جاى تذکّر نیست که واقعا باید همین طور باشد یعنى با هوشیارى، مساجدى داشته باشیم که تا حدودى هم همین است و انشاءاللّه باید ما در همان محدوده امکاناتى که مىتوانیم داشته باشیم، حمایتى کنیم در مجلس شوراى اسلامى، کمک کنیم که انشاءاللّه مشکلات مساجد رفع شود و به آن مرحله و جایگاهى که باید برسد.
جایگاهى که مساجد در صدر اسلام داشتند، یعنى کعبه آمال مردم بودند، پناهگاه مردم بودند، مکان اعزام رزمندگان اسلام بودند، مکان برآوردن حاجات محتاجان، نیازمندان و فقرا بودند، مکان آموزش و تعلیم و تعلم بودند، مکان حفظ قرآن و فراگیرى آیات الهى بودند، ما مىبینیم مساجد بسیارى در صدر اسلام هست که این مساجد جایى بودند که در جاى جاى آن، افراد زیادى، گروه گروه نشسته بودند به حفظ قرآن و به فراگیرى احکام الهى مىپرداختند. مساجد جاى تعلیم و تعلم بود، مساجد جاىِ دادن وام به فقرا و نیازمندان بود، مساجد جاى قضاوت بود، حتى بهترین محل براى اجتماع مردم بود، هر زمان که مشکلى پیش مىآمد، مردم همه با یک فراخوان خیلى عادى و ساده جمع مىشدند و در آنجا مىبینیم زهرا«علیهاالسلام» زیباترین، بلیغترین، آموزندهترین خطبهاى که بیان شده از ایشان و نقل شده در مسجد بیان مىکنند در مسجد است که ایشان حاضر مىشوند در جمع تمام کسانى که بودند، کسانى که دست یارى از مقام ولایت و جانشینى پیامبر اکرم کشیده بودند، کنار کسانى که حاضر نشدند از مقام ولایت حمایت کنند، زهرا«علیهاالسلام» در بین اینها حاضر مىشوند، ایشان یک زن هستند، ولى نقش خودشان را خوب شناختهاند، مىدانند اینجا جایى هست که هرچند تمام مردان عاجز ماندند ولى ایشان که یک زن هستند باید آن وظیفهى خود را ایفا کنند، زهرا«علیهاالسلام»با آن همه آسیبهاى روحى و جسمى که بر ایشان وارد شده بود؛ فقدان پیامبر، بىمهرى مردم و در خطر قرار گرفتن ولایت، با همه این مشکلات، شجاعانه در مسجد حاضر مىشوند و آن خطبه زیبا را بیان مىکنند، خطبهاى که باید سرمشق ما باشد، خطبهاى که باید جزو سرفصلهاى اصلى دروس دانشگاهى ما باشد و در جاى دیگرى حضرت زینب«علیهاالسلام» را مىبینیم که در مسجد خطبهاى دارند، سخنانى و در زمانهاى دیگر هم همین طور، در زمان صادقین«علیهماالسلام» مساجد از دانشگاههاى ما پربارتر بود، یعنى اگر کسى چه مسلمان و چه غیرمسلمان از جاى جاى این کره خاکى خدمت امام مىرسید و در محضر حضرت حاضر مىشدند و از ایشان مىخواستند که مثلاً از ملحدین، بودند مىخواستند که به هر حال آنها را قانع کنند، آنها را مىفرستادند، خدمت شاگردانشان، مردم دیگرى که بودند مىفرستادند، خدمت شاگردانشان اگر مسئله کلامى داشتند نزد یکى از شاگردان، یعنى مسجدها پاسخگو بودند، هر کسى مىتوانست خواستهى خودش را درمساجد برطرف بکند و آن را بدست آورد، الان هم مساجد باید همین طور باشد؛ یعنى در واقع مساجد باید نیاز سنجى کنند، نیاز جامعه ما چى هست؟ مخصوصا خانمهاى ما چون ما مىدانیم نقش آنها در هدایتگرى یک جامعه خیلى مهم است.
الان جامعه ما، جوانان ما، از یک بحران هویت رنج مىبرند، یعنى تبلیغاتى که از یک طرف مىشود امکاناتى در اختیار آنها هست ولى ازطرف دیگر ما تقریبا آن طور که باید و شاید به آنها چیزى ندادیم، مساجد باید جایى باشد که این جوان هر چقدر که از طرف بیگانگان، تحت القائاتى قرار گرفت از طریق رسانهها، تحت القائات باطل قرار گرفت در مساجد سئوالات خودش را بتواند جواب بگیرد، شبهاتش بتواند در مساجد برطرف شود. الان در بعضى مساجد این کارها انجام مىگیرد، ولى واقعا باید طورى باشد که این جوان به عنوان یک پناهگاه از آسیب دشمنان بتواند فرار کند و به مساجد پناه ببرد، تمام شبهاتش در آنجا باید مطرح شود و حل بشود جواب بگیرد، همانطور که در زمان اهلبیت«علیهمالسلام» بود، ما مى بینیم که مساجد، کلاسهایى دارند بحمداللّه از نمایشگاهى که در اینجا برگزار شده بود، به همت خواهران عزیز، نمایشگاه خیلى خوبى بود و دیدن کردیم و واقعا خوب بود، ولى جاى دارد که هم ما حمایت بیشترى بتوانیم انشاءاللّه بکنیم، موانع را از سر راه مساجد برداریم و متولیان مساجد و هم بزرگواران دقت بیشترى داشته باشند، ببینید در فرهنگ ما حالا ما همه آمدیم براى رفع مشکلات، در فرهنگ جامعه ما طورى شده که اگر مشکلى از مشکلات خانمها حل مىشود، فرض بفرمایید مشکل مهریه حل مىشود به نحوى، که بتوانند آنها به مهریه خودشان برسند ولى چون فرهنگسازى نشده، همی ابزارى مىشود براى از هم پاشیدن خانوادهها، به نظر بنده یکى از بهترین مکانهایى که مىتواند فرهنگسازى کند، یعنى به خانم بفهماند که شما اصلاً اگر مهریه براى شما قرار داده شده براى چیست؟ آیا براى این است رقابت با دیگران و اطرافیان کنید؟ آیا براى این است که به دیگران بگویید: به هر حال من خواهان گرفتن نیستم؟ فقط خواهان این عنوان هستم و جایى براى چشم و هم چشمى باشد یا اینکه این مهریه وسیلهاى بشود که شما به اجرا بگذارید و همان روزهاى اوّل زندگى، باعث فروپاشى این زندگىها بشود که ما در بازدیدى که از دادگاههایى داشتیم که در مورد خانواده بود، مشکلات آنها را که چه است، با آنها صحبت مىکردیم، یا پروندههاى آنها را که بررسى مىکردیم، مىدیدیم که متأسفانه خانمهاى ما در خیلى از موارد، رشد کردند از برکت جمهورى اسلامى، ولى هنوز نسبت به حقوق خودشان و مسؤولیتهاى خودشان آن آگاهى کامل را ندارند و من در همین جا خواهش دارم از خانمهاى عزیزى که در خدمتشان هستیم، بزرگوارانى که این شرافت را خداوند نصیبشان کرده که توانستند بحمداللّه این مسؤولیت مهم را به عهده بگیرند، و در این راه هم موفق بودند این کار عظیم را هم بر عهده بگیرند، یعنى واقعا مساجد براى خانمها، اقلاً پایگاهى براى ترویج فرهنگ فاطمى باشد در مساجد، کلاسهایى برگزار مىشود، حالا کلاسهاى که براى پر کردن اوقات فراغت است یا کلاسهاى دیگرى که هست کلاسهاى آموزش پیش از ازدواج، خانم بداند که اگر او ازدواج مىکند، فاطمه الزهرا«علیهاالسلام» با چه شرایطى ازدواج کردند و این خانم کجا هست؟ و همه آرزو دارند که الگوى آنها حضرت فاطمه«علیهاالسلام»باشد ولى آیا در عمل هم همین کار را مىکنند؟ آیا عمل ما عمل فاطمى است؟ مورد رضایت حضرت است؟ مورد رضایت فرزندش هست؟ فکر نمىکنم خیلى وقتها چنین چیزى باشد و این بیشتر نشأت مىگیرد از اینکه ما آگاهى کامل را از زندگى اهلبیت«علیهمالسلام»نداریم، خیلى نمىدانیم که آنها چه کار مىکردند و در ریز زندگى آنها وارد نشدیم و اگر هم وارد شدیم، فقط فکر کردیم آن مطالبى که مىدانیم فقط فکر کردیم براى تاریخ هست، در حالى که الگو باید در مقابل ما باشد در پیش روى ما باشد و ما باید هر گامى که برمىداریم، خودمان را با آنها بسنجیم، ببینیم که چقدر فاصله داریم و سعى کنیم فاصلهها کم بشود، ازدواجهاى ساده باید از مساجد فرهنگسازى بشود، بزرگترها باید بالاخره امکاناتى را فراهم کنند که جوانان ما بتوانند راحتر ازدواج کنند، یک مقدار به قدیم برگردیم، نمىخواهیم بگوییم خیلى قدیمى بشویم ولى یک مقدار سعه صدر پیدا کنیم بزرگترها، جوانان را در کنار خودشان بپذیرند، جوانان ما فرهنگى پیدا کنند که بدانند آنطور استقلالى که باعث نابودى آنهاست، طالب آن نباشند، ما هر روز با مشکلات زیادى از طرف خانوادهها روبرو هستیم، بسیارى از خانوادهها به خاطر مشکلات اقتصادى، در حال از هم پاشیدن هستند، هر هفته در ملاقات مردمى در مجلس، اشکهاى زیادى مىبینیم و احساس مىکنیم که اگر فرهنگ ما اصلاح شود، بسیارى از مشکلات ما حل مىشود، اگر ما آموزش قبل از ازدواج داشته باشیم، آموزشى که خانم بداند چه مسؤولیتهایى دارد، الان در قبال همسر، در قبال این زندگى جدید، که مىخواهد شروع کند، او چه وظایفى را دارد؟ در برابر جامعه خود چه وظایفى دارد؟ در برابر خداوند چه وظایفى دارد؟
از طرف دیگر چه قوانینى براى او هست؟ چه حقوقى به او داده شده؟ اگر حقى به عنوان مهریه به او داده شده، در گرفتن آن به چه قیمتى آن را بگیرد؟ پسران ما بدانند، وقتى مى خواهند ازدواج بکنند، جوانهاى ما بدانند که مهریه باید پرداخت شود و این را واقعا باید بدانند؛ این فرهنگسازى شود، ما مىدانیم که در اسلام براى تمام لحظات زندگى یک فرد برنامهریزى شده است، پس چه بهتر که جوانهاى ما در کلاسهاى اوقات فراغتى که در مساجد گذاشته مىشود، در کنار کلاسهاى هنرى، کلاسهاى علمى و کلاسهاى دیگر، کلاسهاى آشنایى با فرهنگ و معارف اسلامى داشته باشند، این که یک وظیفه مادر چه هست؟ قبل از ازدواج و بعد از ازدواج و اینکه آنها بدانند مادرى یک وظیفهاى است که اگر بتوانند آنطور که خدا مىخواهد و آنطور که زهرا«علیهاالسلام»به آن اهتمام داشتند، با افتخار بپذیرند این دوران را و به پایان برسانند، آنها کسانى هستند که اصلاً گناهان آنها تماما آمرزیده شده است.
وقتى دختر جوان ما اینها را دید دیگر تحت تأثیر تبلیغاتى فمینیستى که در جامعه اسلامى ما متأسفانه کم هم مطرح نمىشود و کلاسهایى با عناوین مختلف در راه گسترش این فرهنگ فمینستى و دفاع از حقوق در واقع ناعادلانه خانمها هم کم برگزار نمىشود، تحت تأثیر اینها قرار نمىگیرد، فیلمساز جوان ما دیگر نمىآید کارى کند که در فیلمى که مىگذارد، نقش زن ایرانى نقش کسى باشد که فقط یک زن پرخاشگر است و کسى است که اگر به او فرصتى داده بشود، حقوق همه را زیر پا مىگذارد، نه مىداند کجا باید برود، به هر حال اگر این کارها انجام گیرد، در واقع در رأس تعلیماتى که در مساجد ما هست، گسترش فرهنگ اهلبیت«علیهمالسلام» و انجام و برگزارى کلاسها اخلاق اسلامى، اخلاق عملى اینها باشد.
جامعه ما با این حال که جامعه پیشرفته و اسلامى است در بعضى موارد خلأهاى زیادى در این مورد احساس مىشود و جایى باشد براى گسترش کلام اهل بیت، ترویج کلام اهلبیت و از سوى دیگر مسجد ما مرکزى باشد براى سنجیدن و لیست کردن نیازهاى مردم و تلاش براى رفع این نیازها، البته ما هم در کمیسیون فرهنگى به عنوان کسانى که به هر حال امور مساجد به نحوى بر عهده ما هست و بعضى از رفع مشکلات آنها درپى آن هستیم که انشاءاللّه تلاش کنیم و مطرح شده، همین مطالب که براى امام جماعات یک جایگاه ویژهاى مطرح بشود، براى آقایى که خدمتگزار مسجد است، خدمتگزار مسجد، کم مقامى نیست؛ مقامى است که مادر مریم وقتى که در ابتداى باردارى است، نیت مىکند که خداوند اگر فرزندى به او عطا کرد، او را خدمتگزار مسجد بگذارند این خدمتگزاران مسجد، هم باید بالاخره آن منافع آنها مورد حمایت باشد از طرف ما، کسانى که در مساجد زحمت مىکشند، بهر حال وظیفه ماست که تا آنجایى که مىتوانیم در رفع نقایصى که اگر در قانون هست، کوتاهىهایى که هست یا مشکلاتى که هست، بکوشیم تا آن طورى که باید از این مراکز و از این سنگرهاى انقلاب، حمایت بکنیم و خواهان این هستیم.
ان شاءاللّه مسؤولین محترم، بزرگواران، بیشتر با ما در ارتباط باشند، مشکلات را تا حدود زیادى درک مىکنیم ولى بیشتر بیان بفرمایند و ما هم تلاش مىکنیم که انشاءاللّه برطرف کنیم و همه دست به دست بدهیم، مساجد را ببریم به آن جایگاه والایى که باید داشته باشند که بحمداللّه تا آنجا فکر نمىکنم راه زیادى مانده باشد، جایى براى پاسخگویى به مشکلات مردم و پاسخگویى به شبهات جوانان ما و جایى براى رفع نیازها جامعه و سنجش نیازها. انشاءاللّه که خداوند این توفیق را بدهد تا این مساجد پایگاهایى باشند، زمینهسازان ظهور حضرت مهدى «عج» و حامیان ولایت در قبل از ظهور ایشان. والسلام علیکم و رحمهاللّه وبرکاته
لازم به توضیح است که چون متن سخنرانى حجج اسلام آقایان تقوى، سعیدى و دعاگو بهصورت کامل در اختیار ما قرار نگرفت و در عین حال از نکات بسیار ارزشمندى برخوردار بود، چکیدهاى از بیانات ایشان را آوردهایم.
[1] . مساجد خدا را تنها کسانى آباد مىکنند که به خدا و روز بازپسین ایمان آورده ونماز بر پا داشته و زکات داده و جز از خدا نترسیدهاند؛ توبه، آیه 18 .
[2] . مسجدى که از روز نخستین بر پایه تقوا بنا شده سزاوارتر است که در آن به نماز ایستى و در آن مردانىاند که دوست دارند خود را پاک سازند و خدا کسانى را که خواهان پاکىاند دوست مىدارد؛ توبه، آیه 108 .
[3] . آنهایى که مسجدى اختیار کردند که مایه زیان و کفر و پراکندگى میان مؤمنان است و نیز کمینگاهى است براى کسى که قبلاً با خدا و پیامبر او به جنگ برخاسته بود و سخت سوگند یاد مىکنند که جز نیکى قصدى نداشتیم ولى خدا گواهى مىدهد که آنان قطعا دروغگو هستند؛ توبه، آیه 107 .