آنچه مسلم است، قرآن بحث لفظى درباره‏ى مسجد ندارد، بل تعریف مسجد در قرآن براساس برداشت از مفاهیم آیات مربوط به مسجد طرح گردیده و انتظار بحث لفظى از قرآن در تعریف مسجد انتظارى شایسته نیست:

1 ـ قرآن معابد قبل از اسلام را مسجد خوانده است، یعنى جایى که خدا در آنجا خوانده شود. قرآن در یک جا به فرزندان حضرت آدم علیه‏السلام خطاب مى کند «زینت‏هاى خود را هنگام مسجد رفتن برگزینید»[1] و در جایى دیگر خطاب به بنى‏اسرائیل مى‏گوید «داخل مساجد مى‏شوند چنانکه اول بار داخل شدند»[2] این آیات نشانگر آن است که مسجد محل عبادت و عبادتگاه است.

2 ـ قرآن بر پایه‏ى عرف به مکانى که به اسم مسجد ساخته مى‏شود مسجد مى‏گوید هر چند از تمام اهداف عالیه مسجد تهى است و حتى نماز خواندن در آن ممنوع و حتى تخریب آن لازم باشد، مانند مسجد ضرار که قرآن با همین عبارت «مسجد ضرار» از آن یاد مى‏کند.

3 ـ مسجد به معناى سجده‏گاه، اعضاى هفتگانه سجده در بدن نیز در قرآن آمده است. چنانکه قرآن مى‏فرماید: «به راستى که مساجد (= سجده‏گاه‏ها) از آن خداست و کسى را با خدا نخوانید». بنابر قول مشهور معناى این آیه مواضع سجده است.

4 ـ چهارمین تعریفى که از کلمه‏ى مسجد در قرآن به دست مى‏آید، این است که مسجد به معناى همین مسجد معمولى و عرفى است. البته گاهى به معناى مساجدى خاص، همچون مسجدالحرام و مسجدالنبى و مسجد قبا و گاهى نیز به معناى عام آن یعنى همین مساجدى که در عرف امروز معمول است، متذکر گردیده.

5 ـ مسجد به معناى بیوت (= خانه‏هاى) پیامبران در قرآن وارد شده است.[3]