واژه‏ى «کارکرد Function در ادبیات علم جامعه‏شناسى به معناى نقش یا اثرى است که هر پدیده در زنجیره پدیده‏هایى که با آنها مرتبط است، باقى مى‏گذارد. یک رشته‏ى کنش اجتماعى منظم، کارکرد اجتماعى نامیده مى‏شوند».[1]

باید توجه نمود که این تعریف از «کارکرد»، تعریفى جامعه شناختى از ترجمه‏ى کلمه‏ى «Function» است. همین واژه در ادبیات علم مدیریت نیز استفاده مى‏شود. واژه «Function» در ادبیات علم مدیریت معناى بسیار محدودترى در قیاس با علم جامعه‏شناسى دارد که علماى مدیریت آن را مترادف «فعالیت» یا حتى «وظیفه» براى هر بخش سازمانى دانسته‏اند.

اگر بخواهیم در ادبیات علم مدیریت اصطلاحى هم ارز با واژه‏ى «Function» در علوم اجتماعى بیابیم شاید مناسب‏ترین اصطلاح، واژه «Mission» ترجمه شده به رسالت باشد.

هر چند کارکرد ابتدایى و اصلى مسجد، کارکرد نیایشى آن بوده است و از مساجد به صورت محلى براى برگزارى آیین‏ها و عبادات جمعى استفاده مى‏شده است، اما به هیچ وجه این کارکرد، یگانه کارکرد مساجد نبوده است. بنا بر پیش گفته روح جمعى در بسیارى از دستورات اسلام و عبادات اسلامى مرکوز است و علاوه بر آن اسلام اهمیت فراوانى براى اجتماع مؤمنان قائل است. یکى از دلایلى که فقط امور عبادى صرف در مساجد انجام نمى‏شده، تعریف اسلام از عبادت مى‏باشد. اسلام هر عملى را که به قصد قربت به خداوند متعال انجام گیرد، عبادت بر مى‏شمارد. با این پیش زمینه و همچنین به تأسى از سیره و سنت نبوى مساجد توانسته‏اند در زمینه‏هاى بسیارى در جوامع اسلامى نقش ایفا نمایند و خلاء وجودى بسیارى از نهادها را پر نمایند.