براساس تعالیم اسلامى، افزایش آگاهى و بصیرت از جمله مهمترین راههاى رسیدن بهمقصود است.
امام صادق علیهالسلام مىفرماید: «کسى که بدون بصیرت و بینش عمل کند همچون کسى است که در طریق و مسیر پیش نمىرود، از این رو هرچه بر تندى و حرکت خود بیفزاید، از مقصد دورتر مىشود».
و امام على علیهالسلام نیز مىفرمایند: «انسانى که بدون علم عمل مىکند، بیش از آن که اصلاحگر باشد مایه تباهى است».
بنابراین اساسىترین کارهایى که باید صورت گیرد، ایجاد زمینه آگاهى ائمه جماعت، هیأت امناى مساجد، نمازگزاران و نوجوانان و جوانان در باره اهمیت مطالعه و کتابخوانى در زندگى است، بنابراین پیشنهاد مىشود:
1 . برنامهریزى لازم براى آموزش ائمه جماعت و هیأت امناى مساجد توسط نهادهاى ذىربط درباره اهمیت وجود کتابخانه در مساجد و نقش کتاب و مطالعه در رشد و تعالى کودکان و نوجوانان.
2 . تبیین اهمیت مطالعه و کتابخوانى به کمک ائمه محترم جماعت براى نمازگزاران و کودکان و نوجوانان به منظور ایجاد آمادگى و انگیزه لازم و مشارکت در راهاندازى یا تقویت کتابخانه مساجد و استفاده از آن و معرفى کتابهاى مناسب در این زمینه به والدین.
3 . ایجاد زمنیه ارتباط مؤثر بین مساجد و مدارس به منظور تبادل تجربهها و دستیابى به اهداف مورد نظر از جمله جذب دانشآموزان به مساجد براى بهرهمندى از کتابخانه.
4 . تهیه مجموعهاى از کتابهاى علمى و آموزشى مورد نیاز دانشآموزان علاقهمند به شرکت در کنکور سراسرى دانشگاهها و مراکز آموزش عالى و تجهیز کتابخانههاى مساجد به این کتابها.
5 . ایجاد ارتباط با دستگاههاى اجرایى و نهادهاى فرهنگى و دولتى به منظور راهاندازى و توسعه و تجهیز کتابخانههاى مساجد، هم چنین با توجه به سیاستهاى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى مبنى بر واگذارى کتابخانههاى عمومى به بخش خصوصى و حمایت از این کتابخانهها و بررسى راهکارهاى اجرایى به منظور توافق بین مرکز رسیدگى به امور مساجد و این وزارتخانه پیشنهاد مىشود.
6 . برگزارى مسابقات کتابخوانى در سطح مساجد با توجه به شرایط سنى و نیازهاى مخاطبان با در نظر گرفتن همه جوانب (حداقل دو بار در سال).
7 . برگزارى نمایشگاه کتاب و نرمافزارهاى گوناگون، حداقل هر سال یک بار در شهرهاى کوچک، به منظور سهولت دستیابى به کتاب، چند مسجد مىتوانند مشترکا کتابهاى مورد نظر را تهیه و به صورت دورهاى اقدام به برگزارى نمایشگاه کنند.
8 . برگزارى مراسم جشن کتاب به مناسبتهاى گوناگون از جمله در هفته کتاب در مساجد و اجراى برنامههاى مفید و متنوع.
9 . اهداى کتاب مفید و سازنده به نوجوانان و جوانان براى تلاشها و کسب موفقیتها، توصیه مىشود همراه با کتاب جوایزى دیگر هم به این افراد اهداء گردد، تا خاطره خوشى از اهداى کتاب به ویژه براى کودکان بر جاى بماند.
10 . دعوت از هنرمندان، دانشمندان، شاعران و نویسندگان براى سخنرانى و بحث و گفتوگو با علاقهمندان و معرفى شخصیتهاى برجسته با برگزارى نمایشگاه کتاب از آثار آنان.
11 . تهیه جزوات آموزشى مناسب در باره نحوه بالا بردن کیفیت کار کتابخانههاى مساجد و نقل تجربههاى موفقیتآمیز و ارسال به کتابخانههاى مساجد سراسر کشور.
12 . برگزارى جشنواره کتابخانههاى موفق مساجد در هفته کتاب یا به مناسبتهاى دیگر به منظور معرفى تلاشگران این عرصه و ایجاد انگیزه در دست اندرکاران سایر مساجد.
13 . سعى شود تا حد امکان براى اعضاى کتابخانه و به ویژه کودکان و نوجوانان از روش قفسه باز استفاده شود، چرا که در معرض دید بودن قفسهها و دیدن کتابها از نزدیک و لمس کردن و ورق زدن آنها، در کتاب خوانى و مطالعه، تأثیرى مثبت دارد.
14 . انتخاب جوانان علاقهمند به عنوان کتابدار و برنامهریزى هماهنگ در سطح هر شهرستان، به منظور آموزش آنان و بهرهگیرى از فنآورى در اداره امور کتابخانه.
15 . تشویق واقفان و هیأت امناى مساجد براى ساخت فضاى مناسب کتابخانه در جوار مساجد.
منابع و مآخذ
1 . امیرى، محمود (1384)، رسالت مساجد در توسعه فرهنگ کتاب و کتاب خوانى، ماهنامه مسجد، ش 88 .
2 . انصارى، نوشآفرین (1382)، فصلنامه شوراى کتاب کودک.
3 . دفتر رهبرى (1380)، نگرشهاى موضوعى/ 3، کتاب و کتابخوانى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
4 . رهگذر، رضا (1370)، قلمرو ادبیات کودکان، تهران، حوزه هنرى سازمان تبلیغات اسلامى.
5 . شعارىنژاد، على اکبر (1373)، روانشناسى رشد (چاپ یازدهم) تهران، انتشارات اطلاعات.
6 . عباسزاده، عباس (1382)، فصلنامه پژوهشگران فرهنگ، سال اول، ش 4.
7 . فتح آبادى، رضا (1371)، اشاعه فساد فرهنگى و پوچگرایى، تهران، نشر بلیغ.
8 . فرحزاد، محمد (1375)، سال نامه کتابدارى، سال سى ام، دفتر بیست و چهارم و بیست و پنجم.
9 . قمى فرد، محمد (1379)، آشنایى با فعالیتهاى تربیتى و اجتماعى، تهران، نشر عابد.
10 . کاربشخ راورى، ماشاءاللّه، و فاطمه تویسرکانى راورى (1384)، نقش فعالیتهاى مکمل و فوق برنامه در پیشگیرى و کاهش آسیبها، مجموعه مقالات همایش علمى ـ کاربردى جایگاه فعالیتهاى مکمل و فوق برنامه، انتشارات رسانه تخصصى.
11 . کاربخش راورى، ماشاءاللّه (1378)، چگونه کودکان و نوجوانان را به مطالعه علاقهمند کنیم؟ چاپ اول، تهران، انتشارات مدرسه.
12 . کریمى، عبدالعظیم (1381)، رویکردى نمادین به تربیت دینى با تأکید بر روشها، تهران، انتشارات قدیانى.
13 . کلینى (1375)، اصول کافى/ 1، مترجم محمد باقر کمرهاى، تهران، انتشارات اسوه.
14 . مجیدى، موسى (1378)، راهنماى ایجاد و گسترش کتابخانههاى آموزشگاهى، تهران، انتشارات مدرسه.
15 . مدیریت امور کتابخانههاى عمومى استان کرمان (1384)، نگاهى اجمالى به وضعیت کتابخانههاى عمومى و قانون جدید و آیین نامههاى اجرایى تأسیس و نحوه اداره کتابخانههاى عمومى کشور.
16 . منصورى، جواد (1374)، جنگ فرهنگى علیه انقلاب اسلامى، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوى.
17 . هارت، راجراى (1380)، مشارکت کودکان و نوجوانان، ترجمه فریده طاهرى، تهران، دفتر پژوهش فرهنگى.
18 . یغما، عادل (1361)، فن تلخیص کتاب، تهران، کانون پرورش فکرى کودکان و نوجوانان.