نمایش صفحات

از مسلمات سیره نبى اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله این است که نخستین اقدام وى ساخت مسجد بود، مسجد قبا و آنگاه مسجد النبى  صلى‏الله‏علیه‏و‏آله و از این مسجد به عنوان پایگاهى براى نشر دین استفاده مى‏فرمود، از سیره نبى اکرم  صلى‏الله‏علیه‏و‏آله در باب مسجد استفاده مى‏شود که یک کارکرد مسجد، اقامه نماز جماعت است، بشارت دادند که سه وقت در بسیارى از مساجد اقامه جماعت مى‏شود و این بشارت ارزشمندى است، اما پیامبر اکرم  صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهبیش از آنکه نگاهش به مسجد فقط اقامه جماعت باشد، نگاهش به مسجد، پایگاه بود. پایگاه فرهنگى، اجتماعى، سیاسى و در عصر حضرت پایگاه اداره حکومت. پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله مسجد را پایگاه وحدت دل‏ها مى‏دید، لذا مسجدى که کانون تفرقه بود «مسجد ضرار» نامیده شده است که پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله دستور تخریب این مسجد را صادر کرد. مسجد از نگاه پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله پایگاه وحدت بود. ائمه جماعات باید بدانند که مواضع و سلیقه‏هاى گوناگون در هر جامعه آزاد گریزناپذیر است و ائمه جماعات مساجد باید به‏گونه‏اى رفتار کنند که مردم مساجد را خانه خود بدانند. باید در مساجد به سلیقه‏هاى گوناگون اهمیت داده شود؛ البته نه به قیمت تأثیرپذیرى در انحراف، پیامبر  صلى‏الله‏علیه‏و‏آله مساجد را پایگاه فرهنگى مى‏دید، لذا مسجد پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله کانون تلاش‏هاى فرهنگى بود که گاه خود پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله دستور مى‏دادند که حضرت على  علیه‏السلام معاذ بن جبل و دیگران کار آموزشى در مساجد انجام دهند. امام جماعت مدیریت دینى مسجد را بر عهده دارد. از این سخن سه منظر به‏نظر مى‏رسد: نخست، امام جماعت عالمى است که مردم به او اقتدا مى‏کنند و از این منظر روحانى بودن شرط نیست، بلکه عدالت شرط است. منظر دوم این‏که امام جماعت مدیر مسجد است، مسجد هیأت امنا، بسیج و خادم دارد، اما به‏طور طبیعى مدیریت مسجد باید با امام جماعت باشد، منظر سوم این است که امام جماعت یک عالم دینى است و نگاه مردم ما به امام جماعت از این منظر است و به حمداللّه‏ این در کشور ما نهادینه شده است و معناى این حرف این است که عالم مدیریت دینى مسجد را دارد و در حقیقت مدیریت مأمومین را و در این مدیریت چند مطلب باید مورد توجه قرار بگیرد؛ نخست این‏که مدیریت او باید جهت‏دار و معلوم باشد، یعنى چه مى‏خواهد بکند، باید چشم‏انداز آینده داشته باشد، مثلاً برنامه‏ریزى کند که در چند سال آینده مسجد باید داراى حوزه علمیه باشد و در سال‏هاى بعد افرادى از همان حوزه در خدمت مسجد باشند و بدانند که براى رسیدن به چشم‏انداز باید چه کنند. دوم این‏که امام جماعت باید در مدیریت خود کادرسازى کند. در هر مسجد عده‏اى را مى‏بینیم که زمینه رشد بیشترى دارند. انقلاب ما این‏ها را پدید آورد و اصل جرقه انقلاب ماهم از طریق کسانى بود که به وسیله علما پرورش یافته بودند، اکنون هم همین گونه است، هر صالحى که شما مى‏پرورید در هر کجا به عنوان چراغ دین به‏شمار مى‏رود کادرسازى کردن براى دین از جمله مهم‏ترین کارهایى است که باید در مدیریت مساجد به آن توجه شود. تلاش کنیم موضع اتخاذ کنیم، اما موضع ما جداى از جریان‏هاى سیاسى باشد موضع ما باید موضع دین باشد، و باید
هرجا احساس تکلیف کردیم، حرف‏مان را بزنیم، اگر موضع ما موضعى سیاسى باشد به صورت ابزارى در دست سودجویان و دشمنان قرار خواهیم گرفت. باید مطابق دستورات فلان حزب و فلان شخص حرکت نکنیم، ولى اگر موضع ما موضع دین باشد، آزادانه در راه دفاع از حقانیت دین و بدون نیاز به هیچ کس و حزب، حرف‏مان را خواهیم زد، چنان‏که دیدید در باره حضور زنان در ورزشگاه‏ها مخالفت مراجع را در پى داشت و مورد نقد قرار گرفت و این همان موضع دینى ائمه جماعت است. نکته دیگرى که در این مدیریت دینى تلاش شود دین دکان نشود، (چرا که وقتى دکان شد مى‏شود ضد تبلیغ). اگر دین دکان شود و جوان بفهمد که فلان روحانى و فلان امام جماعت به لحاظ پول به منبر مى‏رود و براى پول به تبلیغ دین مى‏پردازد، قاعدتا از او خواهند برید. شما ائمه جماعات باید به گونه‏اى رفتار کنید که آن کاسب و آن تاجر و سرمایه‏دار احساس کند که به شما نیاز دارد و هیچ چیز را نباید با عزت و عظمت خود عوض نماییم. در مدیریت دینى آنچه مهم است مسئله ارائه تصویر درست از دین است. دغدغه ما این است که تبیین دین تخصص لازم دارد. سعى کنیم که در مسئله تبلیغ دین از صاحب‏نظرانى که دین را مى‏شناسند استفاده کنیم. افرادى که در حوزه درس خوانده‏اند و بحمداللّه‏ ما در حوزه‏هاى علمیه خود طلبه‏هاى بسیار فاضلى داریم که معروف نیستند، ولى شما مى‏توانید از آنان دعوت کنید و در صورت لازم بپرورانید. باید بدانید که کسى مى‏تواند دین را بیان کند که دین شناس باشد. در زمان حاضر متأسفانه برخى افراد که مایه دینى نداشتند، سخنگوى دین شده‏اند و آنانى که مطالعه‏شان در حد دو یا سه کتاب است، چگونه مى‏توانند در باره دین صحبت کنند؟ کسى که امام جمعه و امام جماعت است و مسئولیت دین در هر نهاد دارد، رفتارش مستقیما در تبلیغ دین تأثیرگذار است، گاهى عالمى در نهایت زهد است، ولى فرزندش، همسرش، دامادش، آبروى او را مى‏برند، یک عالم دینى نمى‏تواند در باره ایشان بگوید که به من ربطى ندارد دشمن در پى این است که ببیند دختر فلان روحانى بدحجاب است و همسرش خداى ناکرده با وضعى نامناسب مى‏گردد و این براى هر روحانى، محلى از اشکال است. مردم با دیدن این صحنه خواهند گفت که اگر او توانایى داشت فرزندان و خانواده خود را اصلاح مى‏کرد. ضمنا مشخص بودن زمان سخنرانى، نشاط مستمعین در هنگام سخنرانى، خلاصه‏گویى و اختصار و تنوع در تبلیغ در قالب مدیریت مسجد توسط ائمه جماعات نکات حائز اهمیتى است که باید مدّنظر باشد. آنچه کشور ما را در مواقع اضطرارى از خطر مى‏رهاند همین مساجد و ائمه جماعات مساجد است که با تلاش‏ها و زحمات مرکز رسیدگى به امور مساجد به مدیریت حجت‏الاسلام والمسلمین ابراهیمى سامان یافته و این شبکه عظیم دین مساجد را در سراسر کشور به هم متصل مى‏کند. امیدواریم که این مرکز را هر روز با نشاط‏تر ببینیم و شاهد آن باشیم که این سفیران نور یعنى ائمه جماعات هر روز بهتر از گذشته به رسالت خود عمل مى‏کنند.