شجره طیبه بسیج، این یادگار گرانقدر امام راحل قدس‏سره، که از مهم‏ترین ثمرات این انقلاب به‏شمار مى‏آید، به دستور امام خمینى قدس‏سره در سال 1358 تشکیل شد. در اینجا برخى از دیدگاه‏ها و نظرات مقام ولایت در باره این نهاد مقدس ذکر مى‏کنیم:

1 ـ مساجد پایگاه‏هاى اصلى و همیشگى بسیج

مساجد در طول تاریخ، پایگاه و کانون اصلى مسلمانان در فعالیت‏هاى مختلف بوده است و مسلمانان با تأسى از روحانیت و علما، همیشه و در همه حال، مدافع اسلام و مقدّسات دینى بوده‏اند. در بیشتر تحرکّات ضد استکبارى، که در طول تاریخ صورت گرفته است، همانند انقلاب اسلامى ایران، ریشه و کانون اصلى مبارزان در مسجد بوده است.

امام خمینى قدس‏سره که از بینش و دید سیاسى بالایى برخوردار بودند، از این مهم غافل نبودند و برآن تأکید داشتند و مساجد را به عنوان پایگاه اصلى بسیج براى جذب بسیجیان معرفى کردند.

مقام معظم رهبرى مدظله‏العالى نیز براین موضوع تأکید نموده‏اند: «مساجد باید همچنان به صورت پایگاه بسیج باقى بماند و بسیج باید مطیع مسجد، حامى مسجد، عامل به قرآن و حافظ قرآن باشد».[1]

2 ـ حفظ توان نظامى و رزمى بسیج

امام خمینى قدس‏سره تأکید فراوانى بر حفظ قواى رزمى بسیج، که پشتوانه انقلاب در مقابل تعرضات دشمنان است؛ داشتند و در این زمینه فرموده‏اند: «مملکت اسلامى باید همه‏اش نظامى باشد و تعلیمات نظامى داشته باشد باید این‏طور باشد که یک مملکتى که 20 میلیون جوان دارد، 20 میلیون تفنگدار داشته باشد و 20 میلیون ارتشى داشته باشد، و یک چنین مملکتى آسیب‏پذیر نیست».[2]

مقام معظم رهبرى نیز با تأکید براین موضوع فرموده‏اند: «آمادگى رزمى و سازمان‏دهى همه نیروهاى رزمنده ضامن صلح پایدار است».[3]

3 ـ جهانى شدن بسیج

امام خمینى قدس‏سره با شناختى که از بسیج و قدرت سرشار آن در مقابله با ستم و بیداد داشتند، براین عقیده بودند که بسیج و تفکر بسیجى باید تبدیل به یک تفکر جهانى شود که تمامى مستضعفان جهان بتوانند در مقابل ستم ستمگران بایستند و با همین قدرت، تمامى مشکلات خود را حل کنند. ایشان در این زمینه مى‏فرماید: «من امیدوارم که این بسیج عمومى اسلامى، الگو براى تمام مستضعفین جهان و ملت‏هاى مسلمان عالم باشد و قرن پانزدهم (قمرى) قرن شکستن بت‏هاى بزرگ و جاى‏گزینى اسلام و توحید به جاى شرک و زندقه، و عدل و داد به جاى ستمگرى و بیدادگرى و قرن انسان‏هاى متعهد به جاى آدم‏خواران بى‏فرهنگ باشد».[4]

4 ـ بسیجى بودن؛ افتخار همیشگى

امام خمینى قدس‏سره در جاهاى گوناگون و با بیانات خود، بر تبیین جایگاه و مقام رفیع بسیج و بسیجى، اهتمام مى‏ورزیدند و آن را افتخار و ارزشى دنیوى و اخروى مى‏دانستند. ایشان در این زمینه فرموده‏اند: «بسیج لشکر مخلص خداست» و «من همیشه به خلوص و صفاى بسیجیان غبطه مى‏خورم و از خدا مى‏خواهم که من را با بسیجیانم محشور فرماید».

مقام معظم رهبرى نیز در این باره مى‏فرماید: «بسیجى بودن یک ارزش است و این مسئله باید به عنوان فرهنگ و اصل در نظر گرفته شود و این ارزش همچنان باقى بماند».

5 ـ نگهبانى از امنیت ملى

نگهبانى از امنیت ملى موضوع مهمى است که همواره مورد توجه حضرت امام خمینى قدس‏سره و امروزه مقام معظم رهبرى قرار دارد.

حضرت امام قدس‏سره در این باره مى‏فرماید: «بسیج ملى باید همیشه مراقب باشند؛ رفت‏وآمدهاى مشکوک را در نظر داشته باشند».[5]

همچنین فرمودند: «دفاع از اسلام و کشور اسلامى امرى است که در موقع خطر، تکلیف شرعى، الهى و ملى است و بر تمام قشرها و گروه‏ها واجب است».[6]

مقام معظم رهبرى حضرت آیه‏اللّه‏ خامنه‏اى دام‏ظلّه‏العالى نیز در این زمینه مى‏فرماید: «اگر بسیج و نیروهاى مردمى نبود و امام بزرگوار از نیروى ایمان و عشق مردم در سازماندهى این عناصر مؤمن و نورانى در سراسر کشور، اقوام مختلف، مرزداران و عشایر، جوانان و دانشگاهیان، روحانیون و دانش‏آموزان و پیرمردان و زنان و دختران جوان و سایر اقشار ملت، استفاده نمى‏کرد و این انبوه عظیم نیروى فعال را به وجود نمى‏آورد، بدون شک، جمهورى اسلامى نمى‏توانست در مقابل این همه توطئه، خباثت، دشمنى و سنگ‏اندازى مقاومت کند».[7]

6 ـ تشکیل ارتش 20 میلیونى

حضرت امام قدس‏سره بر تشکیل ارتش 20 میلیونى تأکید فراوان داشتند و در این زمینه مى‏فرمودند: «بار دیگر تأکید مى‏کنم که غفلت از ایجاد ارتش 20 میلیونى سقوط در دام دو ابر قدرت جهانى را به دنبال خواهد داشت. من از تمام بسیجیان، خصوصا فرماندهان عزیز آن تشکر مى‏کنم و از دعاى خیر براى این فرزندان با وفاى اسلام غفلت نخواهم نمود».

7 ـ بسیج؛ رمز بقاى انقلاب اسلامى

امام خمینى قدس‏سره توصیه‏هاى فراوانى بر تقویت و حمایت مسئولان از بسیج داشتند و با بیانات گوناگون، اهمیت و جایگاه آن را در جامعه روشن مى‏ساختند؛ از جمله اینکه مى‏فرمودند: «اگر در کشورى نواى دلنشین تفکر بسیجى طنین‏انداز شد، چشم طمع دشمنان و جهان خواران از آن دور خواهد شد، و الاّ هر لحظه باید منتظر حادثه ماند».[8]

در جاى دیگر فرموده‏اند: «من دست یکایک شما بسیجیان، پیشگامان رهایى، را مى‏بوسم و مى‏دانم که اگر مسئولین نظام اسلامى از شما غافل شوند به آتش دوزخ الهى خواهند سوخت».[9]

مقام معظم رهبرى نیز در این زمینه مى‏فرماید: «مسئله بسیج مسئله بسیار مهمى است، البته این مسئله در نظام جمهورى اسلامى همیشه جدى گرفته شده است. شخص حضرت امام خمینى قدس‏سره و بقیه مسئولان و مردم بسیج را جدى گرفته و از این پس هم باید کوشش کنیم که مسئله بسیج همچنان جدى گرفته شود و یک حالت روانى اهتمام به بسیج در سطوح مختلف مسئولان و در گستره زندگى مردم باقى بماند».[10]

8 ـ همه جانبه بودن فعالیت‏هاى بسیج

از مهم‏ترین دیدگاه‏هاى امام خمینى قدس‏سره و مقام معظم رهبرى در مورد بسیج، پرهیز از یک جانبه‏نگرى نسبت به آن است. ایشان معتقد بوده‏اند که فعالیت‏هاى بسیج را علاوه بر مسائل نظامى، باید در امور دیگر نظیر فرهنگى آموزش و علمى گسترش داد.

امام خمینى قدس‏سره در این باره فرمودند: «امید آن دارم که در بسیج همه جانبه آموزش نظامى و عقیدتى و اخلاقى و فرهنگى، با تأیید خداوند موفق باشند».[11]

مقام معظم رهبرى مدظله‏العالى با تأکید براین دیدگاه فرموده‏اند: «بسیج را نباید صرفا یک نهاد نظامى دانست، بلکه اگر بسیج وارد عرصه‏هاى علمى و سیاسى نیز بشود، موفق و سربلند بیرون مى‏آید».[12]