نمایش صفحات

اینک جهت تبیین بایستگى توجه به مساجد مجازى و توصیف نحوه کارکرد آن، به برخى مزایاى مسجد مجازى اشاره مى‏کنیم.

 

1 ـ محدودیت زمانى و مکانى ندارد

جهان فیزیکى با محدودیت‏هاى مکانى و زمانى روبروست و مساجد هم از این قانون مستثنا نیستند. حقیقت آن است محدودیت مساجد از نظر مکانى،عبارتست از عدم گسترش و پراکنش مناسب مساجد. حقیقت آن است که این مأمن مسلمین و رسانه دینى، در همه اماکن مورد نیاز در دسترس نیست.[1]

    هرچند احتمال دارد دیدگاه سنتى‏گرا با این مقوله آشتى نداشته باشدولى با همین مسجد مجازى مى‏توان بیماران و... که توان حضور در مسجدفیزیکى ندارند را در مسجد مجازى بهره‏مند ساخت. بالاخره یادمان باشد که جذب کردن نسبى بهتر از نیامدن هرگزى جوانان به مسجد است.

 

2 ـ تعاملى

به ظاهر میان تبلیغ دین در فضاى مجازى و دنیاى واقعى، تفاوت در محتوا نیست،بلکه تفاوت در ابزار است؛ تبلیغ دین در فضاى مجازى محدودیت‏ها و امکاناتىدارد؛ همان‏گونه که تبلیغ در دنیاى واقعى با این محدودیت‏ها و امکانات مواجه است.[2] به‏عنوان مثال مخاطبان رسانه سنتى تلویزیون، مناسک مذهبى را
مى‏بینند ولى در اینترنت قادر به انجام آن هم هستند. اجراى مراسم و مناسکمذهبى در فضاى واقعى لذت بیشترى دارد، اما اینترنت به کمک ویدئوکم‏هاو مانند آن، این امکان را فراهم کرده است که از طریق آن حتى زیارت کرد و احساس انجام مناسک دینى در افراد ایجاد نمود. درحالى  که تلویزیون نمى‏تواند چنین امکانى را در اختیار ما قرار دهد و تنها نقش روایت‏گرى دارد.[3]

    از این‏روى به باور برخى[4] اینترنت از سایر رسانه‏ها تفاوتى اساسى دارد. به زعم ایشان، اینترنت، یک رسانه نیست بلکه فضایى رسانه‏اى است. در واقع ماهم در اینترنت و هم با اینترنت زندگى مى‏کنیم.

 

 

 

3 ـ تولید انبوه

به‏طور تقریبى هر سه ماه یک بار توسعه وب، دو برابر مى‏شود. اما این رشد روزافزون، کاملاً نابرابر توزیع شده است. در حالى که آمریکا و کانادا 63%، اروپا 4/22% و استرالیا، ژاپن و نیوزیلند 4/6% از کامپیوترهاى متصل به اینترنت رادر اختیار دارند، بقیه کشورهاى آسیایى و آفریقایى تنها 9/5% از این کامپیوترها  را در خود جاى داده‏اند. 83% کاربران اینترنت در آمریکا، 6% در اروپا، 3% در اقیانوسیه و 8% در بقیه قاره‏هاى دنیا قرار دارند. نگاهى به وضعیتو موقعیت زبان‏هاى مختلف در اینترنت میزان سلطه زبان‏هاى غربى را نشان مى‏دهد. در میان کسانى که از اینترنت استفاده مى‏کنند، 3/51% به انگلیسى سخن مى‏گویند و عرب زبانان کمتر از 1% استفاده کنندگان را تشکیل مى‏دهند.[5]

     بیش از 80 درصد کل اطلاعاتى که در بیش از 100 میلیون رایانه سرتاسر جهان ذخیره شده به زبان انگلیسى است. این در حالى است که کمتر از 5%اطلاعات موجود در فضاى وب، در باره دین است.[6] مسجد مجازى مى‏تواند خلأ نیاز به معنویت و دین را در محیط سایبر پر نماید و عرصه اینترنت را نیز اخلاقى و ارزشى نماید. در آن صورت اینترنت دیگر تهدید نخواهد بود. بلکه همه خانواده‏ها از حضور فرزندان خود در این محیط، احساس رضایت نیز خواهند نمود. یادمان باشد خواه و ناخواه، این غول رسانه‏اى به درون خانه‏هاىما نفوذ کرده است، به جاى منع، مى‏توان این را مدیریت نمود و بلکه از این ابزار بر علیه دشمن بهره برد. دشمن با این ابزار درصدد ربودن اندیشه جوان اسلامى و ایرانى است با دینى کردن آن مى‏توان گستره انبوهى از جوانان غیر دینى را با آموزه‏هاى اسلامى، آشنا ساخت.

 

4 ـ پرسش صریح

اگر انسان طالب شهرت است این تنها یک روى سکه از حیات انسانى  است. پاره دیگر از زندگى انسانى، گرایش به انزوا گزینى دارد. در این بخش انسان دوست ندارد که همه از اسرار او با خبر باشند. از این روست که برخى سؤالات در ذهن انسانى هست که بى‏پاسخ است، نه از آن جهت که پاسخى ندارد بلکه از آن جهت که پرسشگر آن را جزو اسرار خود دانسته و با پرسیدن آن سؤال، گویى پاره‏اى از خلوت خود را برملا کرده است.

     امروزه برخى بین «سؤال» و «مسئله» فرقى مطرح مى‏کنند، که دقیقا به این بحث برمى‏گردد. زیرا طرف در درون خود با «مسئله»اى درگیر است لیک اگر آن را بپرسد، بخشى از اسرار او فاش خواهد شد لذا آن را در قالب «سؤال» که قدرى نامرتبط با «مسئله»اش است، مى‏پرسد. این نحو پرسیدن، نمى‏تواند پاسخمناسبى به «مسئله» جوانان باشد. مسجد مجازى، بهترین فضا براى طرح خودِ «مسئله» نه «سؤال» است. تا طرف مستقیما با «مسئله» خود درگیر شود و پاسخى کاملاً مرتبط با «مسئله» خود دریافت دارد. بى‏آنکه حتى بخش کوچکى از اسرار او فاش گردد.

     یکى از ویژگى‏هاى اصلى فضاى مجازى، ایجاد محیطى براى مطرح کردن سؤال‏هاى ناگفتنى در دنیاى واقعى است. جوانان گاهى براى پرسیدن برخى سؤال‏ها به‏صورت چهره به چهره، حیا پیشه مى‏کنند. بنابراین فضاى مجازى این امکان را مى‏دهد که درد و دل‏هاى ناگفتنى، گفتنى شود.


 

 


خانه تن را بساز! باغچه و گلشنى

 گوشه دل را بساز! مسجد آدینه‏اى



ملک الشعراى بهار


 

 

 



[1]  .  براى مشاهده آمار در این باره به ص 117 مراجعه فرمایید.

[2]  . www.iqna.ir/fa/news_detail.php?ProdID=301380

[3]  .  همایش آسیب‏شناسى فرهنگ عاشورا در رسانه‏هاى مجازى، دکتر مسعود کوثرى،مدیر گروه ارتباطات دانشگاه تهران.

 www.ictfarajoo.com/Default.aspx?TabId=62&atId=74

[4]  .  دکتر مسعود کوثرى، مدیر گروه ارتباطات دانشگاه تهران.

[5]  .  آشنا، حسام‏الدین، مقاله «اینترنت و امنیت فرهنگى ـ سیاسى» ص 233 .

[6]  .  جمشیدى، احمد، مقاله «اینترنت، قاره ششم»، ص 41 .