اینک بایسته‏ها و جایگاه مسجد در سند چشم‏انداز ایران اسلامى را به تحلیل مى‏نشینیم.

                              «جامعه‏ى ایرانى در افق این چشم‏انداز چنین
                         ویژگى‏هایى خواهد داشت: ... الهام بخش، فعال و مؤثر در
                         جهان اسلام با... ، جامعه‏ى اخلاقى، نواندیشى و پویایى
                         فکرى و اجتماعى، تأثیرگذار بر همگرایى اسلامى
                         و منطقه‏اى براساس تعالیم اسلامى و اندیشه‏هاى
                         امام خمینى  قدس‏سره».[1]

    با توجه به پدیده نامیمون رسانه‏هاى تبلیغى غرب و نیز صهیونیسم و وهابیت در منطقه که هر دو دست به دست هم داده تا «همگرایى اسلامى و منطقه‏اى»[2] را به هم زنند، آیا نباید تنها درمان این درد یعنى «تعالیم اسلامى و اندیشه‏هاى امام خمینى قدس‏سره»[3] را با استفاده از این فناورى آن‏هم در قالب مسجد به گوش این مردم رساند!؟ یادمان باشد که پیام امام خمینى قدس‏سره در دوران نهضت انقلاب اسلامى ایران نیز از طریق مساجد به گوش همگان رسید.

     تنها راه اشاعه این پیام مقدس، مسجد مى‏تواند باشد. از این‏روست که دشمن هماره با آن مخالف است. مسترهمفر جاسوس بریتانیا در خاطراتش مى‏نویسد:

                              «از بناى مساجد... به هر صورت باید جلوگیرى شود».[4]

     به عبارت «به هر صورت» توجه نمائید. این همچنان سیاست راهبردى استکبار است.

     مگر نه آن است که «جامعه‏ى ایرانى در افق این چشم‏انداز[بیست ساله]... برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناورى»[5] باید باشد. آیا این نیروها را نباید مسجد تربیت کند؟ مگر نه آن است که مسجد محل پرورش و آموزش بوده است؟  آیا تا امام جماعتى که خود براین ویژگى‏هاآراسته نگردد، مى‏تواند الگوساز باشد تا جوان «از دانش پیشرفته برخوردار»[6] و «توانا در تولید علم و فناورى»[7] گردد؟ علامه طباطبایى قدس‏سره در بحث روایى ذیل آیه «اقیموا وجوهکم عند کل مسجد»[8] نقل مى‏کند که منظور «ائمه» مى‏باشند و توضیح مى‏دهد که مراد از ائمه، امامان جماعت هستند. ایشان در ادامه بحث روایى اضافه مى‏کند که منظور از «خذوا زینتکم عند کل مسجد»[9] نیز «ائمه» مى‏باشند.[10]

    نکته جالب آن‏که، سند چشم‏انداز، تربیت این نیروها را «متکى بر سهم برتر منابع انسانى و سرمایه‏ى اجتماعى»[11] نموده است. چه سرمایه اجتماعى فرا از مسجد و چه منابع انسانى‏اى بهتر از نیروى‏هاى مؤمن مسجدى؟ چرا که علم مطلوب در سند چشم‏انداز، علم دینى و دین علمى است نه علم سکولار. و لازمه دست یافتن به علم دینى تربیت نیروى‏هاى علمى آینده در قالب مسجد است.[12]

    آیا تربیت نیروى ایرانى با ویژگى‏هاى «فعال، مسئولیت‏پذیر، ایثارگر، مؤمن، رضایت‏مند، برخوردار... متعهد به انقلاب و نظام اسلامى و شکوفایى ایران و مفتخر به ایرانى بودن»[13] بخشى از وظیفه مسجد به جوانان را گوشزد نمى‏کند. از کارکردهاى مسجد مى‏توان به نقش آن در پرورش افراد اشاره کرد که حکومت دینى بدان‏ها نیاز دارد. زیرا مسجد، بار هدایت فکرى و تربیتى نیروهاى جامعه را بر دوش دارد.[14] در سایه رفت وآمد به مسجد، خلق‏وخوى‏ها و آداب و منش‏هاى افراد تا حد زیادى، هویدا مى‏گردد. این تربیت و شناسائى در روابط افراد با یکدیگر سازنده مى‏باشد. زیرا حاکمیت اسلامى مى‏تواند از این رهگذر، نیروهاى متعهد و کارآمد خود را بشناسد.[15]

    مسجد براى این دو امر مهم براى حکومت اسلامى نقش‏آفرینى مى‏کند. همچنان که در دوران انقلاب و دفاع مقدس فرماندهان و نیروهاى مردمى همه تربیت یافته‏گان مسجد بودند. امروزه نیز براى گزینش و تربیت افراد براى مدیریت سیاسى کشور باید از مسجد مدد گرفت. مگر نه آن است که در زمان نهضت مقدس انقلاب و نیز دوران هشت سال دفاع مقدس همین مسجد نیروى‏هایى را درست با همین شاخص‏ها تربیت کرد؟ اینک نیز با پدیده تحول، آیا نباید در خود تحولى درانگیزد و باز به پرورش چنین انسان‏هایى که ایران 1404 نیاز دارد، اقدام نماید. باز بیان رهبر فرزانه را بیاورم که بر «لزوم استقبال از تحولات و پرهیز از ایستایى و رکود»[16] خاطرنشان کردند.