سؤال 45 ـ آیا تکدّى و تقاضاى کمک از دیگران در مسجد جایز است؟ به‏طور کلى، تکدّى و تقاضاى کمک از دیگران عملى ناپسند و مذموم است. متأسفانه حتى گاهى مشاهده مى‏شود که برخى افراد با وجود بى‏نیازى، با زیر پاگذاشتن شخصیت و حرمت انسانى، به این کار عادت کرده، آن را به نوعى «شغل» خود قرار داده‏اند! در ناپسندى تکّدى، همین بس که در صورت احتیاج هم در روایات از آن نهى شده است. امام باقر علیه‏السلام در مقام نکوهش این عمل، خطاب به محمّد بن مسلم مى‏فرمایند: «یا محمّد، لو یَعلمُ السائلُ ما فى المسألةِ مَا سَألَ أحدٌ أحدا و لَو یَعلمُ المُعطى ما فِى العطیة ما ردَّ أحدٌ أحدا»؛[1] اى محمّد! کسى که از دیگرى درخواست کمک مى‏کند، اگر مى‏دانست که سؤال کردن چه آثار زیان‏بارى به‏دنبال دارد، هرگز سؤال نمى‏کرد. و اگر آنکه چیزى به سائل مى‏دهد، مى‏دانست که عمل او چه پاداشى دارد هیچ‏گاه سائلى را رد نمى‏کرد. آن‏گاه امام باقر علیه‏السلام فرمودند: اى محمّد! کسى که در حال بى‏نیازى، از مردم تکدّى مى‏کند، روز قیامت در حالى که گوشتى بر صورت ندارد، خداوند متعال را ملاقات مى‏کند.

          تکدّى و درخواست سؤال در مجالس و به طور آشکار، در همه مکان‏ها مورد نهى قرار گرفته است. امام صادق علیه‏السلام مى‏فرمایند: «قال رسول‏اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: لا تَسألُوا اُمّتی فی مجالسها فتبخُلوها»؛[2] رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمودند: از امّت من در میان مجالس و اجتماعات تقاضاى کمک نکنید. این کار باعث مى‏شود که آنان را (در صورتى که چیزى به شما ندهند) بخیل بشمرید.

          برخى از دیگر روایات، به کتمان حاجت سفارش مى‏کنند. بنابراین، کراهت تکدّى در صورت احتیاج و حرمت آن در صورت بى‏نیازى اختصاص به مسجد ندارد. البته چنانچه افراد نیکوکار هر از گاهى براى مصارف خیر و کمک به مستمندانى که خود مى‏شناسند، اقدام به جمع‏آورى بخشش‏ها و انفاقات مؤمنان بکنند، کراهتى ندارد؛ زیرا بر این عمل، عنوان کمک و تعاون بر «برّ و تقوا» صادق است و نه تکدّى و سؤال.