سؤال 80 ـ نهى از ورود کودکان به مسجد براى چیست؟

مسجد جایگاه عبادت، محل راز و نیاز مخلوق با خالق و خلوتگه تسویه نفس از آلودگى‏هاست. خوشا به حال کسى که از کودکى با این مکان مقدّس مأنوس و همدم باشد. گاهى دیده مى‏شود بعضى افراد از ورود کودکان به مسجد و حضور آنان در برنامه‏ها جلوگیرى مى‏کنند و توجه ندارند که این کار چه عواقبى به دنبال دارد! و چه نقشى در ذهن کودک ترسیم مى‏شود! راننده‏اى مى‏گفت: چهل سال است از شرکت در مجالس مذهبى و حضور در مساجد گریزانم! وقتى علت آن را جویا شدم، از خاطرات کودکى و برخورد نامناسب بزرگ‏ترها با کودکان سخن مى‏گفت! به راستى، چرا؟

          اما در روایتى از پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله نقل شده است: «جَنِّبوا مساجِدَکم صِبیانَکم و مجانینکَم»؛[1] دیوانگان و کودکان را از مساجدتان دور نگه دارید. باید توجه داشت که نهى از حضور این دو دسته شاید به این دلیل بوده که مسجد محلى مقدّس و مطهّر است و ممکن است کودکان ناخودآگاه مسجد را آلوده کنند و یا دیوانگان به خاطر نداشتن سلامت عقلى، نظم مسجدرا به هم بریزند. ولى آیا نهى عمومیت دارد و شامل همه کودکان مى‏شود، حتى آن‏ها که خوب و بد را تشخیص مى‏دهند؟ چنین نیست. شهید ثانى قدس‏سره ذیل بحث از روایت مزبور مى‏نویسد: مقصود آن دسته از کودکانى است که انسان به طهارت آنان اطمینان ندارد و ممکن است مسجد را آلوده کنند و یا بچه‏هایى که خوب و بد را تشخیص نمى‏دهند. اما کودکانى که انسان به طهارت آنان اطمینان دارد، نه‏تنها راه دادن آنان به مسجد مکروه نیست، بلکه سزاوارتر آن است که آن‏ها را به مسجد بیاورند؛ همچنان که مستحب است کودکان را پیش از بلوغ به نماز عادت دهند.[2]

         نتیجه آنکه آوردن کودکان به مسجد نه‏تنها مانعى ندارد، بلکه این ما هستیم که باید برخورد مناسب و لطیف با آنان داشته باشیم. تا خاطرات خوبى را از بودن در این مکان در ذهن آن‏ها ترسیم کنیم و تا حد ممکن، آنان را تشویق هم بکنیم، و بالاخره آنکه آیا شایسته نیست با شرکت دادن کودکان در نظافت و پاکیزه کردن مساجد، آنان را به‏طور عملى با احکام مسجد آشنا کنیم؟