1 . عِدَّةٌ من أَصحابنا عن احمد بن محمد، عن احمد بن أبى‏داود عن عبداللّه‏ بن أبان قال: دَخَلْنَا عَلى أَبِى‏عَبْدِاللّه‏ِ علیه‏السلام فَسَأَلْنَا أَفِیْکُمْ أَحَدٌ عِنْدَهُ عِلْمُ عَمِّى زَیْدِ بْنِ عَلِىٍّ؟ فَقالَ: رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ: أَنَا عِنْدِى عِلْمٌ مِنْ عِلْمِ عَمِّکَ کُنَّا عِنْدَهُ ذَاتَ لَیْلَةٍ فِى دَارِ مُعَاوِیَةَ بْنِ اِسْحاقَ الْأَنْصَارِى اِذ قَالَ: اِنْطَلِقُوا بِنَا نُصَلِّى فِى مَسْجِدِ السَّهْلَةِ فَقَالَ أَبُوعَبْدِاللّه‏ِ علیه‏السلام: وَ فَعَلَ؟ فَقالَ: لاَ جَاءَهُ أَمْرٌ فَشْغَلَهُ عَن الذَّهَابِ، فَقَالَ: أَمّا وَاللّه‏ِ لَوْ أَعَاذَاللّه‏ بِهِ حَوْلاً لَأَعَاذَهُ أَمَا عَلِمْتَ أَنَّهُ مَوْضِعُ بَیْتِ اِدْرِیسَ النَّبِىّ علیه‏السلام وَالَّذِى کَانَ یَخِیْطُ فِیهِ وَ مِنْهُ سَارَ اِبْرَاهِیمُ علیه‏السلاماِلَى الَْیمَن بِالْعَماقِلَةِ وَ مِنْهُ سَارَ دَاوُدُ اِلَى جَالُوتَ و انَّ فِیْهِ لَصَخْرَةً خَضْرَاءَ فِیها مِثالُ کُلِّ فَبِىٍّ وَ مِنْ تَحْتِ تِلْکَ الصَّخْرَةِ أُخِذَتْ طِیْنَةُ کُلِّ نَبىٍّ وَ اِنَّهُ لَمُناخُ[1] الرَّاکِبِ، قِیْلَ: وَ مَنِ‏الرَّاکِبُ؟ قَالَ: الْخَضِرُ علیه‏السلام.[2]

         عبداللّه‏ بن ابان مى‏گوید من و جمعى دیگر بر امام صادق علیه‏السلام وارد شدیم؛ حضرت سؤال کردند: آیا در میان شما کسى هست که چیزى از عمویم زید بن على بداند؟ مردى از آن گروه گفت: در نزد من چیزى از علم عمویتان هست؛ شبى با او در خانه‏ى معاویه بن اسحاق انصارى بودیم که فرمود: همراه من آیید تا در مسجد سهله نماز بگزاریم. امام علیه‏السلام پرسیدند: آیا در مسجد نماز خواندید، مرد گفت: خیر کارى پیش آمد که مانع از رفتن شد. امام علیه‏السلام فرمودند: به خدا سوگند اگر یک سال هم در آنجا به خدا پناه مى‏برد، پناه داده مى‏شد. مگر نمى‏دانید آنجا جایگاه ادریس پیامبر علیه‏السلام است و محلى است که در آنجا خیاطى مى‏کرد. و از همان‏جا حضرت ابراهیم علیه‏السلام به سوى عماقله حرکت کرد و از آنجا داود علیه‏السلام به سوى جالوت حرکت کرد و در این مسجد صخره‏اى سبز رنگ وجود دارد که در آن صورت و مثال همه‏ى پیامبران است و در زیر آن صخره خاکى است که پیامبران از آن آفریده شده‏اند و آنجا جایگاه راکب است؟

گفته شد: راکب کیست؟ حضرت فرمودند: حضرت خضر علیه‏السلام.

          2 .  محمد بن یحیى، عن على بن الحسن بن على، عن عثمان، عن صالح بن أبى‏الأسود قال: قال أبُوعَبْدِاللّه‏ِ علیه‏السلام وَ ذُکِرَ مَسْجِدُ السَّهْلَةِ فَقالَ: أَمّا اِنَّهُ مَنْزِلُ صَاحِبِنَا اِذَا قَامَ بِأَهْلِهِ.[3]

         صالح بن أبى‏الأسود مى‏گوید: امام صادق علیه‏السلام مسجد سهله را یادآور شد و فرمودند: هنگامى که امام عصر علیه‏السلام قیام کنند، جایگاه ایشان مسجد سهله خواهد بود.

          3 . محمد بن یحیى، عن عمرو بن عثمان، عن حسین بن بکر عن عبدالرحمن بن سعیدالخزاز عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام قال: بالکوفة مسجد یقال له: مَسْجِدُ السَّهْلَةِ لَوْ أَنَّ عَمِّى زَیْدا أَتَاهُ فَصَلّى فِیهِ وَاسْتَجارَ اللّه‏َ لَأَجَارَه عِشْرِیْنَ سَنَةً، فِیْهِ مُنَاخُ الرَّاکِبِ وَ بَیْتُ اِدریسَ النَّبِى علیه‏السلام وَ مَا أتَاهُ مَکْرُوبٌ قَطُّ فَصَلّى فِیهِ بَیْنَ العِشَائَینِ وَ دَعَا اللّه‏ُ اِلاَّ فَرَّجَ اللّه‏ُ کُرْبَتَهُ.[4]

         امام صادق علیه‏السلاممى‏فرماید: در کوفه مسجدى که سهله نامیده مى‏شود و اگر عمویم زید به مسجد سهله مى‏آمد و در آن نماز مى‏گزارد و به خداوند پناه مى‏برد خداوند او را بیست سال پناه مى‏داد؛ آن مسجد جایگاه راکب (حضرت خضر علیه‏السلام است) و خانه ادریس پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله و هر گرفتارى به آنجا آمده است و بین نماز مغرب و عشاء دو رکعت نماز خوانده و دعا کرده، خداوند گرفتاریش را برطرف کرده است.

          4 . وُ رُوِىَ أَنَّ مَسْجِدَ السَّهْلَةِ حَدُّهُ اِلَى الرَّوْحَاءِ.[5]

         و روایت شده که مسجد سهله حد و اندازه‏ى آن تاروحاء بوده است.

          5 . بالأسنَادِ اِلَى الصَّدُوقِ عَنِ الصَّائِغِ عَنِ ابْنِ‏زَکَرِیَّا الْقَطَّانِ عَنْ ابْنِ‏حَبِیْبٍ عَنِ ابنِ بُهْلُولٍ عَنْ أَبِیْهِ عَنِ ابن مِهْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ علیه‏السلام قال: اِذَا دَخَلْتَ الْکُوفَةَ فَأْتِ مَسْجِدَ السَّهْلَةِ فَصَلِّ فِیهِ و اسْأَلُ اللّه‏َ حَاجَتَکَ لِدِینِکَ وَ دُنیَاکَ فِانَّ مَسْجِدَ السَّهْلَةِ بَیْتُ اِدْرِیسَ النَّبِىِّ علیه‏السلام الَّذِى کَانَ یَخِیطُ فِیهِ وَ یُصَلِّى فِیهِ وَ مَنْ دَعَااللّه‏َ فِیهِ بما أَحَبَّ قَضَى لَهُ حَوَائِجَهُ وَ رَفَعَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَکانا عَلِیّا اِلَى دَرَجَةِ اِدْرِیسَ علیه‏السلام وَ أُجِیْرَ مِنْ مَکْروهِ الدُّنیَا وَ مَکایِدِ أَعْدائِهِ.[6]

         امام صادق علیه‏السلام فرمودند: هنگامى که وارد کوفه شدى به مسجد سهله برو و در آن نماز بخوان و خواسته‏هاى دینى و دنیایى‏ات را از خداوند سبحان بخواه، زیرا مسجد سهله خانه‏ى حضرت ادریس نبى علیه‏السلام است که در آن خیاطى مى‏کرد و نماز مى‏خواند، کسى که در آن مسجد، خدا را بخواند، خواسته‏هایش برآورده مى‏شود و خداوند در روز قیامت، مقام بزرگى همچون جایگاه حضرت ادریس علیه‏السلامبه او عنایت مى‏کند و از ناگوارى‏هاى دنیا و مکرهاى دشمنان مصون مى‏ماند.

          6 . أَبُوالْقَاسِم جَعْفَرُ بنُ محمّدِ قُولَوَیْهِ(ره) عن أبیه عن سعدِ بن عبداللّه‏ عن محمدبن عبداللّه‏الرَّازِى عن الحُسَیْن بنِ سَیْفِ‏بن عَمِیرَة عَنْ أَبیه سَیْفِ بْنِ عَمِیرَةَ عَن أبى‏بَکْرِ الحَضْرَمِىِّ عَن أبى‏جَعْفَرِالباقر علیه‏السلام قال: قُلْتُ لَهُ أَىُّ الْبِقَاعِ أَفْضَلُ بَعْدَ حَرَمِ اللّه‏ِ وَ حَرَمِ رَسُول اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله؟ فَقَالَ: الْکُوفَةُ یَا أَبابَکْرٍ هِىَ الزَّکِیَةُ الطَّاهِرَةُ فِیها قُبُورُ النَّبِیِّینَ الْمُرْسَلِیْنَ وَ غَیْرِ الْمُرْسَلِینَ وَالأَوصِیاءَ الصَّادِقِیْنَ وَ فِیها مَسْجِدُ سُهَیْلٍ الَّذِى لَمْ یَبْعَثِ اللّه‏ُ نَبِّیا الاّ وَ قَدْ صَلَّى فِیهِ وَ فِیها یَظْهَرُ عَدْلُ اللّه‏ِ وَ فیها یکُونُ قائِمُهُ وَالْقَوَّامُ مِنْ بَعْدِهِ وَ هِىَ مَنازِلُ النَّبِیِّینَ والْأَوْصِیاءِ والصَّالِحینَ.[7]

         ابى‏بکر حضرمى مى‏گوید: به امام باقر علیه‏السلام عرض کردم: کدام مکان بعد از حرم خداوند و حرم پیامبرش از فضیلت بیشترى برخوردار است؟ حضرت فرمودند: اى ابابکر کوفه! کوفه سرزمین پاکان است. در آنجا قبرهاى پیامبران مرسل و نا مرسل است و او صیاى صادق الهى، و در آنجا مسجد سهیل (سهله) است، خداوند پیامبرى را مبعوث نکرده مگر اینکه در آنجا نماز گزارده است و در آن مسجد عدل ظاهر مى‏شود و آنجا حکومت حضرت قائم علیه‏السلاماست و حکومت پس از حضرت در آنجاست و آنجا جایگاه انبیاء و أوصیاء و صالحان است.

          7 . أبوالقاسم جعفر بن محمد عن أخیه عَلِىُّ بن محمدٍ عن احمد بن ادریس عن عمران بن موسى الخَشَّابِ عَن علىّ بنِ حَسَّانَ عَن مُحَمَّدِ عَبدالرحمن بنِ کثیرٍ عَن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام قال: سَمِعْتُهُ یَقُولُ لِأَبى حَمْزَةَالُّثمالِىِّ: یا أَبَاحَمْزَةَ هَلْ شَهِدْتَ عَمِّى لَیْلَةً خَرَجَ؟ قال: نعم، قال: فَهَلْ صَلَّى فى مَسْجِدِ سُهَیٌلٍ قَالَ وَ أَیْنَ مَسْجِدُ سُهَیْلٍ! لَعَلَّکَ تَعْنِى مَسْجِدَ السَّهْلَةِ؟ قال: نَعَمْ قال: أَ مَا اِنَّهُ لَوْ صَلَّى فِیْهِ رَکْعَتَینٍ ثُمَّ اسْتَجارَ باللّه‏ِ لَأَجَارَهُ سَنَةً فقال: أَبُو حَمْزَةَ بأَبى أَنْتَ و أُمِّى هَذا مَسْجِدُ السَّهْلَةِ؟ قالَ نَعَمْ فِیْهِ بَیْتُ اِبراهِیمَ‏الَّذِى کان یَخْرُجُ اِلَى الْعَمَاقِلَةِ و فیه بَیْتُ اِدریسَ الَّذِى کان یَخِیْطُ فیهِ و فیه صَخْرَةٌ خَضْرَاءُ فِیها صُورَةُ جَمِیعِ‏النَّبیِّینَ علیهم‏السلام و تَحْتَ الصَّخْرَةِ الطِّیْنَةُ الَّتى خَلَقَ اللّه‏ُ مِنها النَّبییِّن...  .[8]

          ابن‏کثیر از امام صادق علیه‏السلام نقل مى‏کند: شنیدم حضرت به ابوحمزه‏ى ثمالى در ارتباط با مسجد سهله مى‏فرمایند: اى أبو حمزه! آیا عمویم (زید بن على علیه‏السلام) را در شبى که [بر علیه هشام] قیام نمود مشاهده کردى؟ ابو حمزه گفت: بله، امام فرمودند: آیا در هنگام خروج در مسجد سهیل نماز به جاى آورد؟ ابو حمزه عرض کرد: آیا مراد شما از مسجد سهیل همان مسجد سهله است؟ امام فرمودند: بله. اگر عمویم به هنگام خروج دو رکعت نماز در این مسجد به جاى مى‏آورد و به خداوند پناه مى‏برد تا یک سال او را پناه داده و حفظ مى‏نمود، ابو حمزه عرض کرد: پدر و مادرم فداى شما! آیا مسجد سهله این قدر با فضیلت است؟ امام علیه‏السلامفرمودند: بله، در این مسجد خانه‏ى ابراهیم علیه‏السلام است از آنجا به سوى عماقله (قومى‏که در زمان حضرت ابراهیم علیه‏السلامدر جنوب فلسطین زندگى مى‏کردند) حرکت کرد و خانه‏ى حضرت ادریس علیه‏السلاماست که در آن خیاطى مى‏کرد. در این مسجد صخره‏اى سبز رنگ وجود دارد که تصویر تمام پیامبران در آن موجود است و در زیر آن صخره طینت و خاکى است که خداوند، پیامبران را از آن خلق نموده است...  .

          8 . وَ رُوِىَ عَنِ الصَّادِقِ علیه‏السلام أَنَّهُ قَالَ: ما مِنْ مَکروب یأتى مَسْجِدَ السَّهْلَةِ فَیُصَلِّى فِیهِ رَکْعَتَیْنِ بَیْنَ الْعِشَائَینِ وَ یَدْعُو اللّه‏ُ تَعالى اِلاَّ فَرَّجَ اللّه‏ُ کُرْبَهُ.[9]

         از امام صادق علیه‏السلام روایت شده که فرمودند: هر گرفتارى که به مسجد سهله بیاید و میان نماز مغرب و عشا دو رکعت نماز به جاى آورد و دعا کند، خداوند متعال گرفتارى او را برطرف خواهد کرد.

          9 . عبداللّه‏ بن جعفر فى (قرب‏الاِسناد) عن مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدالطَّیَالِسىُّ عَنِ الْعَلاَءِ بن رزین قال: قَالَ لى أَبُوعَبْدِاللّه‏ علیه‏السلام یُصَلِّى فِى الْمَسْجِدِ الَّذِى عِنْدَکُمُ الَّذِى تُسَمُّونَهُ مَسْجِدَالسَّهْلَةِ وَ نَحْنُ نُسَمِّیْهِ مَسْجِدَ الشِّرى قُلْتُ: اِنّى أُصَلِّى فِیْه جُعِلْتُ فِداَک. قَالَ: إِئتِه فَاِنَّهُ لَمْ یَأْتِهِ مَکْرُوبٍ اِلاَّ فَرَّجَ‏اللّه‏ُ کُرْبَتَهُ أَو قَالَ: قَضَى حَاجَتَهُ وَ فِیْهِ زَبْرَجَدَةٌ فِیها صُورَةٌ کُلِّ نَبِىِّ وَ کُلِّ وَصِىٍّ.[10]

         علاء بن رزین مى‏گوید امام صادق علیه‏السلامبه من فرمودند: آیا در مسجدى که شما آن را سهله مى‏نامید و ما او را مسجد شرى مى‏نامیم، نماز مى‏خوانى؟ به امام عرض کردم: من در آنجا نماز مى‏خوانم فدایت شوم. فرمود: به آنجا بروید که هیچ گرفتارى به آنجا نیامده است مگر اینکه خداوند مشکل و گرفتارى او را حل کرده است یا امام فرمودند: حاجت او را برآورده مى‏کند و در آن زبرجدى است که تمثال همه پیامبران و اوصیاء در آن وجود دارد.

          10 . و روى على بن الحسین علیه‏السلام قَالَ: مَن صَلَّى فِى مَسْجِدِ السَّهْلَةِ رَکْعَتَیْنِ زَادَه اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ فِى عُمْرِهِ سَنَتَیْنِ.[11]

         امام سجاد علیه‏السلام مى‏فرمایند: کسى که در مسجد سهله دو رکعت نماز بگزارد خداوند عزّوجل دو سال به عمر او بیفزاید.

          11 . و عن ابن‏بابویه عن محمد بن على بن المفضل بن تمام عن احمد بن محمد بن عمار عن ابیه عن حمدان القلانسى عن محمد بن جمهور عن مرازم بن عبداللّه‏ بن أبى‏بصیر عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام أنّه قال: یَا أَبَامُحَمَّدٍ کَأَنِّى أَرَى نُزُولَ القَائِمِ فِى مَسْجِدِ السَّهْلَةِ بِأَهْلِهِ وَ عَیَالِهِ قُلْتُ: یَکُونُ مَنْزِلَهُ قَالَ: نَعَمْ هُوَ مَنْزِلَ اِدریسَ علیه‏السلام وَ مَا بَعَثَ اللّه‏ُ نَبِیّا اِلاَّ وَ قَدْ صَلَّى فِیْهِ وَالْمُقِیْمُ فِیهِ کَالْمُقِیْمِ فِى فسْطَاطِ رَسُولِ‏اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ وَ لاَ مُؤْمِنَةٍ وَ قَلْبُهُ یَحِنُّ اِلَیْهِ وَ مَا مِنْ یَوْمٍ وَ لاَ لَیْلَةٍ اِلاَّ وَالْمَلاَئِکَةُ یَأوُونَ اِلَى هَذَا الْمَسْجِدِ یَعْبُدُونَ اللّه‏َ فِیهِ یَا أَبَآ مُحَمَّدٍ أَمَا اِنِّى لَوْ کُنْتُ بِالْقُربِ مِنْکُمْ مَا صَلَّیْتُ صَلاَةً اِلاَّ فِیْهِ ثُمَّ اِذَا قَامَ قَائِمُنَا انْتَقَمَ‏اللّه‏ُ لِرَسُولِهِ وَ لَنَا أَجْمَعِینَ.[12]

          ابى‏بصیر مى‏گوید امام صادق علیه‏السلام فرمودند: اى ابومحمد، گویا مى‏بینم که حضرت قائم(عج) همراه با اهل و عیالش به مسجد سهله تشریف‏فرما شده است. گفتم فدایت شوم، آیا منزلش آنجاست؟ فرمودند: آرى، آنجا منزل ادریس علیه‏السلام پیامبر است و خداوند هیچ پیامبرى را مبعوث نکرد مگر اینکه در آن نماز خواند و کسى نیست مگر اینکه قلب او مشتاق به این مسجد است و روز و شبى نیست مگر اینکه ملائکه به این مسجد پناه مى‏آورند و خداوند را در آن عبادت مى‏کنند. اى أبو محمد! اگر من نزدیک آن مسجد بودم هیچ نمازى نمى‏خواندم مگر در آن مسجد، و هنگامى که قائم ما قیام کند خداوند به وسیله‏ى او انتقام همه‏ى رسولش و انتقام ما را [از دشمنان ]خواهد گرفت.