خداوند انسان را موجودی اجتماعی آفرید و انسان در طول تاریخ به برکت همین خوی اجتماعی توانست جوامع انسانی را در ابعاد مختلف تشکیل دهد و خود را از گزند حوادث محفوظ داشته و به حیات خود ادامه دهد. یکی از عواملی که در تحکیم این جوامع انسانی نقش اساسی ایفا می‌کند فعالیت‌های اجتماعی است.

این مقاله با عنوان نقش مساجد در تربیت کودکان و نوجوانان، عناوینی مانند عوامل مؤثّر در جذب کودکان و نوجوانان به مسجد و اثرات و فوایدی که گرایش به این مکان مقدس بر روی آنان دارد؛ که هدف آن آشنایی بیشتر والدین با نقش مسجد در تربیت فرزندانشان، مسجدی بار آوردن آنان و اقامه نماز جماعت در این مکان مقدّس است. از آنجایی که یک مکان بهعنوان عامل تربیتی محسوب میشود، این مقاله به اثرات تربیتی که مکانهای مقدّس بر روی کودکان و نوجوانان میگذارند رسیده و در سنین ده تا پانزده سالگی در مورد آن سخن گفته است. این نوشتار نقش مسجد را از منابع اخلاقی-تربیتی و به روش تحلیلی-توصیفی جمعآوری نموده و در اختیار علاقهمندان قرار داده است.

منظور از شعائر نشانه‌هایی است که خداوند برای اطاعت خویش نصب کرده است و مرکز و محوری است که مردم گرد آن اجتماع کرده و خدا را اطاعت و عبادت می‌کنند. در متون و فرهنگ اسلامی مسجد به مکانی گفته می‌شود که عبادتگاه مسلمانان است لذا از تقدس خاصی برخوردار است. مسجد در فرهنگ اسلام و قرآن بهترین محل برای عبادت جمعی مسلمین یا محل مانور عبادی بیان شده ، سخنان و سیره پیامبر(ص) و ائمه علیهم السلام روشنگر جایگاه مسجد در فرهنگ دینی می‌باشد. مؤمنان خداجو می‌توانند با اقامه هر یک از شعائر اسلامی اعم از برپایی نماز جماعت ، خواندن ادعیه مأثوره به مناسبت‌های مختلف ، اطعام فقرا ، آموزش قرآن ، برپایی مراسم عزاداری و یا مراسم ویژه ولادت ائمه طاهرین علیهم السلام و اعیاد و ... شعائر الهی را به همان کیفیتی که از طرف شارع مقدس رسیده حفظ نمایند و این خود سبب اتحاد میان مسلمانان و نا امید کردن دشمنان اسلام و به تبع آن غلبه بر دشمنان است.

نماز و گردهمایی مسلمانان در مساجد آرامشی در پی دارد که تنش ها را از میان می برد و موجب اتحاد و جلوگیری از تفرقه میان مومنین می شود.

چکیده مسجد پایگاه و کانون فعالیت‌های متعددی است؛ ازجمله فعالیت‌های آموزشی، سیاسی، علمی، نظامی، ورزشی، اقتصادی، فرهنگی. فعالیت‌های فرهنگی در هر نهادی متفاوت با نهادهای دیگر است؛ برای مثال فعالیت فرهنگی در مسجد، متناسب با این مرکز، پیشینه‌ی دینی دارد و درجهت تربیت و هدایت افراد گام برمی‌دارد. کانون زمانی موفق است که مدیری خوب داشته باشد؛ مدیر باید بتواند فعالیت‌های مسجد را مدیریت کند. در قرآن، ۲۶ آیه پیرامون مسجد و ۲ آیه درباره‌ی مسجد آمده است که از مجموع آن‌ها درمی‌یابیم که مدیریت مسجد ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد دارد. مقاله‌ی حاضر مدیریت فرهنگی مسجد را بررسی می‌کند که یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های مسجد است.

«مسجد» نخستین نماد و نهاد آیین اسلام، همواره مورد توجه مسلمانان بوده است و در طول تاریخ اسلام، کارکرد و نقش¬های متنوعی ایفا کرده است. در آغاز تاسیس، مکان عبادت و نیایش بود و به تدریج از کارکرد علمی ـ آموزشی، مشاوره و تصمیم¬گیری¬سیاسی و اجتماعی و نظامی و غیره برخوردارشد. از جمله برجسته¬ترین این نقش¬ها، فعالیت در مسیر آموزش و احیای فرهنگ مطالعه و کتاب¬خوانی است که مساجد به خوبی از عهده آن برآمده است. در این نوشتار به بیان نقش تمدنی مساجدی که با احداث کتابخانه توانسته¬اند در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی تلاش نمایند و «مساجدکتابخانه¬ای» نام گرفته¬اند می¬پردازیم. کلیدواژگان: مسجد، مساجد کتابخانه¬ای، کتاب، کتابخانه، فرهنگ کتاب و کتابخوانی

مسجد محور شهر اسلامی و کانون ساختار فرهنگی جامعه است. مسجد تأثیرهای مهمی در لایه‌های متنوع جامعه‌ی منتسب به خود دارد و ازاین‌نظر مهاجران مسلمان را نیز در قلمرو خود جای می‌دهد. پژوهش در نحوه‌ی تعامل نهاد مسجد با مهاجران و چگونگی آسیب‌زدایی مسجد از این گروه پرآسیب، کارکردهای مثبت و قدرتمند مسجد را به نمایش می‌گذارد. مسجد نه‌تنها مهاجران اصطلاحی بلکه هر تازه‌وارد فرهنگی را رهبری می‌کند. نیاز مهاجران در تعلق به گروه، کاهش ضریب خودکنترلیِ مهاجران، دوگانگی و تضاد فرهنگی، بخشی از این آسیب‌هاست که نهاد مسجد، به‌طور غیرمستقیم، صحیح و فراگیر آن‌ها را کاهش و تا اندازه‌ی بسیاری به نیازهایی پاسخ می‌دهد که این آسیب‌ها از آن‌ها برخاسته‌اند. واژگان کلیدی: مسجد، مهاجرت، آسیب‌های فرهنگی، کارکرد.

مسجد ، پایگاه نشرمعارف قرآن واهل بیت علیهم السلام

برای ذخیره هر یک از فایل ها بر روی آن راست کلیک کرده و گزینه ... save target as را انتخاب و فایل را در محل مورد نظر خود ذخیره کنید.

مسأله ‌اصلی در این تحقیق، تبیین وتحلیل نقش فرهنگی پایگاه مقدسِ جهان اسلام، «مسجد» می‌باشد. مسجد، جایگاهی است که گستره‌ آن در جغرافیای جهان هم‌معنا و برابر با گستره ‌قلمرو اسلام است. این نوشتار با هدف شناسایی و بررسی کارکردهای فرهنگی نهاد مسجد(مقوله‌هایی چون نقش¬های عبادتی، تبلیغی، ارتباطاتی، علمی ـ آموزشی، خدماتی و اجتماعی) شکل گرفته است. این‌که فعالیت‌های فرهنگی مساجد در صدر اسلام چه بوده است؟ در عصر حاضر تاچه اندازه ‌می‌توان این کارکردها را مورد استفاده قرارداد با نظرداشت این مسئله که مساجد نقش اصلی را در معرفی و شناساندن اسلام و فرهنگ وتمدن اسلامی ایفا می‌کنند کارکردهای مسجد تنها در بعد معنوی و عبادی خلاصه نمی‌شوند. بلکه مساجد در صدر اسلام کارکردهای گوناگونی داشته‌اند که اغلب آن‌ها تحت عنوان کارکردهای فرهنگی قابل تعریف و تبیین هستند. بنابراین در صورتی‌ که با برنامه‌ریزی‌های مناسب مسجد را در ایفای نقش‌های اساسی و حیاتی آن یاری دهیم، می‌تواند بار فرهنگی جامعه‌ی اسلامی را به دوش کشد‌. واژگان کلیدی: مسجد، فرهنگ، کارکرد فرهنگی، جامعه اسلامی